Η επάνοδος του αυτοκρατορικού πολέμου 

Η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία σηματοδοτεί την επιστροφή του αυτοκρατορικού πολέμου.  Η επίθεση που εξαπέλυσε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στον δυτικό γείτονά του αντανακλά την επιθυμία να αποκατασταθεί μια χαμένη τσαρική και σοβιετική αυτοκρατορία. Αυτή η νεο-αυτοκρατορική σύγκρουση θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για άλλες αναδυόμενες δυνάμεις, όπως είναι η Κίνα.

Σύμφωνα με την διάσημη διατύπωση του Αμερικανού Τίλλυ, τα κράτη κάνουν πολέμους και οι πόλεμοι κάνουν κράτη. Ο πόλεμος αναστατώνει το εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον, αναδιαμορφώνει νοοτροπίες, μεταμορφώνει τα έθνη. Αυτή είναι η περίπτωση των Ρώσων και Ουκρανών εμπόλεμων που, από την εισβολή στην Ουκρανία, άλλαξαν το παράδειγμά τους: οι πρώτοι πέρασαν από την ομοσπονδία στην αυτοκρατορία και οι δεύτεροι από το έθνος στο κράτος. Την ίδια στιγμή, η καταστροφή που διαδραματίζεται αυτή τη στιγμή στην καρδιά της Ευρώπης επιβεβαιώνει την επανεμφάνιση ενός τύπου πολέμου που πιστεύαμε ότι είχε τελειώσει: του νεοαυτοκρατορικού πολέμου.

Αυτή η επιστροφή του ιμπεριαλιστικού πολέμου, που ήταν ήδη κάτω από τις ταμπέλες «υβριδικός πόλεμος» ή «πόλεμος επιρροής», αντανακλά τη φιλοδοξία αναδυόμενων δυνάμεων, όπως είναι η Ρωσία και η Κίνα, να ευνοήσουν μια νέα αρχιτεκτονική των διεθνών σχέσεων. Όντας κληρονόμοι παλαιών αυτοκρατοριών, που στην ακμή τους κάλυπταν μεγάλο μέρος του πλανήτη, Ρώσοι και Κινέζοι επικαιροποιούν τον πόλεμο για τον έλεγχο των εδαφών. Εκμεταλλεύονται την άμπωτη της Δύσης στον κόσμο για να εκφράσουν τις νεοαυτοκρατορικές τους φιλοδοξίες, προωθώντας ένα νέο τύπο κυριαρχίας που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το (σε κρίση) έθνος-κράτος.

Η Ρωσία δεν υπήρξε ποτέ μια φιλελεύθερη δημοκρατία.

 Όπως άλλοι γείτονες της Μόσχας, η Ουκρανία παίζει το μέλλον της ως κράτος από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης στην αντιπαράθεση δύο διαδικασιών κυριαρχίας.

Από τη μια, μια ουκρανική «κυριαρχία», στην προέκταση της Ρωσίας, όπου η λογική του καθεστώτος που υποτάσσεται στη Μόσχα υπερισχύει της ιδέας του κράτους. Η Ουκρανία θα ήταν, στη χειρότερη περίπτωση, μια ρωσική αποικία, και, στην καλύτερη περίπτωση, ένα δορυφορικό κράτος.

Από την άλλη, μια πραγματική ουκρανική κυριαρχία, αυτόνομη από τη Ρωσία, που στοχεύει να ορίσει η ίδια το πεπρωμένο της χώρας από αυτό της Ρωσίας. Πρόκειται για τη λογική του ανεξάρτητου κράτους που επικρατεί επί του καθεστώτος. Και είναι αυτό ακριβώς το σημείο που διακρίνει την Ουκρανία του πρώην Ρωσόφιλου Προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς από την Ουκρανία του σημερινού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία θα δείξει ποιο από τα δύο μοντέλα θα επικρατήσει: περιορισμένη ή πραγματική κυριαρχία;