Ουκρανία: Οι πιθανότητες ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται για την δέκατη τρίτη μέρα. Ήδη πολλοί αναλυτές δεν αποκλείουν την πιθανότητα να ξεκινήσει ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος.  Πολύ ρεαλιστικό φαίνεται το σενάριο να ξεσπάσει Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, σύμφωνα με το Politico.

Όπως αναφέρει, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις σφυροκοπούν το Κίεβο και άλλες πόλεις, οι δυτικές δυνάμεις προβαίνουν σε εξαιρετικά προσεκτικούς ελιγμούς ώστε να αποφύγουν την άμεση σύγκρουση με τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τον άνθρωπο που ελέγχει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο και δεν έχει ιδιαίτερους ενδοιασμούς, κατά περίπτωση, να το χρησιμοποιήσει.

Σοβαρός κίνδυνος οι ΗΠΑ να παρασυρθούν σε πόλεμο

Οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας προμηθεύουν τη χώρα με όπλα, αλλά αποκλείουν την ιδέα επιβολής μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων. Οι χώρες της ΕΕ παρέχουν συστήματα αεράμυνας, αλλά αρνούνται το αίτημα για την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών. Επίσης, καμία χώρα δεν προσφέρθηκε να στείλει στρατεύματα.

Και όμως, ανώτεροι δυτικοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι, διπλωμάτες και στρατιωτικοί αναλυτές αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πλέον σοβαρός κίνδυνος οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να παρασυρθούν σε έναν πόλεμο — σχεδόν ανά πάσα στιγμή.

«Αρκεί ένα λάθος» υποστηρίζει αναλυτής με έδρα την Ουάσιγκτον, του οποίου το έργο χρηματοδοτείται εν μέρει από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. «Για παράδειγμα, αν πέσει ένας ρωσικός πύραυλος στην Πολωνία, θα υπάρξει ντόμινο εξελίξεων και κλιμάκωση. Δεν μπορούμε να μην απαντήσουμε». «Η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων σημαίνει δολοφονία Ρώσων» αναφέρει ο αναλυτής. «Οτιδήποτε κάνουμε και έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο Ρώσων, θα προκαλέσει Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο».

Ο βομβαρδισμός και η πυρκαγιά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής παρείχαν ένα πειστικό επιχείρημα για τη σύσταση ενός ευρύτερου διεθνούς συνασπισμού κατά του Πούτιν ώστε να αποτραπεί επειγόντως μια παγκόσμια καταστροφή μετά από ενδεχόμενο πυρηνικό ατύχημα.

Αλλά υπάρχουν και άλλα σενάρια

Ήδη, την Τετάρτη ρωσικά αεροσκάφη παραβίασαν πολλές φορές τον σουηδικό εναέριο χώρο. Εσθονικό φορτηγό πλοίο βυθίστηκε ανοικτά των ακτών της Οδησσού, προφανώς μετά από πρόσκρουση σε νάρκη. Κάθε τέτοιο περιστατικό θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε κλιμάκωση. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ήταν ανένδοτος στο ότι οι αμερικανικές δυνάμεις δεν θα εμπλακούν σε μάχες. Στην ομιλία του για την κατάσταση του ΝΑΤΟ αυτή την εβδομάδα, ο αμερικανός πρόεδρος περιέγραψε τον πόλεμο ως αγώνα της Ουκρανίας και είπε ότι η Ουάσιγκτον θα κάνει ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει. «Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε τον ουκρανικό λαό που υπερασπίζεται τη χώρα του» είπε.

«Αλλά επιτρέψτε μου να είμαι σαφής: οι δυνάμεις μας δεν εμπλέκονται και δεν θα εμπλακούν σε σύγκρουση με τις ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία. Οι δυνάμεις μας δεν πηγαίνουν στην Ευρώπη για να πολεμήσουν [στην] Ουκρανία, αλλά για να υπερασπιστούν τους Συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ σε περίπτωση που ο Πούτιν αποφασίσει να συνεχίσει να κινείται δυτικά».

Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ότι οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον κατέληξαν σε ένα τρομακτικό συμπέρασμα: «Η Ρωσία είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει μια θερμοπυρηνική βόμβα στην Ουκρανία». Ο αξιωματούχος είπε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν ένα γεγονός επικίνδυνο – περισσότερο από οτιδήποτε έχει δει η Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συμπεριλαμβανομένων του πολέμου στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 1990.

H προειδοποίηση του Στόλτενμπεργκ

Την Παρασκευή 4 Μαρτίου, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπερκ, επανέλαβε την πρόθεση της συμμαχίας να αποφύγει τη σύγκρουση και την απροθυμία να επιβάλει ζώνη απαγόρευσης πτήσεων. «Ο μόνος τρόπος για να εφαρμοστεί μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων είναι να σταλούν αεροπλάνα του ΝΑΤΟ -μαχητικά αεροπλάνα- στον ουκρανικό εναέριο χώρο και στη συνέχεια να επιβληθεί ζώνη απαγόρευσης πτήσεων κάτι που θα φέρει την κατάρριψη ρωσικών αεροπλάνων», δήλωσε ο Stoltenberg μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

«Αν το κάναμε αυτό, θα καταλήγαμε σε κάτι που θα μπορούσε να καταλήξει σε έναν πόλεμο που θα εμπλέκει πολλές περισσότερες χώρες και θα προκαλέσει πολύ περισσότερο ανθρώπινο πόνο». Σε επίσκεψή του στο Κισινάου, την πρωτεύουσα της Μολδαβίας που έχει κατακλυστεί από Ουκρανούς πρόσφυγες, ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, αναγνώρισε ότι ολόκληρος ο κόσμος έχει μερίδιο ευθύνης για αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία.

«Σήμερα το πρόβλημα δεν είναι μόνο το Ντονμπάς, το πρόβλημα δεν είναι μόνο η Ουκρανία – αυτό που διακυβεύεται είναι η σταθερότητα στην Ευρώπη και ολόκληρη η διεθνής τάξη», είπε. Ωστόσο, όταν ρωτήθηκε εάν θα υποστήριζε μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, ο Μπορέλ είπε ότι δεν είναι απόφαση της ΕΕ.

Πόλεμος δι’ αντιπροσώπων

Αξιωματούχοι και διπλωμάτες που με ειδίκευση στη Ρωσία λένε ότι η προσπάθεια να απεικονιστεί η τρέχουσα σύγκρουση ως πόλεμος της Ουκρανίας δεν είναι σωστή: Ο Πούτιν επιτέθηκε στην Ουκρανία ακριβώς επειδή επέλεξε την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, λένε, είναι μια επίθεση κατά της Δύσης. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η σύγκρουση μπορεί να επιλυθεί μόνο εάν επιλυθούν τα παράπονα του Πούτιν για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Μέχρι τότε, θα συνεχίσει τον πόλεμο, επιδιώκοντας να κατακτήσει ή να καταστρέψει τη χώρα.

Με άλλα λόγια, η Δύση θα καταλήξει περισσότερο… εμπλεκόμενη, πολιτικά και ίσως στρατιωτικά, από ό,τι είναι ήδη. Η ακριβής φύση του ρόλου της, βέβαια, είναι θέμα συζήτησης. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι όσο πιο γρήγορα υπάρξει εμπλοκή, τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει ο πόλεμος. Αυτή η εκτίμηση, φυσικά, προϋποθέτει ότι ο Πούτιν θα επιλέξει την αυτοσυντήρηση από τον πυρηνικό Αρμαγεδδώνα.

Ωστόσο, όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η κατάσταση στην Ουκρανία θα χειροτερέψει πολύ τις επόμενες ημέρες – μια παρατήρηση στην οποία προέβη και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Καθώς ο Πούτιν συνειδητοποιεί ότι δεν έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη των Ουκρανών πολιτών, ανεξάρτητα από το στρατιωτικό αποτέλεσμα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να επιδιώξει απλώς να καταστρέψει την Ουκρανία, ισοπεδώνοντας πόλεις και κωμοπόλεις της, όπως ακριβώς οι ρωσικές δυνάμεις κατέστρεψαν την πρωτεύουσα της Τσετσενίας, Γκρόζνι.

Οι καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία

Από την άλλη, το καταστροφικό μπαράζ στη ρωσική οικονομία θα παραμείνει σε ισχύ, δίνοντας στον ρώσο πρόεδρο ελάχιστα κίνητρα να απομακρυνθεί από τον στόχο του, δηλαδή την κατάκτηση της Ουκρανίας και την ανατροπή της κυβέρνησής της. Ο Πούτιν επέλεξε τον πόλεμο γνωρίζοντας πλήρως ότι θα υπήρχαν σοβαρές οικονομικές συνέπειες – έναν υπολογισμό που είχε κάνει νωρίτερα με την εισβολή και την προσάρτηση της Κριμαίας, η οποία οδήγησε σε κυρώσεις.

Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι οι Ουκρανοί θα πλήρωναν τρομερό τίμημα, καθώς η Δύση επιμένει ότι δεν μπαίνει στη μάχη και καθυστερεί την άμεση εμπλοκή της. «Θα προσποιηθούν λίγο ακόμη, με αποτέλεσμα πολλοί περισσότεροι Ουκρανοί να πεθάνουν» είπε ο ανώτερος αξιωματούχος. Ένας δεύτερος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ φρόντισαν να βεβαιωθούν ότι τα όπλα που παρέχουν στην Ουκρανία ήταν σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με το δικαίωμα μιας χώρας στην αυτοάμυνα. «Η ΕΕ δεν βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία», είπε ο δεύτερος αξιωματούχος.

«Είμαστε σύμφωνοι με τη Χάρτα του ΟΗΕ».

Ο δεύτερος αξιωματούχος πρόσθεσε: «Αλλά πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία γιατί η δέχεται επίθεση και έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα». Η Molly McKew, μια ανεξάρτητη αναλύτρια ασφαλείας με έδρα την Ουάσιγκτον, η οποία δημοσιεύει ένα ενημερωτικό δελτίο με την ονομασία Great Power, είπε ότι αρνούμενες τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο, οι δυτικές δυνάμεις δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να ενώσουν τα τρία σλαβικά έθνη, για τα οποία μιλάει συχνά ο Πούτιν -την Ουκρανία. Ρωσία και Λευκορωσία-, εναντίον του ρωσικού αυταρχικού, υπέρ της δημοκρατίας.

«Είναι σαν να μην καταλαβαίνουμε ότι είμαστε ήδη συμμετέχοντες σε αυτόν τον πόλεμο – όχι επειδή βάλαμε τους εαυτούς μας εκεί, ούτε επειδή αναζητούσαμε αυτόν τον πόλεμο, ούτε λόγω οποιασδήποτε απόφασης πήρε το ΝΑΤΟ, αλλά επειδή ο Putin κάνει πόλεμο εναντίον μας», είπε η McKew.

Θέλει να αποφύγει την μοίρα του Καντάφι ο Πούτιν

Η συζήτηση περί δολοφονίας ή καθαίρεσης του Πούτιν επίσης θα μπορούσε να μετατρέψει τη μάχη στην Ουκρανία σε παγκόσμιο πόλεμο, λένε οι ειδικοί, καθώς ο Ρώσος ηγέτης συμπεραίνει ότι πλέον δεν προσπαθεί μόνο για τη διατήρηση του καθεστώτος του, αλλά κυριολεκτικά για τη ζωή του.

Πολλοί δυτικοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες φωνασκούν ότι κάποιος Ρώσος ολιγάρχης ή κάποιος άλλος κοντά στον Πούιν θα τον σκοτώσει. Ο Aμερικανός γερουσιαστής Graham πρότεινε την Πέμπτη να δολοφονηθεί ο Πούτιν, λέγοντας: «Υπάρχει Βρούτος στη Ρωσία; Υπάρχει κάποιος συνταγματάρχης Stauffenberg στον ρωσικό στρατό;». Είναι γνωστό ότι ο Πούτιν τρέφει βαθιά οργή για τον θάνατο του Λίβυου ηγέτη, Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος συνελήφθη, ταπεινώθηκε, ξυλοκοπήθηκε και σκοτώθηκε ενώ εκλιπαρούσε τους απαγωγείς του για έλεος.

Αναλυτές με έδρα την Ουάσιγκτον λένε ότι ο ρώσος πρόεδρος θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφύγει τη μοίρα του Καντάφι. «Ακόμα πιο τρομακτικό» από άλλα σενάρια που θα έσυραν το ΝΑΤΟ σε μια σύγκρουση «είναι η συζήτηση περί δίκης του ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου» είπε ο αναλυτής. «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να τα βάλουμε με έναν δικτάτορα που εξακολουθεί να έχει το δάχτυλό του σε ένα πυρηνικό κουμπί».

Με πληροφορίες από το Politico