ΝΑΤΟ: Ποια διαδικασία ένταξης για Φινλανδία, Σουηδία και Ουκρανία;

Το ζήτημα της ένταξης στο ΝΑΤΟ αναθερμάνθηκε στους πολιτικούς κύκλους και μεταξύ των εμπειρογνωμόνων μετά και το πρόσφατο σχετικό ενδιαφέρον της Φινλανδίας και της Σουηδίας, με τις επακόλουθες έντονες αντιδράσεις της Μόσχας και της Τουρκίας. Πέρα όμως από τις εντάσεις της εκρηκτικής συγκυρίας, η προβλεπόμενη διαδικασία δεν είναι τόσο απλή στην υλοποίησή της όσο φαντάζεται ενδεχομένως ο μέσος πολίτης.

Προκειμένου μία χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, πρέπει πρώτα να προσκληθεί από τη διατλαντική στρατιωτική συμμαχία. Στη συνέχεια, δρομολογείται μια αρκετά διεξοδική διαδικασία. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, τουλάχιστον, τα επίδοξα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να πληρούν πέντε προϋποθέσεις.

Πρώτον, τα νέα μέλη πρέπει να έχουν δημοκρατικό πολίτευμα, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει την ανοχή στην διαφορετικότητα. Τα νέα μέλη πρέπει να διαθέτουν ή να κινούνται αποφασιστικά προς την οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Επίσης, οι στρατιωτικές δυνάμεις πρέπει να βρίσκονται υπό σταθερό, πολιτικό έλεγχο. Ακόμη, οι χώρες πρέπει να είναι καλοί γείτονες και να σέβονται την κυριαρχία εκτός των συνόρων τους και, έκτον, να εργάζονται για τη συμβατότητα με τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ.

Η όλη διαδικασία μπορεί να διαρκέσει μήνες, ακόμα και χρόνια, ανάλογα με τη χώρα. Η Σουηδία και η Φινλανδία είναι στενοί εταίροι του ΝΑΤΟ εδώ και χρόνια και μοιράζονται πολλά οπλικά συστήματα με τη διατλαντική στρατιωτική συμμαχία, καθιστώντας την ένταξη τους αρκετά εύκολη, παρά τις έντονες τουρκικές αντιρρήσεις.

Οι προαναφερόμενες απαιτήσεις ισχύουν, επίσης, και για την Ουκρανία, η οποία σκέφτεται να ενταχθεί στη συμμαχία υπό το φως του δεδομένου της ρωσικής επιθετικότητας. Αν και το Κίεβο έχει σημειώσει βήματα προόδου σε ορισμένες από τις παραπάνω προϋποθέσεις, εξακολουθούσε να υπολείπεται από ορισμένες απόψεις πριν από την έναρξη του πολέμου. Και τώρα, μια πιθανή ουκρανική αίτηση στο ΝΑΤΟ  εξαρτάται από το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος, που εξακολουθεί να μαίνεται

Το άρθρο 5 της διατλαντικής στρατιωτικής συμμαχίας ορίζει ότι εάν ένα μέλος δεχθεί επίθεση από τρίτο μέρος (κρατικό ή άλλο), όλα τα μέλη είναι υποχρεωμένα να το βοηθήσουν. Αυτή η ρήτρα «ένας για όλους και όλοι για έναν» θα ήταν προβληματική σε περίπτωση που η Ουκρανία δεν απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις εντελώς έξω από τα σύνορά της. Μια ενεργή εμπόλεμη ζώνη, όπως αυτή που είχε η Ουκρανία στο Ντονμπάς από το 2014, όταν η Μόσχα εισέβαλε για πρώτη φορά στην Ουκρανία και προσάρτησε την Κριμαία, θα ήταν σίγουρα ένα ζήτημα για την Συμμαχία, η οποία δεν θα δεχόταν ποτέ μια χώρα που θα την έθετε σε εμπόλεμη κατάσταση με το που θα γινόταν μέλος της.