Ζωή Τηγανούρια στο pagenews: Έμπνευση είναι η ίδια η ζωή στο πέρασμα του χρόνου

Η γνωστή συνθέτης και σολίστ ακορντεόν Ζωή Τηγανούρια παραχώρησε συνέντευξη στο pagenews.gr και μίλησε για μια σειρά θεμάτων όπως η κορυφαία στιγμή της καριέρας της και η καλύτερη συνεργασία που έχει κάνει ως τώρα.

Η Ζωή Τηγανούρια είναι γνωστή Ελληνίδα συνθέτης και σολίστ ακορντεόν. Γεννήθηκε στο νησί της Σαμοθράκης, στο χωριό Λάκκωμα. Ο πατέρας της είναι βιολιστής, και ο παππούς της Παναγιώτης έπαιζε λαούτο. Από την ηλικία 13 ετών μαθήτευσε στην παραδοσιακή μουσική δίπλα στον πατέρα της και στον παππού της παίζοντας πλήκτρα. Ως μουσικοσυνθέτης έχει γράψει πολλά τραγούδια και ως ακορντεονίστα έχει συμμετάσχει σε εκατοντάδες ηχογραφήσεις. Συνολικά στην καριέρα της έχει λάβει αρκετές τιμητικές διακρίσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Η ταλαντούχα συνθέτης παραχώρησε συνέντευξη στο pagenews.gr και μεταξύ άλλων μίλησε για τις συνεργασίες που έχει πραγματοποιήσει, το ελληνικό me too, από που αντλεί έμπνευση αλλά και τα επόμενα σχέδιά της.

Είστε μια καταξιωμένη καλλιτέχνης με μακρά εμπειρία στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού. Ήταν η καλύτερη στιγμή της καριέρα σας η μουσική που γράψατε στην πολυβραβευμένη ταινία του Gabriel Bologna, «Tango Shalom»;

Αυτό είναι μια πολύ ευχάριστη συγκυρία που συνέβη στην καλλιτεχνική μου πορεία και συνάμα δικαίωση των τόσων χρόνων που είμαι στο χώρο με πολλά εμπόδια και «καραβόσκοινα» από «καλοθελητές» να με γυρνάνε πίσω κάθε φορά που κάνω ένα βήμα μπροστά. Η ταινία προς ενημέρωση του κοινού διότι δεν έχει έρθει ακόμη στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να μην την έχουν δει, έχει πάρει πολλά βραβεία από κορυφαία φεστιβάλ κινηματογράφου παγκοσμίως. Στους αρχικούς τίτλους της ταινίας συνυπογράφουμε τη μουσική επένδυση (film score) με τη ΖιΖι Bologna. Δούλεψε πάρα πολλούς μήνες πολύ σκληρά στο στούντιο μας με το σκηνοθέτη Gabriel Bolonga, τη ZiZi Bolonga που είχαν έρθει Ελλάδα για αυτόν τον σκοπό και τον Στέλιο Γενεράλη που επιμελείται τις ενορχηστρώσεις, ώστε να βγει ένα άρτιο αποτέλεσμα αντάξιο των απαιτήσεων μια τόσο σοβαρής μεγάλης παράγωγης και το αποτέλεσμα μας δικαίωσε.

Είναι πολύ σημαντικό να  σε ανακαλύπτουν αναγνωρισμένοι επαγγελματίες από το εξωτερικό (και ποσό μάλλον όταν πρόκειται για Hollywood) με βάση την καλλιτεχνική αξία σου και να σε προτιμούν για την δουλειά σου, κι όχι με το τί προσπαθούν οι εκάστοτε επικρατούσες εταιρίες να πλασάρουν. Σίγουρα είναι μία από τις καλύτερες στιγμές μου στο κομμάτι της μουσικής επένδυσης, χωρίς να υποτιμώ άλλες τόσες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα όπως, η συνεργασία μου με τον Χάρη Ρώμα όπου έγραψα τη μουσική για το γνωστό σήριαλ Δεληγιάννειο Παρθεναγωγείο στον ΑΝΤ1, τα μουσικά θέματα για το ντοκυμαντέρ: Η επανάσταση των Ελλήνων  στο Mega, την πρωτότυπη μουσική για τη θεατρική παράσταση Καραϊσκάκης: ο παρεξηγημένος ήρωας  του Γιάννη Κωσταρά σε σκηνοθεσία Μάνου Αντωνίου, το επετειακό τραγούδι "Επανάσταση 1821 – Ζήτω η Ελευθερία σε στίχους Τάσου Θεοδωρακόπουλου που τραγούδησε ο Μπάμπης Τσέρτος και ταξίδεψε από το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια μέχρι τη μακρινή Αυστραλία, κ.ά..  το τραγούδι για τη γενοκτονία με τους στίχους του Πασχάλη Μπούρα και την ερμηνεία των αδερφών Τσαχουρίδη η παλαιότερη συνεργασία μου με την  Ιταλίδα ερμηνεύτρια In Grid και η επιτυχία που κάναμε μαζί το «Avec toi».

Ξέρετε, σε αντίθεση με τους νεότερους στο χώρο, δεν πιστεύω πως κάποια στιγμή σε ανακαλύπτει κάποιος  μαγικά και η καριέρα εκτινάσσεται σαν πυροτέχνημα. Είμαι της γνώμης πως όλα όσα κάνεις ως καλλιτέχνης αποτελούν λιθαράκια που χτίζουν σιγά-σιγά αυτό που λέγεται καριέρα, κι αυτό είναι που μένει ως καλλιτεχνικό αποτύπωμα και καταγράφει η ιστορία.

Ο τόπος καταγωγής σας είναι η Σαμοθράκη. Περιγράψτε μας την πορεία σας μέχρι σήμερα. Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε;

Όπως σας είπα, η καριέρα χτίζεται λιθαράκι-λιθαράκι, κι η καλλιτεχνική πορεία για να έχει διάρκεια χρειάζεται πολλή προσωπική δουλειά, υπομονή, αλλά και επιμονή στη προσήλωση των στόχων σου. Οι προκλήσεις πολλές και ο χώρος αμείλικτος. Δεν ήταν εύκολο από τη Σαμοθράκη να βρεθώ ξαφνικά στην Αθήνα, χωρίς κάποιον να με συμβουλεύει προκειμένου  να μάθω εκ του ασφαλούς  τις κακοτοπιές του χώρου μας. Οπότε όσα έμαθα ήταν από πάθημα που έγινε μάθημα  με ότι αυτό συνεπάγεται στη ψυχοσύνθεση ενός καλλιτέχνη -και ιδίως μιας κοπέλας σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Θέλει γερό στομάχι γιατί τα είπα-ξείπα  δίνουν και παίρνουν!

Η ζήλια και η κακεντρέχεια είναι διάχυτες στη δουλειά μου. Αυτό όμως που στοιχειώνει το χώρο μας, κι αυτό που κάνει και τους περισσότερους να παρατάνε δυστυχώς το όνειρό τους, είναι κάποιες ομάδες ατόμων -οι λεγόμενες κλίκες  ή αλλιώς «τα παρεάκια» που περικυκλώνουν τους καλλιτέχνες σαν τα όρνια και συστηματικά τους απομυζούν ψυχικά αλλά και οικονομικά. Αυτή την αφαίμαξη την σιγοντάρουν και διάφορες δισκογραφικές εταιρίες, βάζοντας ταμπέλες για το τί θεωρείται διασκέδαση ποιοτικό της μόδας τι θεωρείται « έντεχνο» (που όπως έχω ξαναπεί είναι όρος που απεχθάνομαι) και τι θεωρείται άτεχνο είτε προωθώντας μόνο συγκεκριμένους καλλιτέχνες από συγκεκριμένα μουσικά είδη, είτε εμποδίζοντας νέα ταλέντα να εμφανιστούν στα ΜΜΕ.

Δεν είναι τυχαίο που υπάρχουν μουσικά είδη με πολυπληθές κοινό που όμως  προβάλλεται ελάχιστα. Το πιο χαρακτηριστικό είναι η Παραδοσιακή μας μουσική όπου, παρόλο τον τόσο πλούτο της και την ευρεία αποδοχή από το ελληνικό κοινό, προβάλλεται ελάχιστα και από μία μονόπλευρη οπτική. Υπάρχουν τόσοι και τόσοι λαοφιλείς καλλιτέχνες του είδους που την τιμούν με γνησιότητα, με το κοινό να τους αναγνωρίζει και να τους προτιμά, αλλά δεν τυγχάνουν της ανάλογης προβολής. Πιστεύω πως ο τρόπος για να σταματήσει αυτή η μουσική μονοτονία της εποχής μας και για να επιστρέψουμε στην ομορφιά της  ποικιλίας, είναι το ίδιο το κοινό να μάθει να επιλέγει μόνο του βάσει του προσωπικού του γούστου το τί του αρέσει και τί όχι, και να μην εμπιστεύεται τους κάθε αυτο-βαπτιζόμενους  ειδικούς να του λένε τί είναι καλή κακή μουσική. Ειδικά η Τηλεόραση και κάποιες εκπομπές  με συγκεκριμένους παρουσιαστές που έχουν αυτό βαπτιστεί ειδικοί  προκαλούν μεγάλη ζημιά στην ουσία και στην αλήθεια της παραδοσιακής μουσικής.

Όταν ξεκίνησα την προσωπική μου καλλιτεχνική πορεία  δεν μου άρεσαν οι ταμπέλες και δεν άνηκα ποτέ σε κάποιο είδος και για να είναι ειλικρινής ούτε σε κάποια «κλίκα» . Σαν συνθέτης έχω γράψει ποικίλα είδη μουσικής, και λόγω βιωμάτων και λόγω της φύσης του οργάνου που παίζω και κυρίως λόγω σοβαρής μελέτης και αφοσίωση ώρες ατέλειωτες. Η δυσκολία που συνάντησα από τις εταιρείες ήταν ότι δεν είχα ταμπέλα για να με κατατάξουν. Άκουσα φράσεις του τύπου πρέπει να αποφασίσεις σε ποιο είδος ανήκεις  ή πρέπει να τραγουδήσεις για να σε αποδεχτεί το κοινό κλπ. Αυτό όμως δεν το συμμερίζεται το κοινό και αυτό μου δίνει τη δύναμη να συνεχίσω αυτό που κάνω και να συνθέτω συνδυάζοντας πολλά είδη μουσικής. Βλέπετε στο κοινό δεν αρέσει πάντα το τετριμμένο και το σύνηθες. Πολλές φορές προτιμά αυτό που θα του χαρίσει την ευχάριστη έκπληξη. Ο σύζυγός μου λέει πως σε κανέναν δεν αρέσει να τρώει το ίδιο φαγητό κάθε μέρα… Κάπως έτσι πρέπει να λειτουργήσει και το κοινό κατά τη γνώμη μου: ψάχνοντας και ανακαλύπτοντας νέους καλλιτέχνες -αλλά και πολλούς που ήδη υπάρχουν πολλά χρόνια στα μουσικά δρώμενα- κι έτσι να προχωρήσει η μουσική και να ανθίσει ο Πολιτισμός. Έχω πει πολλές φορές στο κοινό ότι δεν πρέπει να ξεχνά πως, εμάς τους καλλιτέχνες, ο κόσμος μας τοποθετεί εκεί στα υποτιθέμενα ψηλά. Εκείνος μας ανεβάζει με τη στήριξή του, κι εκείνος μας κατεβάζει με την μη προτίμησή του.

Ποια ή ποιες θεωρείτε ως την καλύτερη/ες συνεργασία/ες που έχετε κάνει και γιατί;

Δεν μπορώ να αδικήσω κανέναν. Από όλες τις συνεργασίες, εγχώριες και διεθνείς, αποκόμισα εμπειρίες που ήταν και είναι μέχρι και σήμερα χρήσιμες και σημαντικές. Τι να πρωτοθυμηθώ.. James Brown, Chico Freeman, Jason Mcoy, Pavlo, In-Grid, Roozbeh Nematollahi. Ίσως αυτό που θα μείνει περισσότερο χαραγμένο στη μνήμη μου είναι η ταχυκαρδία που ένιωσα στην πρώτη χειραψία με τον θρύλο της σόουλ Τζέιμς Μπράουν. Το δέος ήταν διάχυτο, ειδικά όταν ανέβηκα στη σκηνή στη συναυλία του το 2006, σε έναν Λυκαβηττό κατάμεστο και επίσης γεμάτο Θέατρο Γης στη Θεσσαλονίκη. Αλλά αυτό που θα μου μείνει αξέχαστο είναι η συμβουλή που μου έδωσε στα παρασκήνια: «Έχεις ταλέντο… Μοιράσου το με τον κόσμο».. Αυτός ο τιτάνας της παγκόσμιας μουσικής μου είπε κάτι τόσο απλό και ταυτόχρονα τόσο αληθινό: ο καλλιτέχνης πρέπει να μοιράζεται με τον κόσμο αυτό το χάρισμα που του δόθηκε εκ των άνω και να μην είναι απόμακρος από αυτούς που τον αγαπάνε για την τέχνη του.  Είναι μία συμβουλή που δυστυχώς πολλοί επιτήδειοι στο χώρο του θεάματος την θεωρούν απαγορευτική τακτική για το προφίλ ενός καλλιτέχνη.

Για τα δικά τους δεδομένα, ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι δυσπρόσιτος στο κοινό του – αυτό που αποκαλούμε ειρωνικά φίρμα έτσι ώστε ο δικός τους ρόλος ως κατ΄ευφημισμόν μάνατζερ να γίνεται απαραίτητος, με αποτέλεσμα στο τέλος να εγκλωβίζουν τους καλλιτέχνες!

Στη χώρα μας ξεκίνησε ειδικά από το χώρο του θεάτρου το κίνημα #Metoo. Εσείς ως ένας άνθρωπος της τέχνης έχετε βιώσει κάτι αντίστοιχο; Τι θα θέλατε να πείτε στους νέους και γενικότερα σε όλους όσους αντιμετωπίζουν κάτι τέτοιο;

Είναι μία κατάσταση η οποία υπάρχει και στο χώρο της μουσικής, κυρίως της νυχτερινής διασκέδασης, πολλά χρόνια. Σίγουρα θα έχετε ακούσει το από φωνή κορμάρα και πολλά άλλα παρόμοια σεξιστικά σχόλια. Φυσικά κι έχω δεχθεί διαφόρων τύπου υπονοούμενα για καριέρα, αλλά δεν έχω βιώσει κάτι πολύ τραβηγμένο που δεν μπορούσα να αποφύγω. Ξέρετε, πολλά λέγονται για το ότι μπορείς να το αποφύγεις εύκολα, αλλά εάν μιλήσετε με θύματα που το έχουν βιώσει θα συνειδητοποιήσετε πως όλοι μας κρίνουμε εκ των ιδίων  κι οι καταστάσεις δεν είναι πάντα ίδιες. Οι θύτες δυστυχώς είναι αρκετά οξυδερκείς ώστε να αντιλαμβάνονται τις αδυναμίες του θύματος και να εκμεταλλεύονται τις περιστάσεις ώστε να φαίνεται στο θύμα πως δεν υπάρχει διαφυγή. Ντροπιαστικό για την κοινωνία είναι κι αυτό που συμβαίνει στη διπλανή μας πόρτα και εθελοτυφλούμε. Αναφέρομαι για την ενδο-οικογενειακή βία, όπου κανείς μας δεν κάνει την κίνηση να απλώσει το χέρι βοηθείας στο θύμα. Απαιτείται αυστηρή και αμείλικτη τιμωρία, για του εγκληματίες βιασμών διότι όπως λέει και η σοφή και η λαϊκή παροιμία «Ο φόβος φυλάει τα έρμα». Νομίζω πάντως πως η νεότερη γενιά είναι πιο ευαισθητοποιημένη σε αυτό το θέμα και το κίνημα του #MeToo έχει παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό.

Ετοιμάζετε νέο cd για τον ξεριζωμό της Σμύρνης και της Ανατολικής Θράκης. Ποια είναι η πηγή έμπνευσή σας και που θα σας δούμε να εμφανίζεστε το καλοκαίρι;

Δεν θέλω να πω ακόμη πολλές λεπτομέρειες για την παραγωγή αυτή που ετοιμάζω διότι βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας!  Είμαστε ήδη στο στούντιο συμμετέχουν πολλοί και εκπληκτικοί στιχουργοί-ποιητές πολλοί αξιόλογοι ερμηνευτές και εξαιρετικοί μουσικοί. θέλω να πω μόνο ότι έχω εμπνευστεί για άλλη μια φορά από την παράδοση μας! Με έχει αγγίξει ψυχικά ο πόνος  που έχει προκαλέσει στον άνθρωπο η προσφυγιά, ο ξεριζωμός η γενοκτονία όλα αυτά που έτυχε τα τελευταία χρόνια να έχουμε την επέτειό τους 2019 γιορτάσαμε την Γενοκτονία,  το 2021 τα 200 χρόνια από την επανάσταση, φέτος το 2022 το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης και κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης που συνέβη σχεδόν ταυτόχρονα με την μικρασιατική καταστροφή όλα αυτά είναι η έμπνευσή μου είναι  καλλιτεχνική φλόγα που  ταρακουνάει το μέσα μου το οποίο επιθυμεί διακαώς να εκφράσει μέσα από νότες, μέσα από ήχους.  Ο πόνος του ξεριζωμού της καταστροφής, των χαμένων πατρίδων, η επίπτωση του σε όλους τους τομείς της ζωής, στον έρωτα στην καθημερινότητα, στην Χαρά στην λύπη στον γάμο στην Γιορτή, στη γέννηση, τον θάνατο…. Με άλλα λόγια έμπνευση είναι η ίδια η ζωή στο πέρασμα του χρόνου. Το καλοκαίρι θα γίνουν πολλές συναυλίες μια μεγάλη περιοδεία. Ήδη έχω ξεκινήσει από τον Μάιο σε όλη την Ελλάδα με πρώτο προορισμό την Κομοτηνή στα ελευθέρια μαζί με τον κιθαρίστα Μιχάλη Σουρβίνο έπειτα Κύπρο στο φεστιβάλ ακορντεόν στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας και πολλά από αρχές Ιουλίου μια περιοδεία με περίπου 20 συναυλίες από Ιόνιο έως Θράκη και αρκετές στην περιφέρεια Αττικής!

Ευχαριστώ για τις ερωτήσεις σας. Εύχομαι καλό  καλοκαίρι, γρήγορη και άμεση κατάπαυση του πυρός, οριστικό τέλος επιτέλους στις γυναικοκτονίες που έχουν συγκλονίσει τα τελευταία χρόνια την χώρα μας και ασφαλώς μια πιο προσεκτική μάτια στην κοινωνία μας και στις ηθικές αξίες που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα!