Η επόμενη μέρα της ανασυγκρότησης

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η Ρωσία του Πούτιν οδεύει προς την ολοκλήρωση μιας επώδυνης ήττας, παρά τις αρχικές προβλέψεις των απανταχού Κλαούζεβιτς. Πόσο καιρό θα χρειαστεί, όμως, η Ρωσία για να ανασυγκροτήσει τις ένοπλες δυνάμεις της μετά το πέρας του πολέμου στην Ουκρανία; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι κρίσιμη όχι μόνο για την εξέλιξη αυτού του πολέμου, αλλά και για τη θέση της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης την επόμενη δεκαετία.

Η Ρωσία του Πούτιν έχει υποστεί πολύ μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και σε εξοπλισμό.  Οι απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό είναι ένα σημαντικό βραχυπρόθεσμο πρόβλημα και μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμη επίδραση στη νοοτροπία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων. Βέβαια, η Ρωσία έχει τεράστια αποθέματα στρατιωτικού εξοπλισμού που έχουν απομείνει από τη σοβιετική εποχή, μα που είναι απαρχαιωμένα από τεχνολογική άποψη. Μοιραία, η Ρωσία θα χρειαστεί να επενδύσει πολλά στην ανασύσταση των ενόπλων δυνάμεών της. 

Οι επιλογές της Ρωσίας για την απόκτηση τεχνολογίας είναι, όμως, ελάχιστες. Οι επιδόσεις των Ρώσων στο συγκεκριμένο τομέα είναι περιορισμένες και η Μόσχα θα κινηθεί πιθανότατα προς την πλευρά της Κίνας, που έχει να επιδείξει σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα. 

Επιπλέον, η Ρωσία διαθέτει εργατικό δυναμικό υψηλής μόρφωσης με προφίλ παρόμοιο με αυτό που συναντάμε στον δυτικό κόσμο. Δεν υπάρχει εντούτοις καμία ένδειξη που να δείχνει ότι οι Ρώσοι χειριστές υπολογιστών θέλουν να επιστρέψουν στις εργασίες τους σε εργοστάσια αυτοκινήτων ή αεροσκαφών ή ότι μπορούν να μάθουν τις απαραίτητες δεξιότητες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο αυτοματισμός θα επιλύσει ορισμένα από αυτά τα προβλήματα, αλλά φυσικά ένα εξαιρετικά αυτοματοποιημένο βιομηχανικό σύστημα θα τείνει επίσης να εξαρτάται από την εισαγωγή ξένης τεχνολογίας.

Σε κάθε περίπτωση, η Ρωσία θα πρέπει να βρει λύσεις και, μάλιστα, άμεσα. Δεν μπορεί προφανώς να συνθλίψει το ουκρανικό κράτος και είναι εξαιρετικά απίθανο να μπορέσει να εξαναγκάσει την Ουκρανία σε αφοπλισμό. Μετά το τέλος του πολέμου, η Ρωσία θα αντιμετωπίσει αναπόφευκτα μια εχθρική Ουκρανία εξοπλισμένη με σύγχρονα δυτικά όπλα. Η Μόσχα δεν έχει πολλά περιθώρια επιλογών: θα στηριχθεί κατά βάση στο μάλλον γερασμένο αλλά ακόμη ικανό αμυντικό βιομηχανικό εργατικό δυναμικό της, στις πλούσιες ενεργειακές πηγές της και στα σταδιακά ανοίγματά της προς τον υπόλοιπο κόσμο.