Η Ρωσία “στέλνει” Σουηδία και Φινλανδία στο ΝΑΤΟ

Η κοινή επιστολή των δύο σκανδιναβικών χωρών στους ηγέτες της ΕΕ, με σκοπό να τους θυμίσουν “τη δήλωση αλληλεγγύης, όπως αποφασίστηκε και αποτυπώθηκε στη Συνθήκη της Λισαβόνας», αναδεικνύει ξεκάθαρα και τη διάθεση Σουηδών και Φιλανδών να θωρακίσουν τα νώτα τους έναντι τυχόν επιθετικών ενεργειών της Ρωσίας του Πούτιν, στο μέλλον και να επανεξετάσουν την προοπτική ένταξής τους στο ΝΑΤΟ.

Ας θυμηθούμε όμως κάποια χαρακτηριστικά και σημαδιακά γεγονότα του παρελθόντος στα οποία η στάση των Σκανδιναβών έπαιξε καθοριστικό ρόλο:

H Νορβηγία και η Δανία, ιδρυτικά μέλη του ΝΑΤΟ, δεν επέτρεψαν τη μόνιμη εγκατάσταση πυρηνικών όπλων ή ξένων συμμαχικών στρατευμάτων στα εδάφη τους. Η Σουηδία και η Φινλανδία παρέμειναν ουδέτερες. Η πρώτη στο πλαίσιο μιας ρεαλπολιτίκ και η δεύτερη, υποχρεωτικά, βάσει συνθήκης με το πέρας του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Εξ ου και ο όρος «Φιλανδοποίηση”, που επανήλθε στο διεθνές διπλωματικό προσκήνιο με τις καταιγιστικές εξελίξεις στην Ουκρανία.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90, ωστόσο, η παραδοσιακή αυτή ουδετερότητα της Στοκχόλμης και του Ελσίνκι αναιρέθηκε με την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο πρόγραμμα «Σύμπραξη για την Ειρήνη», το πρώτο επίπεδο θεσμικού διαλόγου με το ΝΑΤΟ.

Από το 2014, με απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στην Ουαλία -στον απόηχο της προσάρτησης της Κριμαίας στη Ρωσία- η Σουηδία και η Φινλανδία έλαβαν καθεστώς Εταίρου Ενισχυμένων Ευκαιριών.

Από τότε, πολιτικοί και κοινή γνώμη και στις δύο σκανδιναβικές χώρες παρέμεναν κάθετα αντίθετοι σε οποιαδήποτε προοπτική ένταξης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Χωρίς χρονοτριβή, τόσο η Σουηδία, όσο και η Φινλανδία αναίρεσαν την πάγια πολιτική τους να μην παρέχουν όπλα σε εμπόλεμες ζώνες, στέλνοντας στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο.

Η πλειοψηφία ψηφίζει … ΝΑΤΟ

Στο μεσοδιάστημα, η υποστήριξη στο εσωτερικών των δύο χωρών για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ εκτινάχθηκε σε επίπεδα ρεκόρ στις δημοσκοπήσεις.

Για πρώτη φορά με πλειοψηφία, οι Σουηδοί  (51%) και οι  Φιλανδοί (53%) τάσσονται υπέρ.

«Το ΝΑΤΟ είναι περισσότερο ενωμένο από ποτέ. Δείτε τι γίνεται με τη Φινλανδία και με τη Σουηδία, δείτε τι γίνεται με άλλες χώρες», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν.

Οι υπολογισμοί του Ρώσου προέδρου, υπογράμμισε, «οδηγούν στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που επεδίωκε».

Υπό τη βαριά σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η δημόσια συζήτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ έχει πάρει “φωτιά” και στις δύο σκανδιναβικές χώρες

Στη Φινλανδία, μάλιστα, δύο πρωτοβουλίες πολιτών -μία υπέρ της ένταξης και μια για τη διεξαγωγή σχετικού δημοψηφίσματος- συγκέντρωσαν ήδη τις απαιτούμενες υπογραφές και κατατέθηκαν στο κοινοβούλιο προς συζήτηση.

Οι ΗΠΑ και οι σκανδιναβικές χώρες θα «αρχίσουν μια σαφή διαδικασία για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας», δήλωσε ο Φινλανδός πρόεδρος με το πέρας της συνάντησης, στην οποία συμμετείχε κάποια στιγμή τηλεφωνικά και η Σουηδή πρωθυπουργός, Μαγκνταλένα Άντερσον.

“Δίκοπο μαχαίρι”

Αναλυτές επισημαίνουν ότι τόσο η Φινλανδία, όσο και η Σουηδία πληρούν τις προϋποθέσεις για ταχεία ένταξη στο ΝΑΤΟ, χωρίς μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις.

Παρά την εκπεφρασμένη επιθυμία των δύο σκανδιναβικών χωρών για ένταξη στη Συμμαχία, ωστόσο, εκτιμάται ότι η  συγκυρία αποτελεί δίκοπο «μαχαίρι».

Αφενός, αμφότερες οδεύουν προς τις κάλπες βουλευτικών εκλογών: η Σουηδία τον προσεχή Σεπτέμβριο, η Φινλανδία τον Απρίλιο του 2023.

Αφετέρου -και πρωτίστως- θεωρείται ότι μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε σαν σπίρτο στην «πυριτιδαποθήκη» του νέου Ψυχρού Πολέμου που διαμορφώνεται μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.