Με την πραγματικότητα ή με τον Ευκλείδη;

Η άρνηση της πραγματικότητας μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς. Έτσι, ο αφορισμός του εγχώριου αριστερού ριζοσπαστισμού περί της «νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης» εφευρίσκει παντού και πάντα δικαιώσεις. Νομίζει ότι δικαιώνεται με τον ρωσσο – ουκρανικό πόλεμο ή με την κλιματική αλλαγή. Από αυτήν την άποψη, το να επιμένει ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος για την οικονομία των αναγκών, και με αφορμή τις διεθνείς εξελίξεις, υποδηλώνει μια κραυγαλέα άρνηση της πραγματικότητας και ιδεολογικές εμμονές, οι οποίες τείνουν να λάβουν χαρακτήρα πολιτικής στέρησης.

Οι σύγχρονες κοινωνίες και οικονομίες αντιμετωπίζουν, αναντίρρητα, σημαντικά ζητήματα, όπως είναι οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, η ενεργειακή κρίση, η πανδημία της covid – 19 ή συνεχιζόμενη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία.

Μπροστά στον αυξανόμενο πολιτικό εθνικισμό, την αποχώρηση εκατοντάδων δυτικών εταιρειών από τη ρωσική αγορά, την απουσία μεγάλων νέων εμπορικών συμφωνιών και τη συνεχιζόμενη επιβολή δασμών μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών, θα ήταν  δελεαστικό για έναν αριστερό ριζοσπάστη να μιλήσει για πτώση της παγκοσμιοποίησης και άνοδο της οικονομίας των αναγκών.

Αλλά ο φιλελεύθερος κόσμος εξακολουθεί να είναι ήδη εδώ και η παγκοσμιοποίηση δεν είναι ένα στιγμιαίο γεγονός, αλλά μια διαρκής διαδικασία, την οποία ούτε η πανδημία, ούτε η στρατηγική του μηδενικού κορωνοïού στην Κίνα, ούτε ο πόλεμος στην Ουκρανία κατάφεραν να τερματίσουν.

Μετά την πανδημία και αντιμέτωπες με τις συνέπειες της σύγκρουσης στην Ουκρανία, οι αλυσίδες εφοδιασμού προσαρμόζονται, οι κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης και της αναχαίτησης της πληθωριστικής κρίσης, και οι διεθνείς οργανισμοί αναζητούν νέους κοινούς τρόπους βηματισμού για τα εθνικά κράτη.

Ο κόσμος κατακερματίζεται όλο και περισσότερο και αρχίζουν να σχηματίζονται μπλοκ. Το πιο ορατό είναι αυτό που σχηματίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους συμμάχους τους, οι οποίοι επέβαλαν γρήγορα κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Εξίσου παρούσα είναι και η αδέσμευτη ομάδα, που περιλαμβάνει τη Βραζιλία, την Ινδία, τη Νότια Αφρική και την Κίνα, οι οποίες δεν επιθυμούν –ή δεν μπορούν– να διακόψουν τους δεσμούς τους με τη Ρωσία. Ωστόσο, η πιο σημαντική μακροπρόθεσμη διμερής σχέση παραμένει ο ανταγωνισμός μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν ετέθη ζήτημα περί της οικονομίας των αναγκών και σοσιαλισμού, αλλά επί μέρους ζητήματα που απασχολούν τον ελεύθερο κόσμο του φιλελευθερισμού.