Τι είπε ο Σόρος στο Νταβός;

Οι δηλώσεις του Τζορτζ Σόρος πάντα κινούν το ενδιαφέρον πολιτικών  ηγετών, αναλυτών, ισχυρών οικονομικών παικτών, δημοσιογράφων, δεδομένου μάλιστα ότι 91χρονος επιχειρηματίας ανήκει στην μειούμενη κατηγορία ανθρώπων που ζυγίζουν πάντοτε τον λόγο τους πριν κάνουν μια δημόσια παρέμβαση.

Ο Σόρος εκτιμά ότι η μεταψυχροπολεμική παγκόσμια κοινότητα, όπως αυτή αναδύθηκε μέσα από τα συντρίμμια των σοσιαλιστικών κατά τη δεκαετία του ’90, ήταν μια κοινότητα ανοιχτή στον διάλογο, στην ανταλλαγή απόψεων, στη διακίνηση πολιτικών ιδεών. Αυτή η πορεία προς την ανοιχτή κοινωνία απειλείται σοβαρά από αυταρχικά και ανελεύθερα πολιτικά καθεστώτα.

Σε αντίθεση όμως με ό,τι θα μπορούσε να πιθανολογηθεί, η απειλή αυτή δεν προέρχεται από την Αριστερά. Προφανώς, ο Σόρος εκτιμά ότι ο μαρξισμός, ως πολιτική ιδεολογία, εξεμέτρησε το ζην, διέγραψε τον ιστορικό κύκλο του, ήταν μια κατά κυριολεξία ουτοπία του εικοστού αιώνα. Μια ουτοπία που αποδείχθηκε στην πράξη δυστοπία για τους πολίτες των χωρών του πάλαι ποτέ ανατολικού μπλοκ, οι οποίοι ανέτρεψαν τα τείχη που τους χώριζαν από τον δυτικό κόσμο. Ακόμη και η εκλογική άνοδος που καταγράφουν κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως μια ουσιώδης απειλή για την οικονομία της ελεύθερης αγοράς, τα φιλελεύθερα συστήματα διακυβέρνησης, τις ανοιχτές κοινωνίες.

Η πραγματική αμφισβήτηση και η ουσιαστική απειλή προέρχονται, κατά τον Σόρος πάντοτε, από τα ακροδεξιά και τον ιδεολογικό χώρο του εθνικισμού. Η άνοδος του δεξιόστροφου λαϊκισμού σε δυτικά πολιτικά συστήματα και, κυρίως, η εδραίωση αυταρχικών καθεστώτων μαρτυρούν την τόνωση της κοινωνική απήχησης σκληρών ή/και ακραίων δεξιών καθεστώτων, τρέφουν αισθήματα νοσταλγίας για την επάνοδο στη θαλπωρή του εθνικού κράτους,  καταγγέλλουν συμμετρικά κάθε έννοια παγκοσμιοποίησης και βάλλουν ανοιχτά υπέρ της ειρηνικής συνθήκης του κόσμου, ο οποίος αναδύθηκε μετά το ’89.

Οι περιπτώσεις της Ρωσίας και της Κίνα εικονογραφούν τα αυταρχικά αυτά καθεστώτα, τα οποία δεν θέτουν ουσιαστικά ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες ανοιχτές κοινωνίες, αλλά επιδιώκουν να τις ανατρέψουν πλήρως. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο σκέψης και δράσης θα έπρεπε να ενταχθεί και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που μπορεί να μετασχηματισθεί ακόμη και στην «έναρξη του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου», κατά τη διατύπωση του Σόρος που κάνει ήδη το γύρο του πλανήτη.