Παλιά είδη, νέες γυναίκες: «Πρωτοπόροι» στο μουσείο DU LUXEMBOURG

Το Παρίσι της εποχής της τζαζ, η εποχή του «κινήματος εορτής» του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, φλέγεται στο ρομαντικό φανταστικό κίνημα του ελευθερισμού. Αυτό το ευφορικό όραμα επιβεβαιώνεται και διαψεύδεται αμέσως στο «Pioneers» του Musée du Luxembourg, μια έρευνα γυναικών καλλιτεχνών που εργάστηκαν στο Παρίσι της δεκαετίας του 1920.

Πως ο φεμινισμός  ξεδιπλώνεται μέσα από τα έργα

Όπως εξηγούν οι επιμελήτριες Camille Morineau και Lucia Pesapane στο εναρκτήριο κείμενο του τοίχου, για τις γυναίκες, τα χρόνια μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο αφορούσαν την αντίσταση και την καταστολή. Η δεκαετία ήταν μια παράδοξη περίοδος φεμινιστικής προόδου και ήττας, η οποία αποκρυσταλλώθηκε στην άρνηση του γαλλικού κράτους να δικαιώσει τις γυναίκες  κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η έκθεση εξετάζει πώς οι γυναίκες ζωγράφοι, φωτογράφοι και γλύπτριες, ελκυσμένες στο Παρίσι από κοντά και μακριά, περιηγήθηκαν στα γεγονότα της εποχής, βρίσκοντας τρόπους να ενταχθούν σε έναν ακόμα ανδροκρατούμενο κόσμο τέχνης και να διακηρύξουν το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση.

Το πρώτο μέρος της  έκθεσης επιβεβαιώνει τον ρόλο της γυναίκας σε αφηρημένα κινήματα, ρίχνοντας φως σε ξεχασμένους πρωτοπόρους όπως η Franciska Clausen, μια Δανής καταγωγής ζωγράφος που εκπαιδεύτηκε με τον Fernand Léger. Στη συνέχεια, οι επιμελητές εξετάζουν εν συντομία τα γυναικεία πειράματα στη μόδα και τη σκηνογραφία, παρουσιάζοντας έργα από ονόματα όπως της Sophie Taeuber-Arp.  Το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης, ωστόσο, εστιάζει στην προσέγγιση των γυναικών καλλιτεχνών στη εικονογράφηση.

Μια γκαλερί αφιερωμένη στη garçonne περιλαμβάνει πίνακες που σέβονται μια «νέα γυναίκα» που συχνά χλευάζεται και δαιμονοποιείται στον Τύπο του Μεσοπολέμου, αποτίοντας φόρο τιμής στα κορίτσια που, κάπνιζαν τσιγάρα, φορούσαν παντελόνια και έπαιζαν αθλήματα αψηφώντας τα κοινωνικά πρότυπα. Μια γυναίκα κάθεται στην παραλία μετά το μπάνιο στο La Baigneuse au maillot noir της Jacqueline Marval (Λουόμενος με μαύρο μαγιό, 1923), με το μαγιό της σφιχτά τεντωμένο στους ανοιχτούς χλωμούς μηρούς της. Στο La Joueuse de tennis (The Tennis Player, 1927) της Λετονής ζωγράφου Aleksandra Beļcova (The Tennis Player, 1927), κοιτάμε στα μάτια μιας αθλήτριας με κοφτερό πρόσωπο που κρατάει μια ρακέτα. Η εικόνα είναι μια διάψευση για όλους εκείνους που είδαν τη θηλυκότητα και τον αθλητικό χαρακτήρα ως ασυμβίβαστα.

Το «Pioneers» προσφέρει μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια επανεξέτασης του Παρισιού της δεκαετίας του 1920 μέσα από το πρίσμα του φεμινισμού, αλλά ενός φεμινισμού που, δυστυχώς, είναι υποθεωρητικοποιημένος και με υπερβολική αυτοδιάθεση.