Η επόμενη μέρα

Δεν εξέπληξε απόλυτα το αποτέλεσμα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών στην Γαλλία. Η πολιτική φθορά του κεντρώου μακρονισμού είχε αρχίσει να αναδύεται από τις κάλπες των προεδρικών εκλογών. Χθες, όμως, ο Πρόεδρος Μακρόν κατέβαλε ένα δυσανάλογο για τις ευθύνες του εκλογικό κόστος και, ταυτόχρονα, βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρά ζητήματα κυβερνησιμότητας.

Παρά τις διθυραμβικές αναγνώσεις του αριστερού ριζοσπαστισμού,  τυπικές του εν γένει εμπύρετου πολιτικού λόγου που εκφέρει αυτός ο ιδεολογικός – πολιτικός χώρος, ο συνασπισμός –  συνονθύλευμα υπό τον Μελανσόν αναδεικνύεται σε αξιωματική αντιπολίτευση, δίχως, ωστόσο, να φθάνει στην επίτευξη του στρατηγικού στόχου του, που ήταν η απόλυτη πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών εδρών, ενώ στα δεξιά του πολιτικού συνεχούς η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λε Πεν συγκεντρώνει 89 έδρες έναντι 61 εδρών της δημοκρατικής γκωλικής δεξιάς των Ρεπουμπλικάνων.

Με αυτά τα δεδομένα, η πραγματικά δυσάρεστη πολιτική εξέλιξη για τον κεντρώο Πρόεδρο, όπως τονίζουν από το πρωί κορυφαία στελέχη του κεντρώου χώρου, δεν προέρχεται από την απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας των εδρών, ούτε από τους πανηγυρικούς τόνους του αριστερού συνασπισμού υπό τον Μελανσόν. Με τη ριζοσπαστική αριστερά, εξάλλου, δεν άφησε ποτέ ούτε αφήνει περιθώρια πολιτικής συνεννόησης ο φιλελεύθερος Μακρόν. Η δυσάρεστη για αυτόν εξέλιξη έχει να κάνει με την άρνηση των γκωλικών Ρεπουμπλικάνων, οι οποίοι δηλώνουν ότι θα παραμείνουν στην αντιπολίτευση, παρά το γεγονός ότι ο Μακρόν ελπίζει και επενδύει σε συνεργασία μαζί τους, προκειμένου να συγκροτηθεί κυβερνητικός συνασπισμός.

Αν αυτά τα στοιχεία επιβεβαιωθούν, ο κεντρώος Πρόεδρος καλείται να αναλογιστεί τα αίτια της αρνητικής εκλογικής καταγραφής και, κυρίως, να σκεφθεί και να σχεδιάσει την επόμενη μέρα της προεδρικής θητείας του, η οποία ανανεώθηκε πριν από ελάχιστες εβδομάδες.

Ο κεντρώος Μακρόν φαίνεται ότι πλήρωσε, και μάλιστα ακριβά, την τοξική δημαγωγία των αντιπάλων του στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς και στο κομματικό υποσύστημα της άκρας δεξιάς. Για τον Μελανσόν και την Λε Πεν, ο Μακρόν όφειλε να μην συμπαραταχθεί στο πλευρό της βαλλόμενης Ουκρανίας, αλλά, απεναντίας, να τηρήσει πολιτική ίσων αποστάσεων απέναντι στην Μόσχα και το Κίεβο.

Με βάση, όμως, τα ευρήματα των δημοσκοπικών ερευνών των τελευταίων μηνών, δεν είναι η στάση απέναντι στον πόλεμο που κόστισε εκλογικά στις προτιμήσεις των Γάλλων πολιτών, αλλά ζητήματα της λεγόμενης «εσωτερικής πολιτικής», όσο βέβαια μπορεί αυτή να αποκοπεί και να εξετασθεί ανεξάρτητα από κρίσιμες διεθνείς εξελίξεις. Στην τελική κρίση των ψηφοφόρων ιδιαίτερο ρόλο έπαιξαν η ενεργειακή κρίση, η αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά και η συναφής άνοδος του πληθωρισμού, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, καθώς και το κοινωνικά απόμακρο ύφος άσκησης της εξουσίας, στοιχείο που συνέβαλε στην καλλιέργεια της ρητορικής περί ελιτισμού και πολιτικής αλαζονείας του σημερινού Προέδρου.

Πλέον, η Γαλλία εισέρχεται στον αστερισμό των συγκρούσεων ανάμεσα κυρίως στο φιλελεύθερο κέντρο και τη ριζοσπαστική αριστερά. Ο Πρόεδρος Μακρόν δυσκολεύεται, εκ των πραγμάτων, να προωθήσει μεταρρυθμίσεις στο κοινωνικό και οικονομικό πεδίο, όπως είναι η πολυσυζητημένη επιμήκυνση του εργασιακού βίου στα 65 έτη, προκειμένου το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας να μην καταρρεύσει. Οι κάθετες εναντιώσεις και οι ρητορικές καντρίλιες του Μελανσόν, αλλά και της Λε Πεν, πρέπει να θεωρούνται ως νέα δεδομένα της γαλλικής πολιτικής ζωής.

Μια έξοδο διαφυγής για τον Πρόεδρο Μακρόν είναι η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών ή, το πιθανότερο, η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας. Σε αυτήν την δεύτερη περίπτωση, ο κεντρώος Πρόεδρος θα χρειαστεί να επιμείνει στην επιλογή της συμπόρευσης με την γκωλική δεξιά. Ιδεολογικά και προγραμματικά, ο κεντρώος σχηματισμός και η παραδοσιακή δημοκρατική δεξιά παρουσιάζουν στοιχεία ώσμωσης. Οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, οι αλλαγές στο διοικητικό τοπίο του κράτους, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας και ο δυτικισμός αποτελούν κοινές παραδοχές στα πολιτικά προγράμματα των δύο κομμάτων.

Ωστόσο, αν το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων επιμείνει στην λογική της άρνησης, ο σημερινός Πρόεδρος θα πρέπει να κινηθεί άμεσα προς την εξεύρεση εναλλακτικών, για να αποφύγει να καταστεί ένας Πρόεδρος υπό ιδιότυπη θεσμική ομηρεία και να έρθει αντιμέτωπος με σοβαρά προβλήματα διακυβέρνησης και εφαρμογής του προγράμματός του.