Γαλλικές εκλογές: Η σαγήνη του εθνολαϊκισμού

Οι πολίτες παρουσιάζουν ένα χαμηλό μέσο δείκτη εμπιστοσύνης τόσο απέναντι στους υπάρχοντες πολιτικούς θεσμούς και τον διεθνή περίγυρο, όσο και προς τον γειτονικό «άλλον» (οικογένεια, συνάδελφοι, φίλοι, άτομα που συναντούν για πρώτη φορά, άτομα διαφορετικής εθνικότητας ή θρησκείας).

Από τον συνδυασμό αυτών των δύο τύπων εμπιστοσύνης αναδύεται ένα νέο πορτρέτο ψηφοφόρων. Και αυτό το πορτρέτο είναι πλούσιο σε διδάγματα, γιατί ενισχύει ένα χάσμα που παρατηρήθηκε ήδη στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές του 2017 μεταξύ λαϊκιστών και προοδευτικών.

Τα στοιχείο της διαφοροποίησης από τις εκλογές του 2017 είναι ουσιαστικά η έλευση του υποψηφίου Έρικ Ζέμουρ στον χώρο των εθνολαϊκιστών. Με τον όρο «εθνολαϊκιστές» εννοούνται συνήθως οι πολιτικοί ηγέτες που διεκδικούν την πολιτική προάσπιση των συμφερόντων των «μη προνομιούχων» ενάντια στις ποικίλες και διεφθαρμένες ελίτ.

Στην πραγματικότητα, η διάκριση είναι τριπλή.

Από τη μία πλευρά, στο εσωτερικό της ριζοσπαστικής αριστεράς, οι υποστηρικτές του επικεφαλής του Αριστερού Κόμματος, Μελανσόν, διακρίνονται για την πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη τους στα πολιτικά κόμματα (17%), αλλά δείχνουν ισχυρή κοινωνική εμπιστοσύνη (66%).

Από την άλλη πλευρά, οι υποψήφιοι που διεκδικούν να μονοπωλήσουν τον «εθνολαϊκισμό» παρουσιάζουν το κοινό χαρακτηριστικό, ότι έχουν τους ψηφοφόρους με τη λιγότερη εμπιστοσύνη απέναντι σε κάθε μορφής πολιτική εκπροσώπηση και τη λιγότερη αυτοπεποίθηση έναντι των άλλων.

Τέλος, από την άλλη πλευρά, οι προοδευτικοί, που αναφέρονται κατά κόρον στον κεντρώο πολιτικό λόγο του Μακρόν, χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης τόσο απέναντι στους πολιτικούς θεσμούς, όσο και στις διάφορες κοινωνικές ομάδες και τα ποικίλα κοινωνικά στρώματα.

Το πολιτικό εκκρεμές φαίνεται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, να κινείται προς τον χώρο του κέντρου και το πρόσωπο του Μακρόν, αλλά οι περιπτώσεις της Λε Πεν και του εκπροσώπου της ριζοσπαστικής δεξιάς Ερίκ Ζεμούρ φέρονται να καταλαμβάνουν την δεύτερη και την τρίτη θέση στις προτιμήσεις των Γάλλων, ενισχύοντας έτσι σημαντικά τον χώρο του εθνολαϊκισμού.