Ποιο είναι το στρατιωτικό δόγμα Πούτιν;

Η πόλη Λισισάνκ «έπεσε» υπό την πίεση των ρωσικών στρατευμάτων και περιήλθε στη Ρωσία, επιτρέποντας στον στρατό του Πούτιν τον πλήρη έλεγχο της αποσχισθείσας περιφέρειας Λουχάνσκ της Ουκρανίας και δίνοντάς του την προοπτική του στρατιωτικού ελέγχου επάνω σε μεγαλύτερο μέρος του Ντόνετσκ, της άλλης περιοχής που το Κρεμλίνο αναγνώρισε ως ανεξάρτητη δύο ημέρες πριν να ξεκινήσει την εισβολή του. 

Η Ρωσία έχει την επιλογή να δεχτεί αυτή τη νίκη ως το αποκορύφωμα του πολέμου ή να επιδιώξει την ολοκληρωτική νίκη καταλαμβάνοντας ολόκληρη την Ουκρανία. Πριν εξεταστεί αυτό το δίλημμα που τίθεται στον δικτάτορα του Κρεμλίνου, είναι απαραίτητο, με μια έννοια, να κατανοήσουμε το ευρύτερο πλαίσιο, το οποίο καθόρισε το αρχικό σχέδιο της Ρωσίας, ποιο είναι δηλαδή, με ακριβέστερους όρους, το δόγμα του Πούτιν.

Και πρέπει από την αρχή να αποσαφηνιστεί ότι όλες οι στρατιωτικές δυνάμεις έχουν ένα δόγμα. Το δόγμα καθορίζει πώς πρέπει να διεξάγονται οι πόλεμοι. 

Επί παραδείγματι, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην τελευταία περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, το δόγμα ονομαζόταν AirLand Battle, το οποίο είχε ως απώτερη στόχευση ένα συνδυασμένο σύστημα όπλων για επίθεση και άμυνα, που λειτουργούσε ως μια ενιαία δύναμη, κάτω από μια ενοποιημένη, κοινή διοίκηση.

Το βασικό μοντέλο μάχης καθορίζει τον τύπο των όπλων που πρόκειται να προμηθευτεί μία χώρα, τον κατάλληλο συνδυασμό δυνάμεων, την απαιτούμενη στρατιωτική εκπαίδευση. 

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, το ρωσικό δόγμα είναι ευρύτερα γνωστό ως Deep Battle ή, επί το ελληνικότερο, ως Βαθιά Μάχη ή και ως Μάχη εις Βάθος. Η Deep Battle καθορίζει τη ρωσική μάχη σε οποιοδήποτε επίπεδο πολέμου. Ο στόχος είναι να εισέλθει η Ρωσία όσο πιο βαθιά και γρήγορα γίνεται μέσα στον εχθρό. Για να καταστεί αυτό εφικτό, πρέπει να υπάρχει πλήρης συντονισμός επί όλων των επιπέδων της μάχης, αλλά και μεταξύ των επιπέδων. 

Στην Ουκρανία λοιπόν, η Deep Battle επρόκειτο να συντονίσει τις γενικές επιχειρήσεις σε κάθε πεδίο. Το βάθος του δόγματος καθορίζεται όχι μόνο από το πόσο μακριά μπορεί να διεισδύσει ο ρωσικός στρατός, αλλά και από το πόσο βαθιά μπορούν να ασκηθούν η διοίκηση και ο έλεγχος.

Άρα, λοιπόν, η Deep Battle αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο δόγμα, όταν οι πληροφορίες ρέουν γρήγορα στο επόμενο υψηλότερο επίπεδο διοίκησης. Ο ρωσικός στρατός λειτουργεί ουσιαστικά, στην πράξη, σαν μια βαριοπούλα, σαν μια μορφή μικρής βαριάς. Όταν αυτός ο συντονισμός, η διαβούλευση και η εντολή δεν λειτουργήσουν σωστά – και το κλειδί είναι η επικοινωνία –, το σφυρί χτυπά τον αντίπαλο, εν προκειμένω την Ουκρανία, χαμηλά μόνο. Η Deep Battle μετατρέπεται σε ένα κεντρικό σύστημα εντολών, όπου η ανώτερη διοίκηση δεν μπορεί να δει τις πραγματικότητες στο χαμηλότερο επίπεδο.

Και η ιδέα για την αρχική στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία ακολούθησε ακριβώς αυτήν την ιδέα, την ιδέα της Μάχης σε Βάθος.  Συγκεκριμένα, οργάνωσε τη ρωσική στρατιωτική δύναμη σε τρεις ωθήσεις, που χτυπούσαν από τα βόρεια προς το Κίεβο, από το νότο προς την Οδησσό και σε μικρή απόσταση στο Ντονμπάς στα ανατολικά. Οι αρχικές εντολές έμοιαζαν να ισχύουν, ανεξάρτητα από τα γεγονότα. Το βόρειο τμήμα του ρωσικού στρατού, όμως, έμεινε ουσιαστικά κολλημένο σε ένα δρόμο και παρέμεινε εκεί για μέρες, χωρίς καμία διόρθωση στις διαταγές της. Πιθανότατα, αυτό το μέρος του ρωσικού στρατού προοριζόταν να υποστηρίξει τη δύναμη που ερχόταν από τα ανατολικά. 

Με αυτόν τον τρόπο, όμως, προέκυψαν τρία διαφορετικά επιχειρησιακά πεδία, χωρίς να υφίσταται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μάχης. Η ροή των πληροφοριών διακόπηκε, καθώς το πεζικό εισήλθε σε καλά αμυνόμενες πόλεις και δεν μπόρεσε να αντιληφθεί το μέγεθος της δύναμης που αντιμετώπιζε. Έτσι, η ανώτερη διοίκηση αγνοούσε πολύτιμες πληροφορίες μάχης για τον εχθρό και για τα υλικοτεχνικά δεδομένα. Τα ηνία μπορεί να κρατήθηκαν σφιχτά από ανώτατους αξιωματικούς, αλλά το σχέδιο υπέφερε από πληρέστερη διοίκηση. Με αυτήν την έννοια, η Deep Battle δεν λειτουργεί στην πράξη, όπως είχε αρχικά γίνει αντιληπτή. Επί χάρου, όχι όμως και του επί του πεδίου, κι αυτό συνιστά μεγάλο φόβο για τη Ρωσία του Πούτιν.