Ουκρανία κρίση: Οι δικλείδες ασφαλείας της Ελλάδας

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται η Ευρώπη ετοιμάζεται να υποστεί μία επισιτιστική κρίση. Ο λόγος είναι ότι η χώρα που βρίσκεται υπό ρωσική εισβολή είναι και μία τεράστια αγροτική δύναμη, η οποία τροφοδοτεί την Ευρώπη με πάνω από το 50% των προιόντων.

Οπότε πέρα από τις ανατιμήσεις στην ενέργεια, στο αέριο, σε διάφορα τρόφιμα, είναι προ των πυλών και μία μεγάλη επισιτιστική κρίση. Για τον λόγο αυτό η Ελλάδα θέτει δικλείδες ασφαλείας προσπαθώντας να μετριάσει το χτύπημα από την κρίση στα τρόφιμα.

Τα έκτακτα μέτρα για την επισιτιστική κρίση

Η κυβέρνηση μέσω τροπολογίας που κατατέθηκε την Τετάρτη το βράδυ στην Βουλή λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την επάρκεια τροφίμων και την επιτιστική ασφάλεια της χώρας. Μέσω αυτής προβλέπεται ότι οι επιχειρήσεις έχουν την υποχρέωση να δηλώνουν τα αποθέματα σε συγκεκριμένα προϊόντα, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενο τεχνητών ελλείψεων και αισχροκέρδειας. Στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις δεν συμμορφωθούν, τότε έρχονται πρόστιμα φωτιά που μπορεί να φτάσουν ακόμη και τις 100.000 ευρώ.

Τα προϊόντα

Πιο συγκεκριμένα η υποχρέωση αυτή αφορά τα αποθέματα σε:

• πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων,
• λιπάσματα,
• ζωοτροφές,
• ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σμιγάδι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο,
• άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σμιγαδιού και αλεύρια δημητριακών, στ) ηλίανθο, και
• φυτικά έλαια, εκτός από το ελαιόλαδο, και ιδίως ηλιέλαιο (έλαιο ηλιοτροπίου), φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.

Ποιες επιχειρήσεις υποχρεούνται

Σύμφωνα με τη σχετική τροπολογία, υποχρέωση δήλωσης έχουν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, πώλησης, μεσιτείας, διακίνησης, διανομής και αποθήκευσης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην Ελληνική Επικράτεια.

Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί εντός 2 ημερών από τη δημοσίευση της κοινής απόφασης που προβλέπεται στη ρύθμιση. Λόγω της έκτακτης κατάστασης εκτιμάται πως η υπουργική απόφαση θα δημοσιευτεί σχετικά άμεσα μετά την ψήφιση της τροπολογίας, με αποτέλεσμα η υποχρέωση δήλωσης των αποθεμάτων να «τρέξει» το πιθανότερο την ερχόμενη εβδομάδα.

Η υποχρέωση δήλωσης των αποθεμάτων, ισχύει για χρονικό διάστημα 3 μηνών. Ωστόσο, με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να παρατείνεται κάθε φορά για επιπλέον 3 μήνες, ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης στο μέτωπο της Ουκρανίας και την διεθνή επισιτιστική κρίση.

Τι δηλώνουν οι επιχειρήσεις

Οι επιχειρήσεις δηλώνουν κατ’ ελάχιστο τα εξής στοιχεία:

• την ποσότητα των αποθεμάτων, σε κιλά για τα στερεά, σε λίτρα για τα υγρά και σε τεμάχια όπου ενδείκνυται,
• τη χώρα προέλευσης των προϊόντων,
• την τοποθεσία αποθήκευσης των αποθεμάτων και, ιδίως, τη διεύθυνση και τον ταχυδρομικό κώδικα,
• τα στοιχεία επικοινωνίας της επιχείρησης και, ιδίως, την επωνυμία και τον διακριτικό τίτλο, την έδρα, τον αριθμό τηλεφώνου, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και τα
• ειδικότερα στοιχεία επικοινωνίας του νόμιμου εκπροσώπου της.

Πως υποβάλλεται η δήλωση

Η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω ειδικού συνδέσμου που βρίσκεται στον κεντρικό ιστότοπο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο οποίος είναι προσβάσιμος μέσω του gov.gr. Η πρόσβαση γίνεται μέσω των κωδικών πρόσβασης του Γενικού Εμπορικού Μητρώου των υπόχρεων επιχειρήσεων ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν, μέσω των κωδικών πρόσβασης στο «TAXIS».

Μεγάλα πρόστιμα

Η μη υποβολή ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης, επισύρει την αθροιστική επιβολή κυρώσεων ως εξής:

• κατάσχεση των αναφερόμενων ειδών, στο μέτρο που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί ανακριβώς, και
• διοικητικό πρόστιμο ύφους από χίλια (1.000) έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.

Αυτό σημαίνει πως και θα κατασχεθούν τα προϊόντα και θα επιβληθεί το πρόστιμο το οποίο θα είναι τουλάχιστον 1000 ευρω.

Γεωργιάδης: Επαρκή αποθέματα για μήνες

Πάντως, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, στη χθεσινή ομιλία του στη Βουλή κατά την παρουσίαση της σχετικής ρύθμισης, τόνισε ότι υπάρχουν επαρκή αποθέματα «για μήνες μπροστά μας» σε δημητριακά, άλευρα και φυτικά έλαια.

«Το ξεκαθαρίζω για να μη δημιουργείται πανικός χωρίς λόγο. Ήδη έχουμε καταγράψει, από τις μεγάλες αλυσίδες, τα αποθέματα σε αυτά τα προϊόντα. Υπάρχουν επαρκή αποθέματα, για μήνες μπροστά μας, για όλα αυτά τα προϊόντα». Σημείωσε ωστόσο, ότι ειδικά για το ηλιέλαιο, φαίνεται ότι υπάρχει μεγαλύτερη πίεση, γιατί λόγω της μεγάλης αύξησης τιμής ορυκτών καυσίμων ένα μεγάλο κομμάτι ηλιελαίου πάει για καύσιμο και έτσι λείπει από την αγορά των τροφίμων, όμως, και σε αυτό το είδος έχουμε μεγάλη επάρκεια για μεγάλο διάστημα.

Πρόσθεσε δε ότι η υποχρέωση των εμπόρων σε όλη την αλυσίδα παραγωγής να δηλώνουν τις ποσότητες των προϊόντων αυτών σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, επιβάλλεται ώστε το κράτος να έχει πλήρη εικόνα «και κυρίως, να μην επιτρέψουμε κάποιοι να προκαλέσουν τεχνητή έλλειψη, και με αυτή να θησαυρίσουν, είτε με τη μαύρη αγορά είτε αυξάνοντας τεχνητά πάρα πολύ την τιμή τους, περισσότερο από ότι προκαλείται από τη διεθνή κρίση».

Μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη

Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να σημαίνει την απομάκρυνση των μεγάλων φιλοδοξιών της Ευρώπης για την περίφημη «καθαρή» γεωργία ώστε να μειώσει το αποτύπωμά της στο κλίμα και το περιβάλλον.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει για το λόγο αυτό, την πρόταση της πλειοψηφίας των υπουργών γεωργίας να καταργήσει προσωρινά την απαίτηση να αφήσει ένα κομμάτι γεωργικής γης εκτός παραγωγής, για να ενισχυθεί η προστασία της φύσης και αντ’ αυτού να χρησιμοποιηθεί για την καλλιέργεια ζωοτροφών.

Μεγάλο πρόβλημα αναμένεται να υπάρξει και με το ηλιέλαιο από το οποίο τρέφεται σχεδόν όλη η Ευρώπη και το οποίο εισάγει κατά 50% από την Ουκρανία.