Θα επιτεθεί η Ρωσία στη Δύση;

Το ερώτημα επανήλθε στα δημοσιογραφικά γραφεία και στους κύκλους των εμπειρογνωμόνων: Θα τολμούσε ο Πούτιν να επιτεθεί στη Δύση; Το ερώτημα είναι ανησυχητικό, αλλά τίθεται εκ των πραγμάτων, ειδικά καθώς το Κρεμλίνο γίνεται όλο και πιο απελπισμένο από την αποτυχία του στην Ουκρανία και η ρητορική των Ρώσων γίνεται ολοένα και επιθετικότερη.

Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, πρέπει να εξεταστούν δύο πιθανά σενάρια. Πρώτον, είναι πιθανόν η Δύση να περάσει κάποια ρωσική «κόκκινη γραμμή» και έτσι, να προκαλέσει την οργή και τη στρατιωτική απάντηση του Κρεμλίνου. Δεύτερον, ο Πούτιν, όντας απογοητευμένος από την αδυναμία του να κερδίσει έναν πόλεμο εναντίον ενός σημαντικά ασθενέστερου εχθρού, μπορεί να αποφασίσει ότι ο μόνος τρόπος για να σώσει το καθεστώς του από την κατάρρευση θα ήταν μια στρατιωτική εκτροπή εναντίον κάποιου δυτικού αδύναμου σημείου.

Η ρωσική πολιτική ελίτ έχει δηλώσει γενικά ότι η απάντησή της θα ήταν σκληρή μόνον εάν η Δύση επιτεθεί στη Ρωσία ή εάν κάποιος συνδυασμός γεγονότων έθετε σε κίνδυνο την ύπαρξη του ρωσικού κράτους. Με αυτήν την έννοια, έχει υποστηρίξει πως η Ρωσία θα απειλούνταν υπαρξιακά εάν η Ουκρανία προσχωρούσε στο ΝΑΤΟ ή/και δυτικοί πύραυλοι επρόκειτο να αναπτυχθούν στο ουκρανικό έδαφος. 

Επί μήνες, η επίσημη Μόσχα επέμενε ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν προ των πυλών και ότι η απειλή των πυρηνικών πυραύλων στην Ουκρανία είχε αντίκρισμα αλήθειας. Στην πραγματικότητα, η Μόσχα γνώριζε αυτό που ήξεραν η Δύση και η Ουκρανία, δηλαδή ότι οι πιθανότητες της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ τις επόμενες δύο δεκαετίες ήταν ελάχιστες και ότι, ως εκ τούτου, δεν υπήρχε θέμα εγκατάστασης πυραύλων στο ουκρανικό έδαφος. Δεδομένης αυτής της τάσης προς την υπερβολή και την ψευδαίσθηση, η Μόσχα δεν μπορεί να γίνει πιστευτό ότι εννοεί οτιδήποτε υποστηρίζει δημοσίως. 

Μπορεί η Ουκρανία ή οι Δυτικοί συνολικά να απειλήσουν σοβαρά την ύπαρξη του ρωσικού κράτους; Υπάρχει κάποια κόκκινη γραμμή που δεν τολμούν να περάσουν και η παραβίαση της οποία θα ήταν δυνατόν να οδηγήσει ακόμη και σε Παγκόσμιο Πόλεμο; 

Ως προς την παροχή στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, αυτή η αρωγή δεν έχει ξεπεράσει καμία κόκκινη γραμμή μέχρι στιγμής. Η παροχή στην Ουκρανία με αμερικανικά συστήματα πυραύλων πυροβολικού υψηλής κινητικότητας (HIMARS) και βρετανικών συστημάτων πολλαπλής εκτόξευσης πυραύλων (MLRS) μπορεί να αλλάξει το ρεύμα της μάχης και να βοηθήσει τους Ουκρανούς να διώξουν τα ρωσικά στρατεύματα από την Ουκρανία, αλλά, εφόσον η Ουκρανία περιορίζεται και αρκείται στα σύνορά της, δεν υπάρχει καμία εύλογη περίπτωση να απειλείται υπαρξιακά η κρατική υπόσταση της Ρωσίας. Και πράγματι, δεν είναι καν σαφές ότι μια δυτική στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία θα συνιστούσε υπέρβαση μιας κόκκινης γραμμής όσο ο δυτικός στρατός παραμένει εντός της Ουκρανίας.

Αυτό που, συνεπώς, απομένει ως πιθανό έναυσμα για την επέκταση του πολέμου πέραν της εδαφικής επικράτειας της Ουκρανίας, δεν είναι παρά μία ενδεχόμενη ακραία διασταλτική ερμηνεία ενός γεγονότος, που θα αντιβαίνει στα συμφέροντα και τους σχεδιασμούς του Κρεμλίνου, με πρώτο την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της αυταρχίας Πούτιν στη Ρωσική Ομοσπονδία.