Γερμανία: Σκάνδαλο για εκδήλωση χρηματοδοτούμενη από το κράτος

Οι διοργανωτές της έκθεσης Documenta 15 αποφάσισαν σήμερα να καλύψουν ένα από τα εκθέματα, το οποίο θεωρήθηκε ότι προβάλλει αντισημιτικά κλισέ. Τον ισχυρισμό απορρίπτουν οι δημιουργοί του έργου.

Η καλλιτεχνική ομάδα «Taring Radi» από την Ινδονησία παρουσίασε το έργο «Η δικαιοσύνη του λαού» στη διάσημη έκθεση σύγχρονης τέχνης Documenta στο Κάσελ, η οποία διοργανώνεται από τις 18 Ιουνίου έως τις 25 Σεπτεμβρίου, προκαλώντας έντονη κριτική, τόσο από εβραϊκές οργανώσεις όσο και από γερμανούς πολιτικούς.

Ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ παρευρέθηκε το Σαββατοκύριακο στα εγκαίνια της έκθεσης, αλλά δήλωσε «τόσο θυμωμένος» που μέχρι την τελευταία στιγμή δεν είχε αποφασίσει εάν θα πήγαινε στο Κάσελ, ενώ τόνισε ότι «όπου η κριτική προς το Ισραήλ μετατρέπεται σε αμφισβήτηση της ύπαρξής του, ξεπερνά κανείς το όριο».

Η Documenta και οι αρμόδιοι πολιτικοί θα έπρεπε να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί, όταν πρόκειται για εκδήλωση χρηματοδοτούμενη από το κράτος

«Δεν ήταν όμως», πρόσθεσε ο κ. Σταϊνμάιερ. «Η προσωπική μου άποψη είναι ότι υπάρχει εδώ μια αντισημιτική απεικόνιση», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού της Έσσης ‘Αγγελα Ντορν, ενώ η εντεταλμένη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θέματα ΜΜΕ και Πολιτισμού Κλαούντια Ροτ σημείωσε ότι «η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η προστασία από τον αντισημιτισμό και τον ρατσισμό και από κάθε μορφής μισανθρωπία αποτελούν τη βάση της συνύπαρξής μας» και τόνισε ότι «εδώ η καλλιτεχνική ελευθερία φθάνει στο όριό της».

Ο πρόεδρος του Κεντρικού Εβραϊκού Συμβουλίου Γιόζεφ Σούστερ κάλεσε τους υπεύθυνους της έκθεσης «να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα», επισημαίνοντας ότι οι δημιουργοί «πέρασαν την κόκκινη γραμμή». Σύμφωνα με γερμανικά ΜΜΕ, ζητήθηκε μάλιστα η παρέμβαση του εισαγγελέα.

Στο έργο, ένας Εβραίος απεικονίζεται με κοφτερούς κυνόδοντες, γλώσσα φιδιού, ματωμένα μάτια και το σήμα των SS στο καπέλο του, ενώ ένας πράκτορας της Μοσάντ με το εβραϊκό αστέρι του Δαυίδ έχει το πρόσωπο γουρουνιού. «Πρόκειται για κλασικό αντισημιτισμό με την υποστήριξη του κράτους, για απόλυτη υπέρβαση του ορίου και για ανοιχτό μίσος εναντίον των Εβραίων», δήλωσε ο πρόεδρος της οργάνωσης «Πρωτοβουλία Αξιών – Γερμανικές θέσεις» Έλιο ‘Αντλερ.

Οι διοργανωτές, έπειτα από συζήτηση ημερών, αποφάσισαν σήμερα να καλύψουν το έργο, το οποίο εκτίθεται σε κεντρική πλατεία του Κάσελ και να αναρτήσουν κείμενο με το οποίο εξηγούσαν την απόφασή τους

Mexican artist Erick Beltran, 2nd from right, explains his artwork during the press preview of the documenta 15, the world’s most significant exhibition of contemporary art, in Kassel, Germany, Wednesday, June 15, 2022. This years documentary is curated by Indonesian artist collective Ruangrupa, every documenta is limited to 100 days of exhibition and takes place every 5 years. (AP Photo/Martin Meissner)

Η διευθύντρια της έκθεσης Σαμπίνε Σόρμαν διευκρίνισε ότι το επίμαχο έργο δεν δημιουργήθηκε ειδικά για την Documenta 15, αλλά για εκθέσεις σε άλλες χώρες και εξέφρασε τη λύπη της «για τον πόνο που προκάλεσε». Η Αμερικανική Εβραϊκή Κοινότητα στο Βερολίνο ζήτησε την απομάκρυνση της κυρίας Σόρμαν από τη διοργάνωση, ενώ ο πρόεδρος της Γερμανο-ισραηλιτικής Ένωσης Φολκερ Μπεκ ανακοίνωσε ότι υπέβαλε μήνυση εναντίον της έκθεσης.

«Πρόκειται για τόσο αδέξια και ομόφωνα αντισημιτική έκφραση που αναρωτιέται κανείς γιατί χρειάζονταν αυτές οι συζητήσεις, αν μια τέτοια εικόνα μπορεί να εκτίθεται ακόμη στο κέντρο της πόλης», σχολίασε η πρόεδρος της Εβραϊκής Κοινότητας Μονάχου και ‘Ανω Βαυαρίας Σαρλότε Κνόμπλοχ, η οποία χαρακτήρισε «παράλογη» την απόφαση των διοργανωτών. «Το λιγότερο που έπρεπε να κάνουν είναι να αποσύρουν εντελώς το έκθεμα, κάτι που θα ήταν προς όφελος και των άλλων καλλιτεχνών», πρόσθεσε.

Η ινδονησιακή ομάδα των δημιουργών, η οποία έδωσε τη συγκατάθεσή της για την κάλυψη τμήματός του, δήλωσε ότι «το έργο δεν σχετίζεται με κανέναν τρόπο με αντισημιτισμό», εξέφρασε τη θλίψη της «για το γεγονός ότι λεπτομέρειές του παρεξηγήθηκαν» και ζήτησε συγγνώμη.