Κυβέρνηση συνεργασίας και στη Γαλλία;

Το ενδεχόμενο ή, κατ’ άλλους, το φάντασμα μιας κυβέρνησης συνασπισμού εμφανίστηκε την περασμένη Κυριακή, καθώς ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο, αν και πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια περίπτωση στη Γαλλία, οι κυβερνητικοί συνασπισμοί αποτελούν έναν τρόπο διακυβέρνησης, ο οποίος είναι ευρέως διαδεδομένος σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στον οποίο αναφέρθηκε ρητά ο Πρόεδρος Μακρόν στο τηλεοπτικό διάγγελμά του αναφορικά με τα κόμματα της αντιπολίτευσης για σχηματισμό κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.

Στην πολιτική και πολιτειακή πρακτική, από το Βέλγιο μέχρι το Ισραήλ, μέσω Ιταλίας, οι κυβερνήσεις συνασπισμού διαδέχονται η μία την άλλη, λίγο πολύ γρήγορα, και ασκούν την κεντρική πολιτική εξουσία με λιγότερη ή μεγαλύτερη επιτυχία.

Βέβαια, στην Γαλλία, αυτή η μορφή διακυβέρνησης κάθε άλλο παρά συναντάται συχνά. Αυτό που εντυπωσιάζει, όμως, τον αναλυτή είναι η κατάχρηση των όρων «ακινησία» και «παράλυση», που αντικατοπτρίζουν ένα αίσθημα προεδρικού πανικού, το οποίο πρέπει, περίπου υποχρεωτικά, να εκλαμβάνεται ως δεδομένο.

Μια προσεκτική ανάγνωση των δηλώσεων και των ανακοινώσεων των πολιτικών κομμάτων μετά τις εκλογές δείχνει ότι μόνο η Εθνική Συσπείρωση υπό την Μαρίν Λε Πεν ακολουθεί μια ξεχωριστή στρατηγική. Με βάση τελευταίες πληροφορίες, το παραδοσιακό κόμμα της δημοκρατικής γκωλικής δεξιάς, οι Ρεπουμπλικάνοι,αρχίζουν να διχάζονται ως προς τη στάση που πρέπει να τηρήσουν έναντι του κεντρώου Μακρόν. Ως προς την NUPES, o Ζαν-Λυκ Μελανσόν θέλει μια ενιαία και αρραγή κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά αρκετοί σύμμαχοί του φαίνεται ότι προσπαθούν να ανακτήσουν την πολιτική αυτονομία τους απέναντι στον θαλερό αριστερό.

Μια χαραμάδα ενδεχόμενης συνεργασίας φαίνεται να διανοίγεται, τη στιγμή κατά την οποία η συνεργασία μεταξύ διαφορετικών κομμάτων σε κεντρικό επίπεδο είναι συχνή.

Για παράδειγμα, στο Βέλγιο, οι πολίτες είναι συνηθισμένοι στην πρακτική των κυβερνήσεων συνασπισμού. Από την εμφάνιση της καθολικής ψηφοφορίας το 1918, δημιουργούνται κυβερνήσεις συνασπισμού. Σήμερα, ο συνασπισμός στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση αποτελείται από επτά κόμματα.

Στην Ιταλία, οι κυβερνητικοί συνασπισμοί βασίζονται σε συμβιβασμούς και οι κομματικές ηγεσίες αγωνίζονται πραγματικά για την εξεύρεση κοινών κυβερνητικών λύσεων και πολιτικών. Η νομοθετική διαδικασία συχνά επιβραδύνεται, αλλά το πολιτικό σύστημα έχει την ικανότητα να απορροφά τις διαμαρτυρίες και τις λαϊκιστικές αιτιάσεις.

Ακόμη, στο Ισραήλ, κανένα πολιτικό κόμμα δεν είχε ποτέ απόλυτη πλειοψηφία. Μάλιστα, συμβαίνει να συνεργάζονται μεταξύ τους και κομματικές δυνάμεις με πραγματικά αντιθετικές ιδεολογικές αναφορές. Έτσι, επί παραδείγματι, ο σημερινός πλειοψηφικός συνασπισμός συγκεντρώνει στοιχεία προερχόμενα από την θρησκευτική εθνικιστική δεξιά, κοσμικούς από τον χώρο της κεντροαριστεράς, καθώς και κομματικό σχηματισμό που κινείται κοντά στην Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Βέβαια, αυτή η συγκριτική πολιτική προσέγγιση δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι θα υπάρξει κυβέρνηση συνεργασίας και στην σημερινή γαλλική πολιτική σκηνή. Υπενθυμίζει, όμως, πως η συγκρότηση συνεργατικών πολιτικών πλειοψηφικών σχημάτων δεν είναι terra incognita για άλλα κομματικά και πολιτικά συστήματα του προηγμένου, οικονομικά και  τεχνολογικά, κόσμου.