ΜΚΟ κάνουν έκκληση στους πρόσφυγες της Ουκρανίας να είναι προσεκτικοί λόγω εγκληματιών

Από την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου, το ρεύμα των Ουκρανών που εγκαταλείπουν τη χώρα έχει φτάσει σε πρωτοφανή αριθμό. Ενώ οι άνδρες ηλικίας 18-60 ετών έχουν εντολή να παραμείνουν πίσω για να πολεμήσουν, οι γυναίκες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι εισρέουν σε περιοχές της Ευρώπης ψάχνοντας καταφύγιο.

Η αγκαλιά της Ευρώπης είναι ορθάνοιχτη γι’ αυτούς, με τις κυβερνήσεις, τις ΜΚΟ και τους απλούς πολίτες να αναλαμβάνουν να βοηθήσουν όσους διαφεύγουν από τη ρωσική επιθετικότητα. Αλλά δεν έχουν όλοι στα σύνορα της ΕΕ τόσο ευγενείς προθέσεις.

«Ήδη έχουμε αρχίσει να συγκεντρώνουμε στα σύνορα της Πολωνίας, της Ρουμανίας και άλλων χωρών που περιβάλλουν την Ουκρανία ιστορίες και στοιχεία για τη δράση διακινητών ανθρώπων και την εξαφάνιση ανθρώπων», δήλωσε στη EURACTIV ο διευθύνων σύμβουλος της Unseen UK, Andrew Wallis.

Ο ίδιος εξήγησε ότι ο σημερινός πόλεμος μας γυρίζει 20 χρόνια πίσω, όταν η Ουκρανία ήταν μια σημαντική πηγή για την εμπορία ανθρώπων.

Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο

Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, από το 1991 τουλάχιστον 120.000 Ουκρανοί έχουν πέσει θύματα εμπορίας ανθρώπων.

Η τελευταία έκθεση της χώρας για την εμπορία ανθρώπων, που δημοσιεύθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, αναφέρει ότι, ενώ η κυβέρνηση έχει καταβάλει προσπάθειες για την καταπολέμηση του ζητήματος, οι καταδίκες παραμένουν σπάνιες και οι ποινές ισχνές.

Εξετάζοντας ιστορικές εκθέσεις, μπορεί επίσης να εντοπιστεί μια τάση με κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων να ανακαλύπτονται στη Μολδαβία, αλλά και σε Ιταλία, Πολωνία και άλλες χώρες της ΕΕ.

Με άλλα λόγια, η υποδομή της εμπορίας ανθρώπων έχει ήδη δημιουργηθεί μεταξύ της Ουκρανίας και διαφόρων κρατών και η πρόσβαση σε πιθανά θύματα έχει μόλις αυξηθεί σημαντικά.

Ο Wallis δήλωσε ότι η αύξηση της εμπορίας ανθρώπων σε περιόδους πολέμου και κρίσης δεν είναι κάτι καινούργιο.

Οι διακινητές ανθρώπων, είπε, είναι συχνά οι πρώτοι που βρίσκονται εκεί, «επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν αυτή την ευπάθεια, να παγιδεύσουν αυτούς τους ανθρώπους και να τους βάλουν σε καταστάσεις αφάνταστης βιαιότητας καθώς εξαναγκάζονται, ειδικά και δυστυχώς επειδή πρόκειται κυρίως για γυναίκες και κορίτσια, σε εμπορία για σεξουαλική εκμετάλλευση».

Προέβλεψε μάλιστα ότι τις επόμενες εβδομάδες θα εντοπιστούν θύματα που έχουν προσεγγισθεί στα σύνορα και έχουν εξαναγκαστεί σε καταστάσεις εκμετάλλευσης.

Ο Charel Krieps, υπεύθυνος ανθρωπιστικής βοήθειας από την Caritas Europe, επανέλαβε τις ανησυχίες του Wallis. Ανέλυσε ότι, ενώ δεν έχουν ακόμη συγκεκριμένους αριθμούς, έρχονται αναφορές για ύποπτη δραστηριότητα σε παραμεθόριες περιοχές όπως η Ρουμανία και η Μολδαβία.

«Η Caritas Ρουμανίας δήλωσε ότι έχει ήδη συναντήσει διάφορα ύποπτα άτομα, κυρίως άνδρες, οι οποίοι προσέφεραν διαμονή ή μεταφορά σε νεαρές γυναίκες ή νεαρές μητέρες με παιδιά σε διάφορες χώρες της Ευρώπης ή προσέφεραν διαμονή σε συγκεκριμένες γυναίκες», δήλωσε στη EURACTIV.

Τονίζοντας ότι προς το παρόν, πρόκειται απλώς για ισχυρισμούς, δήλωσε ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα.

Έλλειψη συντονισμού

Ένα από τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες, οι κυβερνήσεις και οι ΜΚΟ είναι η έλλειψη συντονισμού στα συνοριακά περάσματα και στις εγκαταστάσεις υποδοχής.

Η μεταφορά περισσότερων από δύο εκατομμυρίων ανθρώπων από την Ουκρανία στις γύρω χώρες σε λιγότερο από δύο εβδομάδες αποτέλεσε σημαντική πρόκληση διαχείρισης. Οι αρχές αγωνίστηκαν να παράσχουν διαμονή και πληροφορίες ισότιμα.

Η Siobhan Foran, σύμβουλος σε θέματα φροντίδας των φύλων στη Βαρσοβία, δήλωσε στη EURACTIV ότι η έλλειψη συντονισμού ήταν αισθητή.

«Υπάρχει σαφής έλλειψη πληροφοριών για τους Ουκρανούς πρόσφυγες που φτάνουν στα πολωνικά σύνορα. Υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά τους, τις υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες σε αυτούς και πώς μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές», δήλωσε, προσθέτοντας ότι τα φυλλάδια, οι αφίσες και άλλες μορφές πληροφόρησης πρέπει να «επεκταθούν με κάποιο επείγοντα χαρακτήρα».

Η Foran σημείωσε ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός καλοπροαίρετων ανθρώπων στα σύνορα που προσφέρουν καταλύματα, σε πόλεις της Πολωνίας και σε άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά μεταξύ αυτών μπορεί να υπάρχουν και κακοπροαίρετοι.

«Πιστεύουμε ότι είναι κρίσιμο οι αρχές να προχωρήσουν με κάποιο επείγοντα χαρακτήρα σε μια διαδικασία όπου θα καταγράφουν τις πινακίδες κυκλοφορίας, τα ονόματα των ανθρώπων που κατεβαίνουν και ποιος πηγαίνει πού, διότι οι κίνδυνοι προστασίας που ενέχει αυτή η φαινομενικά χαοτική εικόνα είναι αρκετά τεράστιοι», είπε.

Ο Wallis δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις εργάζονται, στην πραγματικότητα, για να αυξήσουν τη ροή πληροφοριών προς όσους έχουν ανάγκη. Αυτό περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με το «πώς μοιάζει η εμπορία ανθρώπων, και εδώ είναι οι αριθμοί που πρέπει να καλέσετε αν βρεθείτε σε δυσκολία ή αν έχετε ανησυχίες», αλλά και ο ίδιος προειδοποίησε ότι η ενημέρωση των προσφύγων πρέπει να αυξηθεί.

Η EURACTIV επικοινώνησε με την Eurojust και την Europol σχετικά με την κατάσταση, αλλά και οι δύο δεν ήταν διαθέσιμοι να σχολιάσουν μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης.

Εν τω μεταξύ, στη Βαρσοβία, η Foran δήλωσε ότι υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων, νεαρών γυναικών και γυναικών που φτάνουν μόνες τους ή με μικρά παιδιά. Ενώ ορισμένοι έχουν συγγενείς στην Ευρώπη και ένα ασφαλές μέρος να πάνε, πολλοί είναι αυτοί που δεν έχουν κανέναν.

«Και γι’ αυτό, υπάρχει ο πιθανός κίνδυνος εκμετάλλευσης», πρόσθεσε.

Η Βελγίδα ευρωβουλευτής Hilde Vautmans σημείωσε επίσης ότι οι υπηρεσίες πρέπει να συνεργαστούν στενότερα.

«Ανησυχώ πολύ για την εμπορία ανθρώπων τώρα με την κρίση στην Ουκρανία, ειδικά για τα παιδιά, καθώς είναι τα πιο ευάλωτα κατά τη διάρκεια της κρίσης».

Η ίδια και οι συνάδελφοί της έχουν ήδη λάβει μέτρα για να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου σε όλη την ένωση.

«Ήδη, γράψαμε μια επιστολή σε όλους τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για να τους πούμε να δώσουν την κατάλληλη προσοχή», δήλωσε η ίδια.