Ενέργεια: Δύσκολος προβλέπεται ο χειμώνας στην ηλεκτρική επάρκεια

Στην εξαίρεση της υποχρέωσης μείωσης του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, εφόσον διαπιστώνεται ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για ενδεχόμενο μπλακ άουτ, αναφέρεται μέσα στην απόφαση που λήφθηκε από τους υπουργούς Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου με τον τρόπο  τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα  να περιορίσουν προσωρινά την υποχρεωτική μείωση της ζήτησης, όταν αυτό είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί η ασφάλεια της προμήθειας αερίου, περιλαμβανομένης της περίπτωσης ένα κράτος μέλος να αντιμετωπίζει κρίση στο ηλεκτρικό σύστημα.

Η συγκεκριμένη πρόνοια είναι ενδεικτική των ανησυχιών που επικρατούν για τη δυνατότητα να υπάρχει επαρκής κάλυψη των ηλεκτρικών αναγκών της χώρας τον προσεχή χειμώνα. Και αυτό γιατί παρά την προβλεπόμενη αύξηση της χρήσης του λιγνίτη, καθίσταται σαφές ότι κομβικό ρόλο θα συνεχίσουν να παίζουν για την κάλυψη των ηλεκτρικών αναγκών της χώρας, οι μονάδες του φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα με την ομαλή ροή του φυσικού αερίου, τότε ενδεχομένως να δημιουργηθούν προβλήματα και στο ηλεκτρικό σύστημα.

Αύξηση λιγνίτη

Ως γνωστόν, προκειμένου να ενισχυθούν οι εφεδρείες αλλά και οι δυνατότητες του ηλεκτρικού συστήματος να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες, έχει δοθεί εντολή στη ΔΕΗ να εντείνει τις προετοιμασίες για αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής. Συγκεκριμένα στην τελευταία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε προ 2 εβδομάδων για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, δόθηκε εντολή για διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής από τις 5TWh στις 10TWh. Με το διπλασιασμό αυτό η λιγνιτική παραγωγή θα φτάσει να καλύπτει το 20% της εγχώριας ενεργειακής κατανάλωσης από 10% που ήταν μέχρι πρόσφατα. Σημειώνεται ότι ήδη κατά την τρέχουσα περίοδο έχει αυξηθεί η συμμετοχή του λιγνίτη στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα.

Μια ακόμη θετική εξέλιξη αφορά στη μονάδα Πτολεμαΐδα 5 η κατασκευή της οποίας έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να ενταχθεί στο σύστημα το φθινόπωρο, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τις εφεδρείες του ηλεκτρικού συστήματος. Ωστόσο το γεγονός ότι οι υπόλοιπες λιγνιτικές μονάδες είναι μεγαλύτερης ηλικίας, δημιουργεί ανησυχίες ότι μια ή περισσότερες ενδεχόμενες βλάβες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πρόβλημα για την ηλεκτρική επάρκεια.

Αυτό σημαίνει ότι για τον ερχόμενο χειμώνα, περίοδο κατά την οποία θα πρέπει να μειωθεί η κατανάλωση φυσικού αερίου, ενδεχομένως να έχουμε αυξημένες ανάγκες για ηλεκτροπαραγωγή από μονάδες συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου.

Αυτός ο κίνδυνος, εξηγεί και τη ρητή εξαίρεση που δόθηκε στον πρόσφατο κανονισμό της ΕΕ για τη μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου, όσον αφορά στο καύσιμο που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή.

Δύσκολος χειμώνας

Ωστόσο, ακόμη και με την εξαίρεση που δόθηκε, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το χειμώνα με τις νέες συνθήκες που θα διαμορφωθούν διεθνώς στην αγορά του φυσικού αερίου, θα συνεχιστεί απρόσκοπτα η τροφοδοσία της ελληνικής αγοράς με φυσικό αέριο.

Βεβαίως, σε σύγκριση με τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, η Ελλάδα έχει δύο σημαντικά πλεονεκτήματα: πρώτον την πρόσβαση σε αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του αγωγού TAP, που διασφαλίζει κάποιες μίνιμουμ ποσότητες για την κάλυψη των ελάχιστων αναγκών του ελληνικού συστήματος. Δεύτερον την πρόσβαση σε υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG μέσω του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας. Πάντως σε περίπτωση πλήρους διακοπής της ροής του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη, ουδείς μπορεί να γνωρίζει τι συνθήκες θα επικρατήσουν στην αγορά του LNG, εάν θα υπάρχει διαθέσιμο καύσιμο και φυσικά σε ποιες τιμές.

Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη της αγοράς, τον περασμένο μήνα (Ιούνιο) οι μονάδες φυσικού αερίου κάλυψαν το 39,2% της ζήτησης, οι λιγνίτες το 11,3%, οι ΑΠΕ το 40,4% και τα υδροηλεκτρικά το 9,1% της ζήτησης.

Δηλαδή ακόμη και με διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής, που θα υποκαταστήσει την παραγωγή από φυσικό αέριο, πάλι οι μονάδες συνδυασμένου κύκλου θα συνεχίσουν να καλύπτουν το σημαντικότερο κομμάτι της ζήτησης, που σημαίνει ότι πιθανά προβλήματα στον ανεφοδιασμό της αγοράς με αέριο θέτουν σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Σημειώνεται τέλος ότι τα θέματα της ενεργειακής επάρκειας, παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τόσο το αρμόδιο υπουργείο περιβάλλοντος και ενέργειας, όσο και οι συναρμόδιοι φορείς η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αλλά και ο διαχειριστής του συστήματος ηλεκτρισμού ΑΔΜΗΕ.