TikTok, το μεγάλο όπλο ενάντια στον πόλεμο

Ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι, εδώ και χρόνια, ζωτικής σημασίας για το πώς αντιλαμβανόμαστε και αναλύουμε τις ειδήσεις. Από αναρτήσεις σχετικές με τις εξεγέρσεις στην Αίγυπτο, την Τυνησία και αλλού, που βοήθησαν να ανάψουν οι φλόγες της Αραβικής Άνοιξης το 2011, μέχρι τα βίντεο τα οποία εμφανίστηκαν στα social media σχετικά με τη φρίκη που επιβλήθηκε στη Συρία το 2018, πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram και το Twitter διαμορφώνουν εδώ και καιρό την άποψή μας για τα παγκόσμια γεγονότα.

Ένας στους τρεις Βρετανούς (23 εκατομμύρια) είναι στο TikTok

Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε και κατανοούμε τις συγκρούσεις έχει γίνει ακόμη πιο άμεσος χάρη στην άνοδο μιας σχετικά νέας εφαρμογής, του TikTok, γράφει στους Times του Λονδίνου ο Κρις Στόκελ-Γουόκερ. Ένας στους τρεις Βρετανούς (23 εκατομμύρια) είναι στο TikTok, σύμφωνα με εσωτερικά δεδομένα που διέρρευσαν, αλλά ακόμη και το 66% αυτών που δεν είναι, το πιθανότερο είναι ότι τις τελευταίες ημέρες έχουν δει ένα βίντεο με το λογότυπό του σε άλλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. (Δείτε βίντεο του TikTok στο Youtube)

Η άνοδος της εφαρμογής, η οποία ιδρύθηκε το 2016 αλλά έχει καταστεί μια πραγματική δύναμη, που έχει την ευκαιρία να υποκαταστήσει το Facebook και το Instagram στην καθημερινή ζωή των περισσότερων ανθρώπων, ήρθε σε μια δυσοίωνη στιγμή. Τα εργαλεία του TikTok το έχουν βοηθήσει να διαδοθεί ταχύτατα μεταξύ των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων, οι οποίοι ανοίγουν την εφαρμογή 17 φορές την ημέρα, και είναι ακριβώς αυτά που το έχουν καταστήσει, επίσης, την καλύτερη μέθοδο διάδοσης πληροφοριών σχετικά με φρικαλεότητες στην Ουκρανία.

Το TikTok διαφέρει από άλλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης λόγω του τρόπου με τον οποίο επιτρέπει στους χρήστες να κινηματογραφούν, να επεξεργάζονται, να μοιράζονται και να παρακολουθούν βίντεο. Ενώ άλλες εφαρμογές, όπως για παράδειγμα το YouTube και το Instagram, απαιτούν πολλή επεξεργασία και ταλαιπωρία για τη δημιουργία εμφανίσιμων βίντεο, τα ισχυρά εργαλεία του TikTok επιτρέπουν ακόμη και σε αρχάριους να κινηματογραφούν και να κόβουν βίντεο γρήγορα, με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο.

https://www.youtube.com/watch?v=2wXUlgegNAk

Σε αντίθεση, λοιπόν, με τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία ή την Αραβική Ανοιξη, όπου τα βίντεο συχνά χρειάζονταν ώρες ή ακόμα και ημέρες για να διαδοθούν ευρέως, ένα βίντεο TikTok μπορεί να κινηματογραφηθεί και να ανέβει μέσα σε δευτερόλεπτα.

Ο αλγόριθμος του TikTok ευθύνεται για την ανάδειξη απλών ανθρώπων σε σούπερ σταρ και τώρα στέλνει βίντεο από αυτόπτες μάρτυρες σε όλο τον κόσμο

«Το TikTok αναφέρεται στην αμεσότητα αυτού που συμβαίνει», λέει στους Times η Ρεμπέκα Γουίλιαμς, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα για Το Κοινό των Μέσων Ενημέρωσης και τη Συμμετοχική Κουλτούρα στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας. «Αφορά σε μεγάλο βαθμό το “τώρα”, όπως οι περισσότερες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά η σύντομη διάρκεια των κλιπ του νομίζω ότι μεταφέρει στιγμές πραγματικά καλά σε ανθρώπους που δεν είναι εκεί».

Μόλις αναρτηθούν τα βίντεο, πετάγονται στον αιθέρα, χρησιμοποιώντας τον διάσημο αλγόριθμο του TikTok: πρόκειται για κώδικα υπολογιστή που αντιστοιχίζει τα βίντεο με τους θεατές, παρουσιάζοντάς τους πλάνα σε αυτό που ονομάζεται ροή For You. Ο αλγόριθμος του TikTok ευθύνεται για την ανάδειξη απλών ανθρώπων σε σούπερ σταρ και τώρα στέλνει βίντεο από αυτόπτες μάρτυρες σε όλο τον κόσμο.

«Περιεχόμενο, που διαδίδεται “εξαιρετικά γρήγορα και πολύ” στο TikTok, σχετίζεται συχνά με τα προσωπικά γούστα των χρηστών, καθώς και με τρέχοντα γεγονότα που θεωρούνται σχετικά και επίκαιρα», λέει στους Times ο Ντι Μπόντι Βαλντοβίνος Κέι, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Κουίσλαντ και συγγραφέας ενός ακαδημαϊκού βιβλίου για το TikTok, που πρόκειται να εκδοθεί σύντομα. Και, βέβαια, λίγα πράγματα είναι πιο σχετικά ή επίκαιρα από τον κίνδυνο ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου στο κατώφλι μας. Αυτή η όρεξη να μαθαίνεις τι συμβαίνει στην πρώτη γραμμή της εισβολής φαίνεται στους αριθμούς.

Όταν πριν λίγες ημέρες γράφτηκε αυτό το κομμάτι, τα βίντεο του TikTok με ετικέτα #ukraine είχαν προβληθεί 20,5 δισ. φορές. Και μέχρι να το διαβάσετε, ο αριθμός θα είναι πολύ μεγαλύτερος: κάθε λεπτό συμβαίνουν 1 εκατ. προβολές βίντεο του TikTok που συζητούν ή δείχνουν την Ουκρανία. Ωστόσο, οι άνθρωποι δεν βλέπουν αυτό το περιεχόμενο μόνο στην πλατφόρμα του TikTok. Ένας από τους λόγους για τους οποίους το TikTok χρειάστηκε μόλις τέσσερα χρόνια για να φτάσει το ένα δισ. χρήστες, σε σύγκριση με τα οκτώ του Instagram, είναι λόγω της ευκολίας της μοιράσματος. «Τα βίντεο του TikTok μπορούν να ληφθούν και να επαναφορτωθούν αρκετά εύκολα», λέει ο Βαλντοβίνος Κέι.

Ένα TikTok της ρωσίδας influencer Νάστια Τάιμαν, που δείχνει στους ανθρώπους πώς να βάλουν μπρος ένα ρωσικό τανκς σε περίπτωση που συναντήσουν ένα αιχμάλωτο ή εγκαταλειμμένο, έχει προβληθεί 10 εκατ. φορές στο TikTok. Αλλά έχει κοινοποιηθεί από το TikTok σε άλλες πλατφόρμες ακόμη 40.000 φορές. Μάλιστα, μόνο μία επαναφόρτωση έχει προβληθεί στο Twitter 7,2 εκατ. φορές. Οι Ρώσοι και οι ουκρανοί TikTokers είναι εξίσου εξοργισμένοι από τη σύγκρουση, γράφει στους ο Κρις Στόκελ-Γουόκερ.

Ωστόσο, στην εφαρμογή υπάρχει αντίστοιχος όγκος φιλορωσικού περιεχομένου, μαζί με σωρούς αναρτήσεων παραπληροφόρησης

Δίπλα στα βίντεο της 20χρονης ουκρανής Μάρτα Βασιούτα με τα επακόλουθα των βομβαρδισμών, τα οποία συνέβαλαν στα περισσότερα από τα 17 εκατ. likes της, υπάρχουν Ρώσοι TikTokers, όπως ο Γκλεμπ Ντέμιντοφ (@glebasee στην εφαρμογή), ο οποίος στο παρελθόν ήταν περισσότερο γνωστός για τα πληθωρικά χορευτικά βίντεο που ανέβαζε, αλλά αισθάνθηκε υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα του για να μιλήσει ενάντια στον πόλεμο του Πούτιν.

Και αυτά τα βίντεο έχουν προβληθεί εκατομμύρια φορές. Ωστόσο, στην εφαρμογή υπάρχει αντίστοιχος όγκος φιλορωσικού περιεχομένου, μαζί με σωρούς αναρτήσεων παραπληροφόρησης, που είτε δημοσιεύτηκαν σκόπιμα για να μπερδέψουν την αντίληψη των χρηστών για τη σύγκρουση είτε από ύπουλους επιχειρηματίες, που προσπαθούν θα κερδίσουν γρήγορα χρήματα, εξαπατώντας κάποιους χρήστες. Η πλατφόρμα TikTok έχει, επανειλημμένα, αρνηθεί να κοινοποιήσει λεπτομέρειες σχετικά με την κλίμακα του ψευδούς περιεχομένου στην εφαρμογή της, αλλά λέει ότι παρακολουθεί την κατάσταση.

Εν τω μεταξύ, η Roskomnadzor, η ρυθμιστική αρχή των μέσων ενημέρωσης της Ρωσίας, ζήτησε από το TikTok να απαγορεύσει οποιοδήποτε στρατιωτικό ή πολιτικό περιεχόμενο εμφανίζεται σε ανηλίκους στην εφαρμογή, κάτι στο οποίο το TikTok έχει αντιταχθεί μέχρι σήμερα. Από την άλλη πλευρά, οι χρήστες της πλατφόρμας και στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν πρόσβαση στα προφίλ TikTok του ρωσικού κρατικού καναλιού ειδήσεων RT, αφού κατηγορήθηκε από ευρωπαίους πολιτικούς ότι εν γνώσει του μοιράζεται ψεύτικες ειδήσεις.

Ωστόσο, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Ρωσία και την Ουκρανία, η πρόσβαση στο RT είναι, ακόμα, δυνατή. Όλα αυτά θολώνουν τα νερά στον ταχέως κινούμενο κόσμο του TikTok, της μανιακής πλατφόρμας μέσω της οποίας μπορούμε να παρακολουθούμε τον κόσμο γύρω μας να αλλάζει, καταλήγει ο συντάκτης των Times. Αν και το TikTok δεν εφηύρε τον πόλεμο μέσω social media, βοήθησε στο να τον αλλάξει για πάντα.