Επισιτιστική κρίση: Το επόμενο μεγάλο πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομίας

Ο ξεκάθαρα ορατός πλέον κίνδυνος της επισιτιστικής κρίσης έχει θέσει σε συναγερμό την παγκόσμια κοινότητα, καθώς τα μηνύματα κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι, ενώ σημαντικές αναμένονται οι επιπτώσεις της και σε επίπεδο οικονομίας. Η κλιματική αλλαγή, ο παρατεταμένος αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών, οι μειωμένες σοδειές είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που καθιστούν επιτακτική την ανάγκη λήψης μέτρων με τον ΟΗΕ απευθύνει συνεχώς δραματικές εκκλήσεις καθώς η απειλή πείνας και λιμού σε φτωχότερες χώρες φαίνεται να γίνεται πραγματικότητα.

Στο κλίμα αυτό της επισιτιστικής ανασφάλειας οι υπουργοί Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται στις Βρυξέλλες για να αντιμετωπίσουν τη διαφαινόμενη επισιτιστική κρίση.

Η ρωσική στρατηγική

Η στρατηγική της Ρωσίας να εξορύσσει χωράφια καλαμποκιού στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την έλλειψη εργατικού δυναμικού και λιπασμάτων, σημαίνει ότι η Ουκρανία αναμένεται να συλλέξει έως και 50% λιγότερη σοδειά φέτος … και ακόμη και αυτή δεν είναι εγγυημένο ότι θα φύγει από τη χώρα, καθώς η Ρωσία συνεχίζει τον θαλάσσιο αποκλεισμό και βομβαρδίζει τις σιδηροδρομικές και οδικές υποδομές.

Η ίδια η Ε.Ε. είναι λιγότερο εξαρτημένη από την Ουκρανία για τρόφιμα, καθώς εισάγει ως επί το πλείστον μόνο ζωοτροφές, οι οποίες είναι ευκολότερο να αντικατασταθούν, και είναι αυτάρκης στις περισσότερες άλλες καλλιέργειες. Ωστόσο, οι ηγέτες φοβούνται μαζικούς λιμούς στη στενή γειτονιά της γηραιάς ηπείρου και επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς οι παγκόσμιες τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής εκτοξεύονται στα ύψη.

Κατά τη σημερινή συνεδρίαση, οι υπουργοί Ανάπτυξης της Ε.Ε. θα αναζητήσουν λύσεις που θα κυμαίνονται από μια πρωτοβουλία για την ενίσχυση των ουκρανικών εξαγωγών μέσω σιδηροδρόμων έως επιδοτήσεις και περισσότερη επισιτιστική βοήθεια για τις φτωχές χώρες. Θα πραγματοποιήσουν επίσης ένα «γεύμα εργασίας» με τον Φίλιπο Γκράντι, τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Ενώ η Ρωσία θεωρείται σαφώς ο κύριος ένοχος, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ προειδοποιούν ότι οι σχεδιαζόμενες ενεργειακές κυρώσεις της ίδιας της Ε.Ε. κινδυνεύουν να επιδεινώσουν το πρόβλημα.

Ο Μάξιμο Τορέρο, επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, δήλωσε στο Politico ότι αν η Ευρώπη αναζητήσει άμεσες εναλλακτικές λύσεις για τη ρωσική ενέργεια, οι τιμές θα αυξηθούν περαιτέρω, καθιστώντας αδύνατη την αγορά τροφίμων για εκατομμύρια ανθρώπους. «Αν αλλάξετε το ενεργειακό μείγμα πολύ γρήγορα, θα αυξήσετε την τιμή της ενέργειας», είπε. «Τότε θα αυξήσετε την τιμή των λιπασμάτων, θα αυξήσετε την τιμή των τροφίμων, περισσότεροι άνθρωποι θα πεθαίνουν από την πείνα. Τι θέλετε λοιπόν;»

Δραματική έκκληση από τον ΟΗΕ

Χθες ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, απευθύνθηκε στην παγκόσμια κοινότητα σε δραματικούς τόνους προειδοποιώντας ότι η επισιτιστική κρίση μπορεί να οδηγήσει τα επόμενα χρόνια σε συνθήκες πείνας και λιμού σε αρκετές περιοχές του πλανήτη. «Ας είμαστε ξεκάθαροι: Δεν υπάρχει αποτελεσματική λύση στην επισιτιστική κρίση χωρίς την επανένταξη της Ουκρανίας στην αλυσίδα παραγωγής» είπε.

Στις επικρίσεις από τα Ηνωμένα Έθνη απάντησε ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ανατόλι Αντόνοφ, κατηγορώντας τις χώρες της δύσεις για «ανούσιες μακροοικονομικές κινήσεις» που έχουν καταστρέψει την παγκόσμια αλυσίδα τροφίμων, όχι σήμερα αλλά εδώ και αρκετά χρόνια.

«Η επισιτιστική ασφάλεια καταστρέφεται εδώ και αρκετά χρόνια από ανούσιες μακροοικονομικές κινήσεις που έχει κάνει συλλογικά η Δύση, με πρόσχημα την πανδημία. Με άλλα λόγια τα προβλήματα έχουν ξεκινήσει αρκετά πριν από την ειδική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η επισιτιστική κρίση επιδεινώθηκε μετά από ένα κύμα μονομερών και παράνομων αντιρωσικών κυρώσεων που υποβάθμισαν την αξιοπιστία των δυτικών κυβερνήσεων εξαιτίας των απρόβλεπτων αποτελεσμάτων τους» τόνισε ο Αντόνοφ.

Σημειώνεται ότι μέσω του υφυπουργού Εξωτερικών, Αντρέι Ρουντένκο, η Μόσχα έθεσε εμμέσως ως προϋπόθεση για το άνοιγμα της πρόσβασης στα ουκρανικά λιμάνια την επανεξέταση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.

Πάνος Τσακλόγλου: Οι συνέπειες στην αγορά τροφίμων το μεγάλο πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία

Ανάλογες είναι οι ανησυχίες και την Ελλάδα. «Το μεγάλο πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία στο επόμενο στάδιο δεν θα είναι τόσο η αύξηση στην τιμή της ενέργειας αλλά οι συνέπειες στην αγορά τροφίμων» τόνισε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου, τόνισε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.

Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία ήταν από τους πολύ μεγάλους εξαγωγείς τροφίμων σε ένα πολύ μεγάλο μέρος φτωχών χωρών του τρίτου κόσμου και χωρών μεσαίου εισοδήματος και βασίζονταν σχεδόν αποκλειστικά στις εισαγωγές από τις δύο χώρες.

Αυτό σε ιδιαίτερα εύθραυστα οικονομικά και πολιτικά καθεστώτα μπορεί να δημιουργήσει πάρα πολύ μεγάλα προβλήματα, σημείωσε ο κ. Τσακλόγλου.

Στη δύση το μεγάλο πρόβλημα εστιάζεται στις τιμές της ενέργειας, επισήμανε, ειδικά όταν μια χώρα δεν παράγει αλλά εισάγει, ένα αγαθό που έχει απόλυτη ανάγκη, όπως είναι τα ενεργειακά προϊόντα, του οποίου όταν αυξάνεται παρά πολύ η τιμή, τότε το εισάγεται σε υψηλότερες τιμές, που σημαίνει ότι με τους άλλες παράγοντες να παραμένουν σταθεροί, σαν κοινωνία γινόμαστε φτωχότεροι. «Το πρόβλημα που έχουμε δεν είναι μόνο ο πληθωρισμός, είναι το πρόβλημα που έχουμε απευθείας στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και τι προβλήματα δημιουργεί με την σειρά του στο ΑΕΠ.

Εκ των πραγμάτων όλες οι κυβερνήσεις είναι αναγκασμένες να λάβουν μέτρα για την στήριξη των πιο ευάλωτων κομματιών του πληθυσμού, αυτό κάνει και η δική μας, αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι δυνατότητες διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται ήδη το δημόσιο χρέος μιας χώρας» ανέφερε.