Επισιτιστική κρίση: Η θετική εξέλιξη για τις εξαγωγές των σιτηρών και οι χώρες που είναι στα όρια τους

Μπορεί ο πόλεμος στην Ουκρανία από τις ρωσικές δυνάμεις να συνεχίζεται, αλλά υπήρξε μεγάλη πρόοδος σε διπλωματικό επίπεδο, μιας και η συμφωνία των δύο χωρών στην Κωνσταντινούπολη για την επανέναρξη των εξαγωγών στα σιτηρά από τη Μαύρη Θάλασσα, καθώς εάν δεν είχε επετευχθή, τότε θα υπήρξε μεγαλύτερη επιδείνωση στη παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Στόχος της συμφωνίας, σύμφωνα με το Washington Post είναι να μετριάσει την κρίση – αλλά παραμένει ασαφές πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά θα βοηθήσει στο να φτάσουν τα σιτηρά σε ανθρώπους που βρίσκονται αντιμέτωποι με την πείνα.

«Αυτή τη στιγμή εστιάζουμε στο να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία θα εφαρμόσει αυτή τη συμφωνία καθώς και ότι θα επιτρέψει την είσοδο των ουκρανικών σιτηρών στην παγκόσμια αγορά», δήλωσε την Πέμπτη ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις. «Πάει πολύς καιρός που η Ρωσία έχει μπλοκάρει αυτή τη διαδικασία».

Όπως αναφέρεται μάλιστα σto δημοσίευμα, σε κάποια μέρη του κόσμου έχουν ήδη γίνει αισθητές οι επιπτώσεις της κρίσης των σιτηρών.

Νιγηρία

Η Νιγηρία, η οποία είναι η πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές σιτηρών. Το σιτάρι αποτελεί σημαντικό μέρος της διατροφής των ανθρώπων στη χώρα, αλλά μόλις το 1% της ετήσιας κατανάλωσης παράγεται εντός συνόρων.

Περίπου το 43% των Νιγηριανών ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας. Ο υποσιτισμός και η ανασφάλεια σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε τρόφιμα, έχουν επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη πολλών παιδιών κάτω των 5 ετών, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης από το 2018.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτέλεσε λοιπόν ακόμη έναν παράγοντα που πυροδοτεί την πείνα, συμπεριλαμβανομένης μιας εξέγερσης στα βορειοανατολικά καθώς και των προβλέψεων για ποσότητα βροχής χαμηλότερης του μέσου όρου στα κεντρικά και νότια της χώρας.

Σομαλία και Αιθιοπία

Η Σομαλία και η Αιθιοπία βρίσκονται σε ένα θανατηφόρο σταυροδρόμι μεταξύ της κλιματικής αλλαγής, των συγκρούσεων και των αυξανόμενων τιμών στα τρόφιμα.

Οι δύο αυτές χώρες, όπως και η Κένυα, βρίσκονται εν μέσω της χειρότερης ξηρασίας εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Πάνω από 18,4 εκατομμύρια άνθρωποι στη Σομαλία, την Αιθιοπία και την Κένυα αντιμετωπίζουν σοβαρή ανασφάλεια σε ό,τι αφορά την πρόσβασή τους σε τρόφιμα, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.

Οι εγχώριες συγκρούσεις περιπλέκουν ακόμα περισσότερο το ζήτημα αυτό. Στη Σομαλία, οι μάχες μεταξύ της κυβέρνησης και των μαχητών της αλ-Σαμπάμπ που συνδέεται με την Αλ Κάιντα, συνεχίζουν να οδηγούν σε εσωτερικό εκτοπισμό πληθυσμών.

Στην Αιθιοπία, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Άμπι Άχμεντ μάχεται ενάντια στου αντάρτες από τη βόρεια περιοχή του Τιγκράι από το 2020. Πάνω από 9 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ζητήσει επισιτιστική αρωγή εξαιτίας του πολέμου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι έχουν βρεθεί κατά περιόδους στα πρόθυρα λιμού.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνέβαλε στο να εκτοξευθούν οι τιμές των τροφίμων στην Αιθιοπία αυτή την άνοιξη, με ανθρωπιστικές οργανώσεις να κάνουν λόγο για «μαζικές ελλείψεις» σε ψωμί και λάδι.

Επιπλέον, η Σομαλία και η Αιθιοπία εμπίπτουν στην ομάδα πολύ υψηλού κινδύνου του ΟΗΕ αναφορικά με τους κινδύνους που σχετίζονται με τον λιμό.

Αίγυπτος

Η Αίγυπτος είναι η χώρα με τις υψηλότερα επίπεδα εισαγωγών σιταριού, το 80% των οποίων προερχόταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία πριν τον πόλεμο.

Ο λιμός δεν αποτελεί ανησυχία στην Αίγυπτο, αναφέρει ο Ντέιβιντ Λαμπόρντ, ανώτερος ερευνητής στο Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Πολιτική των Τροφίμων. Αντιθέτως, οι ανησυχίες σχετίζονται με το κόστος που ενέχει για την κυβέρνηση η «διατήρηση των προγραμμάτων κοινωνικής ασφάλειας ώστε να αποφευχθεί η πολιτική αστάθεια», προσθέτει ο Λαμπόρντ.

Σημειώνεται ότι οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα ήταν μια από τις οικονομικές παθογένειες που οδήγησαν στην Αραβική Άνοιξη το 2011. Επιπλέον, αυτή η αύξηση των τιμών που αφορούσαν το ψωμί και άλλα αγαθά στην Αίγυπτο το 1970 οδήγησε σε εξεγέρσεις που ανάγκασαν την κυβέρνηση να αλλάξει γραμμή πλεύσης.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει το αίσθημα δυσαρέσκειας, η κυβέρνηση έχει ψάξει για νέους προμηθευτές σιταριού, έδωσε εντολή στους αγρότες να κάνουν νωρίτερα συγκομιδή του σιταριού τους και αναζήτησε πόρους από τη Σαουδική Αραβία και το ΔΝΤ ώστε να μπορέσει να υλοποιήσει πρόγραμμα επιδοτήσεων που να αφορούν το ψωμί, όπως είχε μεταδώσει η Wall Street Journal.

Υεμένη

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) παρείχε ήδη τρόφιμα σε 13 εκατομμύρια ανθρώπους στην Υεμένη, όπου ο μακροχρόνιος εμφύλιος πόλεμος έχει οδηγήσει σε αύξηση τις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων και έχει προκαλέσει μια ευρεία επισιτιστική κρίση.

Η υπηρεσία αγοράζει συνήθως από την Ουκρανία τη μισή ποσότητα σιταριού που προορίζεται για επισιτιστική βοήθεια. Σε μια περίοδο που όλο και περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο χρειάζονται στήριξη, το κόστος για την παροχή της έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα να απειλείται η βιωσιμότητα του προγράμματος.

Το WFP ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι αναστέλλει μέρος της παροχής επισιτιστικής βοήθειας στο Νότιο Σουδάν διότι στέρεψε η χρηματοδότηση.

Στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για παροχή βοήθειας στην Ουκρανία, το οποίο εγκρίθηκε τον Μάιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες διέθεσαν 5 δισεκατομμύρια δολάρια για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας έλλειψης τροφίμων λόγω του πολέμου.

Ωστόσο, για ορισμένους ανθρώπους σε χώρες ευάλωτες στον λιμό και βυθισμένες σε συγκρούσεις, οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία θα μπορούσαν να αποτελέσουν ζήτημα ζωής και θανάτου.