Η ομοσπονδιακή πρόταση Μακρόν για την Ευρώπη

Μετά από αρκετό καιρό, η Πολιτική επανήλθε, όχι με την έννοια των τακτικισμών και της μικροπολιτικής, αλλά με αυτή των πολιτικών αποφάσεων και πρωτοβουλιών.

Ο επανεκλεγείς Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν πρότεινε τη συγκρότηση μιας νέας ευρωπαϊκής πολιτικής κοινότητας, ικανής να δρομολογήσει την ενδυνάμωσή της και την ενσωμάτωση νέων κρατών – μελών, ιδίως της Ουκρανίας.

Η πρόταση του φιλελεύθερου Μακρόν κινείται σαφώς προς την κατεύθυνση της φεντεραλιστικής εμβάθυνσης και διεύρυνσης, μακριά από το ευρωσκεπτικιστικό ιδεώδες της «Ευρώπης των εθνών».

Τέτοια ομοσπονδιακού τύπου πρωτοβουλία έχει προέλθει και κατά το παρελθόν από την Γαλλία, τον έναν από τους δύο άξονες του γαλλογερμανικού πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 1989, λίγες εβδομάδες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο σοσιαλιστής Φρανσουά Μιτεράν είχε προτείνει τη δημιουργία μιας «Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας», που, όμως, δεν υλοποιήθηκε ποτέ στην πράξη. Μετά τρεις δεκαετίες, και ενώ τα κανόνια ηχούν στην βαλλόμενη Ουκρανία, ο μακρινός διάδοχός του στα Ηλύσια, Εμμανουέλ Μακρόν, προβάλλει, με τη σειρά του, την ιδέα μιας «ευρωπαϊκής πολιτικής κοινότητας», χωρίς να μπορούμε να προδικάσουμε την έκβαση της πρότασης του φιλελεύθερου Μακρόν.

Για τον Μιτεράν, επρόκειτο ουσιαστικά για μια ευρύτερη Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. Το σχέδιο είχε θεωρηθεί κατεξοχήν γκωλικό και κεντροδεξιάς έμπνευσης, αλλά προσέκρουσε στην άρνηση του Βερολίνου και κυρίως των ενδιαφερομένων μερών, δηλαδή των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Αυτή η νέα «ευρωπαϊκή πολιτική κοινότητα» στοχεύει να ενσωματώσει δώδεκα χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, χωρίς να τις ενσωματώνει πραγματικά, πλήρως, άμεσα τουλάχιστον.

Η ενταξιακή διαδικασία είναι ιδιαίτερα αργόσυρτη, διαρκεί από δέκα έως και είκοσι χρόνια. Η ευρωπαϊκή ήπειρος δεν μπορεί να περιμένει τόσο πολύ, με δεδομένο τον κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης και με δεδομένη την ρωσική επιθετικότητα.

Εντούτοις, αυτή η «πολιτική κοινότητα» μπορεί να είναι ένα βήμα προς αυτό που χρειάζεται η Γηραιά Ήπειρος: μια ευρεία θεσμική αρχιτεκτονική εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Και σε μια τέτοια προοπτική, δεν θα έπρεπε εκ προοιμίου να αποκλειστεί η ρωσική Ομοσπονδία, παρά την αυταρχία Πούτιν. Ο Μακρόν ήταν εξάλλου σαφής στη διακήρυξή του: «Η αυριανή ειρήνη θα χρειαστεί χρόνο για να στερεωθεί».