Κοινωνική Υγεία: Τι είναι τελικά;

Στο φαντασιακό της ριζοσπαστικής αριστεράς, ο φιλελευθερισμός είναι εξ ορισμού «κοινωνικά ανάλγητος», ίσως και «κοινωνικά τυφλός». Ο όρος της κοινωνικής υγείας έρχεται και επανέρχεται στο δημόσιο διάλογο, αποδεικνύοντας έτσι ότι ο φιλελευθερισμός υπηρετεί πρωταρχικά τις ανάγκες του ανθρώπου και δε κάνει αφαίρεση της κοινωνικής πραγματικότητας.

Μήπως τελικά ένα ιδεολόγημα φιλελεύθερης κοπής, δυο λεξούλες βολικές για να συσκοτίσουν τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες;

Απεναντίας, η κοινωνική υγεία έρχεται να ξεδιπλώσει σύγχρονες προβληματικές για διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων των ανθρώπων στις σύγχρονες φιλελεύθερες οικονομίες.

Η υγειονομική κρίση, που επόμενο ήταν να προκληθεί από την τρέχουσα πανδημία της Covid– 19, ανέδειξε την ανάγκη για κοινωνική και προληπτική στροφή στις πολιτικές υγείας. Η ανάδυση της αλληλεξάρτησης μεταξύ των μελών της κοινωνίας ήταν ένα από τα κύρια διδάγματα που αντλήσαμε ως κοινωνικές ολότητες από τον ιό με τα πανδημικά χαρακτηριστικά. Η εν πολλοίς άνιση πρόσβαση στον εμβολιασμό και η διαφοροποιημένη έκθεση στη μόλυνση, ακόμη και στη θνησιμότητα, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Αυτές οι ανισότητες στην υγεία, ιδιαίτερα γνωστές στον ιατρικό κόσμο, ήρθαν στο φως της ημέρας και επικαιροποίησαν τον κοινωνικό φιλελευθερισμό.

Στο επίπεδο της κοινωνικής ιατρικής, σημαντικός δεν είναι απλώς και μόνο ο ρόλος του κράτους, αλλά, πρώτα και κύρια, της κοινωνίας πολιτών και των ιατρικών υποσυστημάτων της.

Έτσι, εθελοντικά ιατρικά δίκτυα και προγράμματα οικειοθελούς εργασίας παρεμβάλλονται ανάμεσα στο παραδοσιακό δίπολο «κράτος – αγορά», υπερβαίνοντας την κουλτούρα του κρατισμού και την κλασική ιδιωτική ιατρική φροντίδα.

Η μέριμνα της κοινωνίας πολιτών συγκεκριμενοποιείται στο επίπεδο της «εξωτερικής φροντίδας» μέσα από ένα ρεπερτόριο δραστηριοτήτων, που κυμαίνονται από τη δημιουργία εργαστηρίων «μαγειρικής» για διαβητικούς συμπολίτες μας έως την προσφορά εξατομικευμένων προγραμμάτων σωματικής δραστηριότητας, από τη συλλογή και δωρεάν διανομή φαρμάκων σε οικονομικά ανήμπορους συμπολίτες μας έως τον αφιλοκερδή εμβολιασμό χιλιάδων πολιτών που επλήγησαν υλικά από τον πανδημικό ιό και την επαγόμενη οικονομική κρίση.

Τυπικό παράδειγμα που «εικονογραφεί» την κοινωνική ιατρική είναι το ιατρείο κοινωνικής αποστολής, που λειτουργεί στη χώρα μας με την εθελοντική και αφιλοκερδή συμμετοχή ιατρών κάθε ειδικότητας, φαρμακοποιών, ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών.