Η οικονομία της ΕΕ στο φόντο του πολέμου

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε πόλεμο, με μια έννοια. Υποστηρίζει τη βαλλόμενη Ουκρανία με μια πληθώρα μέσων που έχει στην διάθεσή της: οικονομικές κυρώσεις, ανθρωπιστική βοήθεια, υποδοχή προσφύγων, διπλωματικά μέσα, αρωγή σε οπλισμό. Η Ουκρανία, εξάλλου, δεν θα είχε καταφέρει να αντισταθεί στη στρατιωτική επίθεση που δέχεται εδώ και περισσότερο από ένα μήνα.

Μάλιστα, η ρωσική περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου και των διεθνών οργανισμών υποχρεώνει την ΕΕ να κάνει το επόμενο βήμα, που είναι η ριζική περικοπή των ενεργειακών προμηθειών σε πετρέλαιο και σε φυσικό αέριο. Έτσι, το εμπορικό, επιχειρηματικό και οικονομικό εμπάργκο της ΕΕ στη Ρωσία αποκτά νέες, ακόμη πιο σοβαρές διαστάσεις.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η ΕΕ πρέπει να μη συνυπολογίσει την υψηλή εξάρτηση ορισμένων χωρών – μελών της από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Οι Γερμανοί, οι Φινλανδοί και οι Ούγγροι είναι σαφώς πιο εξαρτημένοι ενεργειακά από άλλους ευρωπαϊκούς λαούς. Οι επιπτώσεις αυτού του πολέμου στις οικονομίες των κρατών – μελών είναι ασύμμετρες και η συλλογική δράση των ενωσιακών θεσμικών οργάνων πρέπει να λάβει σοβαρά υπ’ όψη την παράμετρο αυτή.

Στο αμέσως προσεχές διάστημα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να προτείνει νέα δέσμη μέτρων στο Συμβούλιο και αυτό που φαίνεται ότι λείπει σήμερα από τη Γηραιά Ήπειρο είναι μια στρατηγική προσέγγιση παρόμοια με αυτήν που ακολούθησε η ΕΕ όταν η πανδημική ύφεση της Covid – 19 έπληξε την Ευρώπη, δηλαδή ένα μακρόπνοο οικονομικό σχέδιο, χρηματοδοτούμενο από ευρωομόλογα.

Οι ανάγκες της ευρωπαϊκής πολεμικής οικονομίας ανέρχονται ήδη σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Όμως, οι εθνικοί προϋπολογισμοί και το χρέος ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντέξουν το οικονομικό βάρος της, αλλά η συλλογική ευρωενωσιακή στρατηγική και μπορεί και πρέπει να συνυπολογίσει την κρισιμότητα αυτού του παράγοντα πριν από τη λήψη των αποφάσεών της.