Είναι πιθανή μια οικονομική χρεωκοπία της Ρωσίας;

Το ερώτημα απασχόλησε σε βάθος το οικονομικό επιτελείο του καθεστώτος Πούτιν πριν αυτό αποφασίσει την στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία. Η Ρωσική Ομοσπονδία μπορεί να είναι μια τεράστια γεωγραφικά χώρα, με σχεδόν 150. 000 κατοίκους, και πλούσια σε ενεργειακές πηγές, αλλά τα μακροοικονομικά της μεγέθη δεν είναι ανάλογα.

Ο φόβος για μια ενδεχόμενη οικονομική χρεωκοπία της Ρωσικής Ομοσπονδίας άρχισε να διαγράφεται στο βάθος του ορίζοντα μετά την επιβολή αυστηρών οικονομικών κυρώσεων από την Δύση, το βαθμό ενότητας της οποίας φαίνεται ότι υποτίμησε το Κρεμλίνο.

Η Μόσχα ήταν ήδη υποβαθμισμένη από διάφορους οίκους αξιολόγησης πριν απλό την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία: η Standard and Poor’s, η Fitch και η Moody’s συνηγορούν υπέρ αυτής της υποβάθμισης. Το κυριότερο όμως φαίνεται ότι η μια γενική χρεωκοπία πρέπει να θεωρείται ως επικείμενη από τους οίκους αξιολόγησης, αν η Ρωσία εξακολουθήσει τις δαπανηρές στρατιωτικές της επιχειρήσεις.

Η Μόσχα μπορεί να εμφανίζεται στα χαρτιά ότι δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερο δυσκολία να αποπληρώσει το χρέος της. Οι δυτικές, όμως, κυρώσεις έχουν «παγώσει» περίπου τα μισά από τα αποθέματά της.

Σε αυτήν την αρνητική για τη Ρωσία εξέλιξη ήρθε να προστεθεί και η αλλαγή στάσης της αμερικανικής Προεδρίας. Αφού επέτρεψε για αρκετές εβδομάδες στη Ρωσία να χρησιμοποιήσει τα νομίσματά της που διατηρούνται στο εξωτερικό για τη διευθέτηση των ξένων χρεών, το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε την περασμένη Δευτέρα να μην επιτρέπει πλέον στη Μόσχα να αποπληρώνει το χρέος της με δολάρια που διατηρούνται σε αμερικανικές τράπεζες. Μια από τις συνέπειες αυτής της απόφασης ήταν η JPMorgan, η οποία χρησίμευε ως ανταποκρίτρια τράπεζα, να αρχίσει να μπλοκάρει ρωσικές πληρωμές.

Σε περίπτωση οικονομικής χρεωκοπίας της Ρωσίας, οι απόψεις των οικονομολόγων είναι συγκλίνουν στην εκτίμηση, με βάση την οποία η ρωσική οικονομία επηρεάζει σε περιορισμένο βαθμό την παγκόσμια οικονομία, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι τομείς της οικονομίας της, ιδίως στην ενέργεια, τα λιπάσματα και τα δημητριακά, θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες. Η κατάσταση είναι η ίδια και στις χρηματοπιστωτικές αγορές: από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, οι διεθνείς επενδυτές σταδιακά αποσύρθηκαν από την έκθεση στον ρωσικό κίνδυνο.

Συνολικά, η κατάσταση σήμερα φαίνεται πολύ διαφορετική από εκείνη του 1998, όταν η αθέτηση πληρωμών είχε κλονίσει έντονα τις αγορές. Πλέον, κανείς δεν πιστεύει σε μια αλυσιδωτή μεταδοτική επίδραση μιας πιθανής χρεοκοπίας στις αγορές, ούτε καν σε συστημικό κίνδυνο για τον χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό τομέα, και το Κρεμλίνο φέρεται να επανασχεδιάζει όψεις της οικονομικής του στρατηγικής.