Kim Phuc: «Πέρασαν 50 Χρόνια. Δεν είμαι πια το κορίτσι του Ναπάλμ»

Στις 8 Ιουνίου 1972, ο φωτογράφος του Associated Press, Nick Ut, φωτογράφισε ένα  καμένο, γυμνό νεαρό κορίτσι καθώς περπατούσε στο δρόμο κλαίγοντας από αγωνία, αφού γινόταν πόλεμος στο Βιετνάμ. Η εικόνα της Kim Phuc, η οποία έγινε γνωστή ως «Napalm Girl», συγκλόνισε τον κόσμο. Κέρδισε ένα βραβείο Πούλιτζερ το 1973 και πιστώνεται ότι επιτάχυνε το τέλος του πολέμου καθώς αντιπολεμικοί ακτιβιστές στις ΗΠΑ αντέδρασαν με αποστροφή στη φρίκη που απεικονίζεται στην εικόνα.

Σήμερα, η Kim έχει δικά της παιδιά και ζει στον Καναδά, όπου υπηρετεί ως Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του ΟΗΕ για την ειρήνη. Παραμένει στενή με τον Ut, ο οποίος της έσωσε την ζωή. Στην 50ή επέτειο από τη λήψη της φωτογραφίας, η Kim σκέφτεται πώς αυτή η εικόνα άλλαξε όχι μόνο τη ζωή της προσωπικά, αλλά και τον κόσμο.

«Μεγάλωσα στο μικρό χωριό Trang Bang στο Νότιο Βιετνάμ. Η μητέρα μου είπε ότι γελούσα πολύ ως νέο κορίτσι. Κάναμε μια απλή ζωή με άφθονο φαγητό, αφού η οικογένειά μου είχε φάρμα και η μαμά μου διατηρούσε το καλύτερο εστιατόριο της πόλης. Θυμάμαι ότι αγαπούσα το σχολείο και έπαιζα με τα ξαδέρφια μου και τα άλλα παιδιά στο χωριό μας, πηδώντας σχοινάκι, τρέχοντας και κυνηγώντας ο ένας τον άλλον χαρούμενα.

Όλα αυτά άλλαξαν στις 8 Ιουνίου 1972. Έχω μόνο αναμνήσεις από εκείνη τη φρικτή μέρα. Έπαιζα με τα ξαδέρφια μου στην αυλή του ναού. Την επόμενη στιγμή, ακούστηκε ένα αεροπλάνο να κατεβαίνει προς τα εμάς και  μετά εκρήξεις και καπνό. Ήμουν μόλις 9 χρονών.

Το ναπάλμ κολλάει πάνω σου, ανεξάρτητα από το πόσο γρήγορα τρέχεις, προκαλώντας φρικτά εγκαύματα και πόνο που διαρκούν μια ζωή. Δεν θυμάμαι να τρέχω και να ουρλιάζω, «Nóng quá, nóng quá!» («Πολύ ζεστό, πάρα πολύ ζεστό!») Αλλά το φιλμ και οι αναμνήσεις άλλων δείχνουν ότι το έκανα.

Έχετε δει πιθανώς τη φωτογραφία μου που τραβήχτηκα εκείνη την ημέρα, να τρέχω από τις εκρήξεις μαζί με τους άλλους — ένα γυμνό παιδί με απλωμένα χέρια, που ουρλιάζει από τον πόνο. Τραβηγμένο από τον Νοτιοβιετναμέζο φωτογράφο Nick Ut, ο οποίος εργαζόταν για το Associated Press, εμφανίστηκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλο τον κόσμο και κέρδισε ένα βραβείο Πούλιτζερ. Με τον καιρό, έγινε μια από τις πιο διάσημες εικόνες από τον πόλεμο του Βιετνάμ.

Το παιδί που έτρεχε στο δρόμο έγινε σύμβολο της φρίκης του πολέμου

Ο Νικ άλλαξε τη ζωή μου για πάντα με αυτή την φωτογραφία. Αλλά μου έσωσε και τη ζωή. Αφού τράβηξε τη φωτογραφία, άφησε την κάμερά του κάτω, με τύλιξε σε μια κουβέρτα και με πήγε για να πάρω ιατρική βοήθεια. Είμαι για πάντα ευγνώμων σε εκείνον.

Μεγάλωσα μισώντας αυτή τη φωτογραφία. Σκέφτηκα μέσα μου: «Είμαι ένα κοριτσάκι. Είμαι γυμνή. Γιατί τράβηξε αυτή τη φωτογραφία; Γιατί δεν με προστάτεψαν οι γονείς μου; Γιατί εκτύπωσε αυτή τη φωτογραφία; Γιατί ήμουν το μόνο παιδί γυμνό ενώ τα αδέρφια και τα ξαδέρφια μου στη φωτογραφία φορούσαν τα ρούχα τους;» Ένιωσα άσχημα και ντροπή.

Μεγαλώνοντας, μερικές φορές ήθελα να εξαφανιστώ όχι μόνο λόγω των τραυμάτων μου αλλά και λόγω της ντροπής και της αμηχανίας της παραμόρφωσής μου. Προσπάθησα να κρύψω τα σημάδια μου κάτω από τα ρούχα μου. Είχα τρομερό άγχος και κατάθλιψη. Τα παιδιά στο σχολείο με απομάκρυναν. Ήμουν μια φιγούρα οίκτου για τους γείτονες και, σε κάποιο βαθμό, τους γονείς μου. Καθώς μεγάλωνα, φοβόμουν ότι κανείς δεν θα με αγαπήσει ποτέ.

Εν τω μεταξύ, η φωτογραφία έγινε ακόμη πιο διάσημη, καθιστώντας πιο δύσκολη την πλοήγηση στην ιδιωτική και συναισθηματική μου ζωή. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1980, έκανα ατελείωτες συνεντεύξεις με τον Τύπο και συναντήσεις με βασιλείς, πρωθυπουργούς και άλλους ηγέτες, που όλοι περίμεναν να βρουν κάποιο νόημα σε αυτή την εικόνα και την εμπειρία μου. Το παιδί που έτρεχε στο δρόμο έγινε σύμβολο της φρίκης του πολέμου.

Οι φωτογραφίες, εξ ορισμού, αποτυπώνουν μια στιγμή στο χρόνο. Αλλά οι επιζώντες σε αυτές τις φωτογραφίες, ειδικά τα παιδιά, πρέπει κάπως να συνεχίσουν. Δεν είμαστε σύμβολα. Άνθρωποι είμαστε. Πρέπει να βρούμε δουλειά, ανθρώπους να αγαπήσουμε, κοινότητες που να αγκαλιάσουμε, μέρη για μάθηση και τροφή.

Βοήθησα στην ίδρυση ενός ιδρύματος και άρχισα να ταξιδεύω σε χώρες που έχουν καταρρεύσει από τον πόλεμο για να παρέχω ιατρική και ψυχολογική βοήθεια σε παιδιά που έχουν πέσει θύματα πολέμου.

Ξέρω πώς είναι να βομβαρδίζεται το χωριό σου, το σπίτι σου να ερημώνεται, να βλέπεις μέλη της οικογένειας να πεθαίνουν και πτώματα αθώων πολιτών να κείτονται στο δρόμο. Αυτές είναι οι φρικαλεότητες του πολέμου από το Βιετνάμ, που μνημονεύονται σε αμέτρητες φωτογραφίες.

Δυστυχώς, είναι  εικόνες των πολέμων που βλέπουμε και σήμερα στην Ουκρανία

Η σκέψη να μοιραστούμε τις εικόνες της σφαγής, ειδικά των παιδιών, μπορεί να φαίνεται αφόρητη — αλλά πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε. Είναι πιο εύκολο να κρυφτούμε από την πραγματικότητα του πολέμου αν δεν δούμε τις συνέπειες.

Δεν μπορώ να μιλήσω για τις οικογένειες στο Uvalde του Τέξας, αλλά νομίζω ότι το να δείξω στον κόσμο πώς είναι πραγματικά ο απόηχος μιας επίθεσης με όπλα μπορεί να προσφέρει την απαίσια πραγματικότητα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή τη βία κατά μέτωπο και το πρώτο βήμα είναι να την δούμε.

Έχω κουβαλήσει τα αποτελέσματα του πολέμου στο σώμα μου. Είμαι ευγνώμων τώρα για τη δύναμη αυτής της φωτογραφίας μου ως 9χρονου, καθώς η φρίκη μου — την οποία μετά βίας θυμάμαι — έγινε παγκόσμια. Είμαι περήφανη που με τον καιρό έγινα σύμβολο ειρήνης. Μου πήρε πολύ χρόνο για να το αποδεχτώ ως άτομο. Μπορώ να πω, 50 χρόνια αργότερα, ότι χαίρομαι που ο Nick απαθανάτισε αυτή τη στιγμή, ακόμη και με όλες τις δυσκολίες που μου δημιούργησε αυτή η εικόνα.

Αυτή η εικόνα θα χρησιμεύει πάντα ως υπενθύμιση του ανείπωτου κακού για το οποίο είναι ικανή η ανθρωπότητα. Ωστόσο, πιστεύω ότι η ειρήνη, η αγάπη, η ελπίδα και η συγχώρεση θα είναι πάντα πιο ισχυρές από κάθε είδους όπλο».