Ευρωπαϊκές Οικονομίες: Μπορούν πράγματι να ανταπεξέλθουν στα νέα δεδομένα του πολέμου;

Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι οικονομίες των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται αντιμέτωπες με μια νέα πρόκληση μετά από δύο χρόνια της πανδημίας. Με δεδομένη τη σημαντική εξάρτησή της από τις ρωσικές πρώτες ύλες, κινδυνεύει η Ε.Ε. να πιαστεί στην παγίδα των δικών της κυρώσεων;

Οι αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, η σημαντική πτώση του ευρώ, η άνοδος του πληθωρισμού και η διαγραφόμενη απειλή του στασιμοπληθωρισμού προκαλούν εύλογες ανησυχίες σε επιχειρηματικούς κύκλους και σε ολόκληρες κοινωνικές ομάδες της Γηραιάς Ηπείρου, δεδομένης της αναμφίβολης εξάρτησης της Ευρώπης από ρωσικές προμήθειες.

Επί του ερωτήματος αυτού, που ταλανίζει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, τοποθετούνται ο Μ. Ωζαννώ, διευθυντής της δεξαμενής σκέψης The Shift Project, και τον Φ. Γκιρόφ, καθηγητή οικονομικών επιστημών στην παρισινή Σχολή Πολιτικών Επιστημών και μέλος του Γαλλικού Παρατηρητηρίου Οικονομικών Συνθηκών.

Ο Μ. Ωζαννώ υπογραμμίζει κυρίως την παγκόσμια πτυχή του τρέχοντος πληθωρισμού και την ανάγκη η Ε.Ε. να βρει μια στρατηγική που να εξαρτάται λιγότερο από τις ρωσικές πρώτες ύλες: «Στην Ευρώπη δεν είμαστε αποκομμένοι από τον ευρύτερη παγκόσμια αύξηση των τιμών της ενέργειας. Ο πληθωρισμός αυτός είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Υπάρχουν εξαιρετικά υψηλοί κίνδυνοι ύφεσης, έχουμε τιμές φυσικού αερίου που δεν έχουμε δει ποτέ, παγιωμένα μοντέλα εξέλιξης των επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα τίθενται σήμερα υπό αμφισβήτηση.

Πρόκειται αναντίρρητα για ένα εξαιρετικά ασταθές και επικίνδυνο πλαίσιο. (…) Η γεωπολιτική διάσταση των εξελίξεων δεν έχει λάβει ακόμη οριστική μορφή.. (…)

Θα δούμε σε ποιο βαθμό υπάρχουν τάσεις από την πλευρά των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επιστροφή σε μια οικονομία που τελεί υπό το καθεστώς της απειλής ενός γενικευμένου πολέμου. (…) Η ενέργεια εμποτίζει και διαπερνά ολόκληρη την οικονομία. Κατά τη γνώμη μου, οι Ευρωπαίοι χρειαζόμαστε ένα σχέδιο που να υπερβαίνει τους έως τώρα κανόνες του οικονομικού παιχνιδιού». .

Ο Φ. Γκιρόφ ισχυρίζεται, από την πλευρά του, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μάθει από τα λάθη της και είναι σε θέση να αντιδράσει σε αυτές τις οικονομικές αναταραχές: «Δεν βρισκόμαστε σε ένα επίπεδο αντίστοιχο με τον στασιμοπληθωρισμό της δεκαετίας του ‘70, οι οικονομίες μας είναι μάλλον λιγότερο ευάλωτες στην τιμή του πετρελαίου. (…) Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου μέχρι στιγμής έχουν ρυθμιστεί σε μεγάλο βαθμό/ (…) Το ευρώ απέτυχε να είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, όπως φιλοδοξούσε να γίνει. Αυτό που είναι ασυνήθιστο σε αυτή την κρίση είναι η έκταση της υποτίμησης του ευρώ. Αυτό φέρνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, η οποία είναι παγιδευμένη σε ένα δίλημμα μεταξύ της διευκόλυνσης της χρηματοδότησης των χωρών – μελών και της μείωσης του πληθωρισμού μέσω της αύξησης των επιτοκίων. (…) Έχω την εντύπωση ότι η Ευρωζώνη έχει μάθει από τα λάθη της και ότι θα τα καταφέρει καλύτερα».