Η κρίση τροφίμων βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, μετά τη συνεχιζόμενη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία και με τις προτάσεις για την επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση να διαδέχεται η μία την άλλη, αν και ο έμπειρος, πρώην Επίτροπος της Γεωργίας Ντάτσιαν Τσιόλος είναι πεπεισμένος ότι η επάρκεια σε τρόφιμα δεν μπορεί να επιτευχθεί στην πράξη χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας. Πρόκειται για μια προσέγγιση με αυξημένο δείκτη επικαιρότητας μετά την πρόσφατη συμφωνία που υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη.
«Σιτοβολώνα της Σοβιετικής Ένωσης» αποκαλούσαν κάποτε την Ουκρανία. Την «πράσινη Ουκρανία» εξυμνούν λαϊκά τραγούδια της περιοχής. Όμως, μετά τη ρωσική επίθεση στις εύφορες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας και το αργότερο μετά τον ρωσικό αποκλεισμό των λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα, η αγροτική οικονομία της χώρας οδηγείται στα πρόθυρα κατάρρευσης. Οι συνέπειες μπορεί να είναι ανεπανόρθωτες για την ίδια την Ουκρανία, αλλά και για δεκάδες άλλες χώρες, ιδιαίτερα για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία.
Ο πρώην Επίτροπος Γεωργίας εξηγεί τις πολλές και διαφορετικές πτυχές του προβλήματος.
«Υπάρχουν δύο διαφορετικά ζητήματα», επισημαίνει. «Το πρώτο είναι η διατροφική επάρκεια για τους ίδιους τους Ουκρανούς, ιδιαίτερα σε περιοχές που έχουν πληγεί από τον πόλεμο. Το δεύτερο και ίσως μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι εξαγωγές. Η Ουκρανία, αλλά και η Ρωσία, είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιτηρών παγκοσμίως. Τουλάχιστον 50 χώρες εξαρτώνται από τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών. Ένα επιπλέον ζήτημα είναι ότι και οι Ουκρανοί αγρότες πρέπει να πουλήσουν τη φετινή παραγωγή, ώστε να έχουν επαρκή αποθηκευτικό χώρο για την επόμενη σοδειά. Και φυσικά χρειάζονται τα φετινά έσοδα, για να επανεπενδύσουν στην παραγωγή το φθινόπωρο».
Εδώ, ο λόγος του Γεωργιανού Επιτρόπου αποκτά μια εκπλήσσουσα επικαιρότητα, μετά τη σύναψη της προχθεσινής συμφωνίας στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και την καταγγελία της Ουκρανίας, ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να εφαρμόσει στην πράξη τη συμφωνία αυτή, με την οποία προβλέπεται ο απεγκλωβισμός των σιτηρών της Ουκρανίας.
Τι μπορεί να κάνει η ΕΕ για να αποτρέψει τα χειρότερα; Ο Ντάτσιαν Τσιόλος εκτιμά ότι ο ρόλος της ΕΕ είναι κομβικός, όχι μόνο για να διασφαλίσει επαρκείς πόρους για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και για να αναζητήσει εναλλακτικά δρομολόγια μεταφοράς των σιτηρών. «Από τη στιγμή που οι ρωσικές δυνάμεις έχουν αποκλείσει τα λιμάνια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, θα πρέπει να βρούμε εναλλακτικές λύσεις», λέει. «Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε λιμάνια της Ρουμανίας στη Μαύρη Θάλασσα ή της Πολωνίας στη Βαλτική Θάλασσα».