Προς ένα Σχέδιο Μάρσαλ για την Ουκρανία

Από τη Δευτέρα και για δύο ημέρες, εκπρόσωποι της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού της χώρας, διεθνών οργανισμών και του ιδιωτικού τομέα προβληματίζονται από κοινού για την ανοικοδόμηση της χώρας που βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία για περισσότερους από τέσσερις μήνες. Ένα έργο που θα μπορούσε να λάβει τα χαρακτηριστικά ενός «Σχεδίου Μάρσαλ», όπως αυτό που ανέπτυξαν το 1948 οι Ηνωμένες Πολιτείες για την κατεστραμμένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Ευρώπη.

Το ερώτημα είναι, βέβαια, τεράστιο. Σε αυτό προσπαθούν να απαντήσουν οι συμμετέχοντες στο συνέδριο, το οποίο διεξάγεται στο Λουγκάνο της Ελβετίας. Κοινός παρονομαστής όλων είναι ότι η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας είναι το κοινό καθήκον όλου του δημοκρατικού κόσμου, που αγωνίζεται για την ειρήνη.

Αρχικά, όλοι επρόκειτο να συζητήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην Ουκρανία, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν την καταπολέμηση της διαφθοράς που βιώνει εδώ και πολλά χρόνια η πολύπαθη χώρα. Αλλά η ρωσική στρατιωτική εισβολή και οι δραματικές της συνέπειες για τη χώρα άλλαξαν τις προτεραιότητες της ατζέντας και έχουν αναδειχθεί ως το κυριότερο και ουσιαστικότερο θέμα. Η διαδικασία της ανοικοδόμησης της χώρας την «επόμενη μέρα» είναι το κεντρικότερο διακύβευμα. Πρόκειται για ένα στόχο που είναι πραγματικά δύσκολος να επιτευχθεί, καθώς η έκβαση του πολέμου που συγκλονίζει την Ουκρανία εξακολουθεί να είναι πολύ αβέβαιη παρά τη σημαντική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια από τους συμμάχους και την αποτυχία αρχικών ρωσικών σχεδιασμών. 

Ως προς το κόστος της ανοικοδόμησης, αυτό υπολογίστηκε σε τουλάχιστον 750 δισεκατομμύρια δολάρια από τον Ουκρανό Πρωθυπουργό. Η χρηματοδότηση θα πρέπει να προέρχεται κυρίως από την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας και των Ρώσων ολιγαρχών που έχουν παγώσει από τις διεθνείς κυρώσεις κατά της Μόσχας. 

Η προοπτική ενός «σχεδίου Μάρσαλ» βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων. Οι συμμετέχοντες πρέπει, στην πραγματικότητα, να σχεδιάσουν το περίγραμμα ενός σχεδίου παρόμοιου με το αμερικανικό οικονομικό πρόγραμμα που είχε καταστήσει δυνατή την ανύψωση της Δυτικής Ευρώπης από τα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή τη φορά που προοριζόταν για την Ουκρανία.

 Έχοντας αυτό υπόψη, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πρέπει, επίσης, να προτείνει τη δημιουργία ενός νέου ταμείου για την Ουκρανία, το οποίο θα μπορούσε να φτάσει τα 100 δισ. ευρώ, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το σχέδιο.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η έκφραση «Σχέδιο Μάρσαλ» έχει χρησιμοποιηθεί επανειλημμένα σε σχέση με την Ουκρανία από τον Γερμανό Καγκελάριο Ό. Σολτς ή ακόμη και από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μίσελ. και αναφέρεται στο σχέδιο που εγκρίθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Απρίλιο του 1948 με αποδέκτες όλες τις χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών.