Πόλεμος στην Ουκρανία: Ο Πούτιν κλείνει από σήμερα την στρόφιγγα

Αν και σήμερα ξεκινά ακόμα ένας γύρος διαπραγματεύσεων, ο Πούτιν πρόκειται να κλείσει την στρόφιγγα αν δεν πληρωθεί σε ρούβλι. Το Κρεμλίνο προέβη στην ενημέρωση σχετικά με το διάταγμα που αρχίζει να ισχύει από σήμερα (01/04).

«Για να αγοράσουν ρωσικό φυσικό αέριο πρέπει να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια σε ρωσικές τράπεζες. Από αυτούς τους λογαριασμούς θα γίνονται οι πληρωμές για το φυσικό αέριο, που θα παραδοθεί από αύριο», είπε ο Πούτιν.

Russia’s President Vladimir Putin speaks on the phone with participants of “The Christmas Tree Wishes” campaign in Strelna, outside St. Petersburg, on December 27, 2021. – The goal of the campaign is to make the New Year’s dreams of orphans, children from low-income families, and disabled kids come true. (Photo by Aleksey Nikolskyi / SPUTNIK / AFP)

Τι ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος

«Εάν δεν γίνουν τέτοιες πληρωμές, θα το θεωρήσουμε ως αδυναμία εκ μέρους των αγοραστών, με όλες τις επακόλουθες συνέπειες. Κανείς δεν μας πουλάει τίποτα δωρεάν και δεν πρόκειται να κάνουμε φιλανθρωπία – δηλαδή, τα υπάρχοντα συμβόλαια θα διακοπούν», ξεκαθάρισε ο ρώσος πρόεδρος.

Ο Πούτιν έκανε λόγο για οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας που έχει ξεκινήσει χρόνια πριν, με στόχο την υπονόμευση της ρωσικής ανάπτυξης. Κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν να κερδίσουν από την παγκόσμια αστάθεια και αναγκάζουν τους Ευρωπαίους να πληρώνουν για αμερικανικό LNG.

Προσθέτει μάλιστα ότι αυτό θα σημάνει απώλειες εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Είπε επίσης ότι τόσο η ρωσική κυβέρνηση, όσο και η Κεντρική Τράπεζα, θα πρέπει να αναμένουν περαιτέρω πιέσεις.

Άμεση αντίδραση Γερμανίας και Γαλλίας

Η Γερμανία και η Γαλλία απορρίπτουν το αίτημα της Ρωσίας να πληρώσουν οι ευρωπαϊκές χώρες σε ρούβλια για το ρωσικό φυσικό αέριο που αγοράζουν, θεωρώντας ότι η απαίτηση αυτή ισοδυναμεί με απαράδεκτη παραβίαση των συμβολαίων και με «εκβιασμό».

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Βερολίνο μαζί με τον Γάλλο ομόλογό του, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ είπε ότι δεν έχει δει ακόμη το νέο διάταγμα που υπέγραψε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και επιβάλλει τις πληρωμές φυσικού αερίου σε ρούβλια, προσθέτοντας ότι η Γερμανία είναι έτοιμη για όλα τα σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής των ροών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Η προσπάθεια Σολτς και η πρόταση Πούτιν

Προηγήθηκε μία αναδίπλωση του Ρώσου προέδρου που αποδείχθηκε προσωρινή εν τέλει, ύστερα από το τηλεφώνημα με τον Καγκελάριο Σολτς, όπου κατέληξε ότι  η Ευρώπη θα μπορεί να συνεχίσει να καταβάλλει σε ευρώ ή δολάρια τις πληρωμές για τις προμήθειες φυσικού αερίου. Ωστόσο η προσπάθεια Σολτς  δεν ευδοκίμησε και, η οδός που υποδεικνύει ο Ρώσος Πρόεδρος είναι οι πληρωμές να γίνονται στη ρωσική Gazprom Bank, η οποία θα αναλαμβάνει τη μετατροπή του συναλλάγματος σε ρούβλια. Η συγκεκριμένη τράπεζα είναι η μόνη, στην οποία δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις.

Από το Βερολίνο διαψεύστηκαν ανακοινώσεις εκ μέρους του Κρεμλίνου ότι ο Όλαφ Σολτς συναίνεσε στην προτεινόμενη διαδικασία· η καγκελαρία αποσαφήνισε ότι ο Γερμανός καγκελάριος ζήτησε την κατάθεση της πρότασης γραπτώς.

Η πρόταση Πούτιν – Οι επιπτώσεις για την Ευρώπη

Το 60% των εισαγωγών αερίου πληρώνονται σε ευρώ, και οι υπόλοιπες σε δολάρια. Το δεδομένο αυτό ο Πούτιν θέλει να το αλλάξει, βάζοντας τους ξένους εισαγωγείς να αγοράζουν ρούβλια και να τα χρησιμοποιούν για να πληρώνουν την κρατική Gazprom. Ο Πούτιν είπε στη ρωσική κεντρική τράπεζα να βρει ένα σύστημα για να λειτουργήσει αυτό.

Οι εισαγωγείς θα έπρεπε να βρουν μια τράπεζα που ανταλλάσσει ευρώ και δολάρια με ρούβλια. Αυτό θα ήταν δύσκολο επειδή κάποιες ρωσικές τράπεζες είτε έχουν μπλοκαριστεί είτε αποκοπεί από το σύστημα SWIFT για τις διεθνείς πληρωμές.

Υπάρχουν κάποιες τράπεζες που δεν έχουν αποκοπεί, και προς το παρόν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών οι οποίες απαγορεύουν τις τραπεζικές συναλλαγές περιλαμβάνουν εξαιρέσεις για πληρωμές για ενέργεια. Αυτό είναι παραχώρηση προς τους Ευρωπαίους συμμάχους που εξαρτώνται πολύ περισσότερο από το ρωσικό πετρέλαιο και αέριο και φοβούνται πως μια ολική αποκοπή θα έριχνε τις οικονομίες τους σε ύφεση.

Το κίνητρο του Πούτιν – Η αντίδραση της Ευρώπης

Αν η Ρωσία πληρώνεται σε ρούβλια, αυτό θα βοηθούσε οριακά στην αντιμετώπιση των κυρώσεων, στην άνοδο της αξίας του ρουβλιού και μακροπρόθεσμα στην καλύτερη προστασία της ρωσικής οικονομίας.

Θεωρητικά, η απαίτηση για πληρωμές σε ρούβλια θα μπορούσε να υποστηρίξει τη ζήτηση για το νόμισμα και τη συναλλαγματική ισοτιμία του- μα όχι κατά πολύ, σύμφωνα με τον Πρασάντ. Όπως έχουν τα πράγματα, ευρώ και δολάρια χρησιμοποιούνται ήδη για αγορά ρουβλιών όταν η Gazprom ανταλλάσσει τα κέρδη της από το εξωτερικό.

Το Κέντρο Ανατολικών Σπουδών στη Βαρσοβία έχει πει ότι μετατοπίζοντας τη ροή του ξένου συναλλάγματος από τη Gazprom στο σε μεγάλο βαθμό κρατικά ελεγχόμενο τραπεζικό σύστημα το Κρεμλίνο θα αποκτήσει επιπλέον έλεγχο επί του ξένου συναλλάγματος που έχει γίνει σπανιότερο από τότε που οι χώρες της Δύσης «πάγωσαν» πολλά από τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας στο εξωτερικό.

Ωστόσο αυτό θα άφηνε τη Gazprom χωρίς σκληρό συνάλλαγμα για πληρωμές εξωτερικού χρέους, ή αγορά προμηθειών από το εξωτερικό. Ως έχει, η εταιρεία ήδη πρέπει να πουλήσει το 80% του ξένου συναλλάγματός της στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας.

Η απαίτηση του Πούτιν απορρίπτεται από την Ευρώπη, κυρίως λόγω των συμβολαίων αγοράς αερίου ορίζουν το νόμισμα. Σε ευρύτερο πλαίσιο, η G7 (Ιαπωνία, ΗΠΑ, Καναδάς, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία) συμφώνησε να απορρίψει την απαίτηση της Μόσχας- ενώ συμφώνησε και η επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ.

Το γερμανικό σχέδιο για την ολική απεξάρτηση από το αέριο

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ κάλεσε και τις επιχειρήσεις να μειώσουν την κατανάλωση, λέγοντάς τους «κάθε κιλοβατώρα μετράει». Ενώ οι προμήθειες ήταν ασφαλείς προς το παρόν, «πρέπει να αυξήσουμε τα προληπτικά μέτρα για να είμαστε προετοιμασμένοι για μια κλιμάκωση από την πλευρά της Ρωσίας».

«Θα ήθελα να συνδυάσω το επίπεδο προειδοποίησης με την έκκληση προς τις εταιρείες και τους ιδιώτες καταναλωτές να μας βοηθήσουν, να βοηθήσουν τη Γερμανία, να βοηθήσουν την Ουκρανία εξοικονομώντας φυσικό αέριο ή ενέργεια συνολικά», πρόσθεσε.

Ο Χάμπεκ είπε ότι δεν υπάρχει ακόμη άμεσο ζήτημα προμήθειας, αλλά ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε επιφυλακή και παρακολουθεί την κατάσταση, προσθέτοντας ότι υπάρχουν δηλώσεις από τη ρωσική πλευρά που απειλούν να τερματίσουν τις παραδόσεις φυσικού αερίου σε χώρες που δεν συμμορφώνονται με τη ζήτηση του ρουβλίου.

Οι Ευρωπαίοι έχουν αρνηθεί να ικανοποιήσουν το αίτημα του Πούτιν σε ρούβλια και μετά τη Γερμανία που εξετάζει την περίπτωση του δελτίου, η Πολωνία κάνει λόγο για ριζοσπαστική κίνηση:  Ανακοίνωσε ότι απαγορεύει πλέον τις εισαγωγές ρωσικού άνθρακα.