Βλάντιμιρ Πούτιν: Ημέρα ορόσημο η 9η Μαΐου

Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν ο Πούτιν ξεκίνησε την λεγόμενη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Τελευταία, πολλοί αναρωτιούνται το θέμα μίας ημέρας με μεγάλο συμβολισμό.

Οι φήμες «φουντώνουν», ενώ σύμφωνα με το CNN, δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να κηρύξει επίσημα τον πόλεμο στην Ουκρανία στις 9 Μαΐου, μια συμβολική ημέρα για τη Ρωσία.

Η σημασία της 9ης Μαΐου

Την 9η Μαΐου, γνωστή ως «Ημέρα της Νίκης» στη Ρωσία, γιορτάζεται η ήττα των Ναζί το 1945. Σηματοδοτείται από στρατιωτική παρέλαση στη Μόσχα όπου οι Ρώσοι ηγέτες παρακολουθούν από εξέδρα που στήνεται απέναντι από το μαυσωλείο του Βλαντίμιρ Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία.

«Η 9η Μαΐου προσφέρεται προκειμένου να γίνεται επίδειξη ισχύος στο εσωτερικό της χώρας, να εκφοβίζεται η αντιπολίτευση και να ευχαριστείται ο εκάστοτε πρόεδρος» δηλώνει στο CNN ο James Nixey, διευθυντής του Προγράμματος Ρωσίας-Ευρασίας στο Chatham House.

Δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν εδώ και καιρό ότι ο Πούτιν θα εκμεταλλευτεί τη συμβολική σημασία της ημέρας για να ανακοινώσει είτε ένα στρατιωτικό επίτευγμα στην Ουκρανία, είτε μια σημαντική κλιμάκωση των εχθροπραξιών – ή και τα δύο. Ο ρώσος πρόεδρος είναι λάτρης των συμβολισμών, γεγονός που αποδεικνύεται και από το ότι η εισβολή εκκίνησε την επομένη της Ημέρας του Υπερασπιστή της Πατρίδας.

Η επιλογή της μεγαλύτερης κινητοποίησης

Ο Πούτιν έχει πολλές επιλογές στο τραπέζι, σύμφωνα με τον Oleg Ignatov, αναλυτή για τη Ρωσία στο Crisis Group. «Η κήρυξη πολέμου είναι το πιο δύσκολο σενάριο» δηλώνει. Εν τω μεταξύ, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι -ο οποίος δεν έχει κηρύξει επίσημα πόλεμο στη Ρωσία- επέβαλε στρατιωτικό νόμο στην Ουκρανία όταν άρχισε η ρωσική εισβολή στα τέλη Φεβρουαρίου.

Μια άλλη επιλογή για τον Πούτιν είναι να θέσει σε ισχύ τον νόμο περί κινητοποίησης της Ρωσίας, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα για γενική ή μερική στρατιωτική κινητοποίηση «σε περιπτώσεις επίθεσης κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή άμεσης απειλής επίθεσης». Αυτό θα επέτρεπε στην κυβέρνηση όχι μόνο να κινητοποιήσει στρατεύματα αλλά και να θέσει την οικονομία της χώρας σε πολεμική ετοιμότητα. Οι ρωσικές δυνάμεις φέρεται να έχουν χάσει τουλάχιστον 15.000 στρατιώτες από την αρχή του πολέμου και θα χρειαστούν ενισχύσεις αν η Μόσχα θέλει να επιτύχει τους στόχους της στην Ουκρανία.

Τι σημαίνει η κινητοποίηση

Η κινητοποίηση θα μπορούσε να σημαίνει την παράταση της επιστράτευσης για τους στρατιώτες που βρίσκονται σήμερα στις ένοπλες δυνάμεις, την πρόσκληση εφέδρων ή την επιστράτευση ανδρών που έχουν λάβει στρατιωτική εκπαίδευση, δηλώνει ο Ignatov. Αλλά θα αποτελούσε, επίσης, μεγάλο ρίσκο για τον Πούτιν. «Θα άλλαζε ολόκληρο το αφήγημα του Κρεμλίνου» παρατηρεί ο Ignatov, σημειώνοντας ότι η κίνηση αυτή θα ανάγκαζε τον Πούτιν να παραδεχτεί ότι η εισβολή στην Ουκρανία δεν πήγε σύμφωνα με το σχέδιο. Η κινητοποίηση πλήρους κλίμακας θα μπορούσε, επίσης, να επηρεάσει τη δοκιμαζόμενη ρωσική οικονομία. Επιπλέον, θα μπορούσε να μειώσει το ποσοστό όσων υποστηρίζουν τον Πούτιν στο εσωτερικό, καθώς ορισμένοι Ρώσοι τάσσονται υπέρ της εισβολής στην Ουκρανία χωρίς να θέλουν να πάνε προσωπικά να πολεμήσουν, δηλώνει ο αναλυτής. «Αν κηρύξουν πλήρη κινητοποίηση, σε κάποιους δεν θα αρέσει» λέει ο Ignatov.

Ο Πούτιν θα μπορούσε, επίσης, να επιβάλει στρατιωτικό νόμο στη Ρωσία, αναστέλλοντας τις εκλογές και συγκεντρώνοντας ακόμη περισσότερη εξουσία στα χέρια του. Σε μια τέτοια περίπτωση θα επιβάλλονταν, ίσως, περιορισμοί σε ό,τι αφορά στην έξοδο από τη χώρα ανδρών που μπορούν να πολεμήσουν, κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί αντιδημοφιλές, επισημαίνει. Την Τετάρτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι δεν υπάρχει «καμία πιθανότητα» ο Πούτιν να κηρύξει πόλεμο στις 9 Μαΐου.

Τι άλλο θα μπορούσε να συμβεί;

Εάν ο Πούτιν δεν κηρύξει πόλεμο, μπορεί να εστιάσει κάπου αλλού σε μια τόσο σημαντική ημέρα για τη χώρα του. Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν την προσάρτηση των αποσχισμένων εδαφών του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ στην ανατολική Ουκρανία, την άσκηση μεγάλης πίεσης στην Οδησσό στο νότο ή τη κήρυξη πλήρους ελέγχου στη Μαριούπολη. Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις ότι η Ρωσία μπορεί να σχεδιάζει να ανακηρύξει και να προσαρτήσει μια «λαϊκή δημοκρατία» στη νοτιοανατολική πόλη Χερσώνα.

«Θα επιχειρήσει (ο Πούτιν) να δηλώσει ότι ο ρωσικός στρατός σημείωσε κάποιες νίκες στην Ουκρανία» ισχυρίζεται ο Ignatov. «Μπορεί να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει αυτή την ημερομηνία για να εδραιώσει τη θέση του». Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα κάνει η Ρωσία και ο πρόεδρός της. «Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από έναν άνθρωπο και μερικούς συμβούλους του» προσθέτει ο αναλυτής.

Ωστόσο, ο εκπρόσωπος τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις, δήλωσε τη Δευτέρα ότι «έχουμε καλούς λόγους να πιστεύουμε ότι οι Ρώσοι θα κάνουν ό,τι μπορούν στο πλαίσιο της προπαγάνδας για την 9η Μαΐου. Σύμφωνα με τον Πράις, «θα ήταν μεγάλη ειρωνεία εάν η Μόσχα χρησιμοποιούσε την ευκαιρία της «Ημέρας της Νίκης» για να κηρύξει πόλεμο, κάτι που από μόνο του θα της επέτρεπε να αυξήσουν τους στρατεύσιμους με τρόπο που δεν μπορούν να κάνουν τώρα, με τρόπο που θα ισοδυναμεί με την αποκάλυψη στον κόσμο ότι η πολεμική τους προσπάθεια αποτυγχάνει, ότι παραπαίουν στη στρατιωτική τους εκστρατεία και στους στρατιωτικούς τους στόχους».