Κλιματική αλλαγή: Η ώρα των αποφάσεων

Το κλίμα αλλάζει. Αυτή είναι μια αδήριτη πραγματικότητα, με σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες και με υψηλότατο πολυεπίπεδο οικονομικό κόστος. Και δεν είναι ανάγκη να επιδίδεται κάποιος σε περίπλοκες ιδεολογικές κατασκευές, αφού η κλιματική αλλαγή επηρέασε και επηρεάζει και φιλελεύθερες οικονομίες και σοσιαλιστικά καθεστώτα, ούτε να ταξιδεύει νοερά σε απομακρυσμένες χώρες για να το διαπιστώσει: το καλοκαίρι του 1987 ήταν κυριολεκτικά φονικό για τη χώρα μας και ο Ιούλιος που έρχεται προβλέπεται εξαιρετικά θερμός.

Απαιτείται, λοιπόν, η ανάληψη άμεσης δράσης. Και η επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν αμφισβητείται πλέον: η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος μάς το υπενθύμισε μόλις τον περασμένο μήνα. Οι στόχοι της απανθρακοποίησης είναι γνωστοί και οι λύσεις στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι ήδη διαθέσιμες, ενώ πολλοί οικονομικοί παράγοντες κινητοποιούνται για να αναλάβουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί. Χωρίς την κινητοποίηση όλων αυτών των παραγόντων, είναι πρακτικά αδύνατον να αντιμετωπίσουμε την κλιματική μετάβαση.

Ωστόσο, αν και τα δεδομένα αυτά δεν αμφισβητούνται πια, υπάρχουν τρεις παράγοντες που, εκ των πραγμάτων, καλούμαστε να λάβουμε υπ’ όψη αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το ακανθώδες ζήτημα. Πρόκειται για μια τριπλή αβεβαιότητα: αβεβαιότητα της προβλεπόμενης ενεργειακής στρατηγικής, αβεβαιότητα των κανόνων που τη διέπουν και τέλος αβεβαιότητα των σημάτων που αποστέλλονται σε ιδιώτες δρώντες για να κατευθύνουν τις αποφάσεις τους. Αυτή η έλλειψη ορατότητας και σαφήνειας είναι ιδιαίτερα επιζήμια. Η πρόσφατη εμφάνιση στον δημόσιο χώρο της έννοιας του «οικολογικού σχεδιασμού» και η σχεδόν αριστοτεχνική ασάφεια που την περιβάλλει εικονογραφούν αυτήν την παρατήρηση.

Επιπλέον, η κλιματική μετάβαση πρέπει να ενσωματώσει δύο βασικούς περιορισμούς: το χρήμα και τον χρόνο. Η εν λόγω ενσωμάτωση είναι κομβικής σημασίας, γιατί γνωρίζουμε ότι η μετάβαση θα είναι ακριβή και ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός ενός προδιαγεγραμμένου χρονοδιαγράμματος.

Θα ήταν λοιπόν σαφώς προτιμότερο και σίγουρα πρακτικά πιο αποτελεσματικό να στραφούμε προς τις κατευθύνσεις που υποδεικνύει σε όλη την ανθρωπότητα η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος από το να αναλωνόμαστε σε ατέρμονες συζητήσεις για τον ταξικό χαρακτήρα της αλλαγής του κλίματος και για το εάν η Διακυβερνητική Επιτροπή αποτελεί μέρος του εποικοδομήματος και τίποτε παραπάνω.