Έρευνα 1821: Πως βλέπουν οι Έλληνες την Επανάσταση

Πριν από λίγο καιρό ξεκίνησε μία προσπάθεια για να καταγραφεί η άποψη των Ελλήνων για την Επανάσταση του 1821. Τα ευρήματα της τρίτης και τελευταίας δημοσκόπησης έρχονται να επιβεβαιώσουν τον κοινό τόπο αναφοράς που αποτελεί η Επανάσταση για όλους τους Έλληνες.

Το πρώτο μέρος της δημοσκόπησης του ΚΕΦΙΜ, που έχει στόχο να εντοπίσει και να καταγράψει την πρόσληψη της Επανάστασης στη σημερινή ελληνική κοινωνία συνολικά, όπως και στις επιμέρους ομάδες που τη συγκροτούν, διεξήχθη το 2019, το δεύτερο το 2020 και το τρίτο τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2021.

Το πρώτο μέρος της δημοσκόπησης

Από τη σύγκριση των πρόσφατων ευρημάτων με τα περασμένα έτη προκύπτουν μικρές αλλά ορατές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο η κοινή γνώμη προσλαμβάνει πρόσωπα και γεγονότα του Αγώνα, αλλά και στη γνώση που κατέχει σχετικά με τα ιστορικά γεγονότα της τότε εποχής.

Κυριότερο, όπως προαναφέρθηκε, εύρημα της έρευνας, που διενήργησε για λογαριασμό του ΚΕΦίΜ η εταιρεία Marc, είναι ότι η Επανάσταση του 1821 αποτελεί κοινό τόπο αναφοράς που ενώνει όλους τους Ελληνες, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, πολιτικής τοποθέτησης, μορφωτικού επιπέδου και δημογραφικών χαρακτηριστικών.

Τα ευρήματα

Καθολικής αποδοχής απολαμβάνουν: Ο εθνικός χαρακτήρας της Επανάστασης (91,2%). Η αναγνώριση του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη και της Μπουμπουλίνας, ως σημαντικότερων ηρώων. Η θετική συμβολή της Φιλικής Εταιρείας (90%), των Φιλελλήνων (84,4%) και των νησιωτών πολιτικών (83,8%) στην έκβαση του Αγώνα. Αντιθέτως, διχασμένη παραμένει η κοινή γνώμη σε ό,τι αφορά τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων στην κατάληξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Το 38,9% των Ελλήνων πιστεύει ότι η Ρωσία είχε τη θετικότερη συμβολή, με τη Γαλλία (20,7%) και τη Μεγάλη Βρετανία (19,7%) να ακολουθούν. Σε σχέση με τη δημοσκόπηση του 2019, η Ρωσία και η Αυστρία παρουσιάζουν πτωτική τάση, ενώ Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία ανοδική. Τέσσερις στους δέκα πολίτες συγκλίνουν στον θετικό ρόλο των εξωτερικών δανείων, ενώ τρεις στους δέκα στον αρνητικό. Επίσης το 58% θεωρεί ως καθοριστικό αίτιο της θετικής έκβασης του Αγώνα τις στρατιωτικές επιτυχίες των επαναστατών, ενώ το 34% την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων.

Η φιλελεύθερη διάσταση της Επανάστασης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις των ερωτηθέντων που αφορούν τη φιλελεύθερη διάσταση της Επανάστασης, καθώς παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε σύγκριση με το πρώτο μέρος της έρευνας (2019). Ετσι, ο φιλελεύθερος χαρακτήρας του Αγώνα είναι πλέον δεύτερος μετά τον εθνικό και τον αναγνωρίζουν 58,4% από 52,9% το 2019. Επίσης όσοι αναγνωρίζουν τον δημοκρατικό χαρακτήρα αυξήθηκαν επίσης από 40,8% σε 46,2%.

Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, όμως, αναδεικνύουν και την ανάγκη να υπάρξει περισσότερη εκπαίδευση γύρω από τα ιστορικά γεγονότα της Επανάστασης. Ενδεικτικά, η κοινή γνώμη παραμένει διχασμένη για το αν η Επανάσταση ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου στην Αγία Λαύρα, ενώ μόλις ένας στους δέκα θεωρεί ότι οι συμπολίτες τους γνωρίζουν καλά την ιστορία της. Τέλος, οι μισοί Ελληνες δηλώνουν ότι στη διάρκεια του 2021 διάβασαν και έμαθαν περισσότερα για το 1821, με τις τηλεοπτικές εκπομπές (28,4%), τα βιβλία (18,6%) και το Διαδίκτυο (16,9%) να είναι οι κυριότερες πηγές ενημέρωσης.