Focus: Ποιος ευθύνεται τελικά για τις εκρήξεις στην Κριμαία;

Οι εκρήξεις διαδέχονται η μία την άλλη στην Κριμαία. Η Ουκρανία καταγγέλλει τη Ρωσία ότι είναι υπεύθυνη για τον εκτροχιασμό αυτό. Η Ρωσία υποστηρίζει, από την πλευρά της, ότι η Κριμαία είναι δικό της έδαφος και η Ουκρανία απαντά με τη λήψη αυστηρών μέτρων, μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον που αδυνατεί πλέον να εμπιστευθεί πλήρως τη μία ή την άλλη πλευρά. Μία Βαβέλ δηλώσεων, σε μια πολύπαθη περιοχή, όπου αναζητείται ο τελικός υπεύθυνος των αλλεπαλλήλων εκρήξεων.

Περισσότερες από δέκα εκρήξεις προκάλεσαν σοβαρές ζημιές την Τρίτη στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Σάκι στη δυτική κατεχόμενη από τη Ρωσία Κριμαία. Αυτό αναφέρουν ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα αυτόπτες μάρτυρες. Πολυάριθμα βίντεο και φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στο Διαδίκτυο δείχνουν δύο μεγάλες στήλες καπνού. Ωστόσο, η αιτία της πυρκαγιάς είναι ακόμα εξίσου ασαφή με το ερώτημα εάν η φωτιά κοντά στο παραθεριστικό θέρετρο Nowofedorivka είχε ξεσπάσει πριν από τις εκρήξεις. Σύμφωνα με το κανάλι Telegram Crimea Today News, ο διάδρομος προσγείωσης και η αποθήκη πυρομαχικών κάηκαν. Στο ίδιο το χωριό έσπασαν τζάμια κατοικιών. Οι δονήσεις θα είχαν ενεργοποιήσει συναγερμούς αυτοκινήτων σε απόσταση 20 χιλιομέτρων.

Αρχικά, η ρωσική πλευρά ισχυρίστηκε ότι κανείς δεν τραυματίστηκε. Όμως το επόμενο πρωί αναφέρθηκαν επίσημα 14 τραυματισμοί, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, τόσο οι τουρίστες όσο και οι κάτοικοι εγκαταλείπουν μαζικά τη Novofedorivka.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας είπε ότι κανένα μαχητικό αεροσκάφος δεν υπέστη ζημιές στο αεροδρόμιο Σάκι. Όμως στα social media κυκλοφορούν φωτογραφίες που φέρονται να δείχνουν ναυάγιο μαχητικού αεροσκάφους στο αεροδρόμιο. Υπάρχει επίσης βίντεο με πολλά οχήματα που έχουν υποστεί ζημιές και καμένες. Σύμφωνα με γεωγραφική θέση, διαμορφώθηκε σε χώρο στάθμευσης περίπου 700 μέτρα από τα αμαξοστάσια όπου σημειώθηκαν οι εκρήξεις. Τα αεροπλάνα ήταν ακόμη πιο κοντά, σύμφωνα με δορυφορικές εικόνες. Εννέα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη καταστράφηκαν, σύμφωνα με τις ουκρανικές δυνάμεις.

Το στρατιωτικό αεροδρόμιο Saki κοντά στο χωριό Novofedorivka χρησιμοποιείται από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ως αεροπορική βάση. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, εκεί σταθμεύουν μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Υπάρχει επίσης κέντρο δοκιμών και εκπαίδευσης για απογειώσεις και προσγειώσεις αεροσκαφών του πολεμικού ναυτικού. Εκεί βρίσκεται το 43ο Ρωσικό Σύνταγμα Μαχητών. Το ουκρανικό ερευνητικό τηλεοπτικό περιοδικό «Schemy» σημειώνει ότι το αεροδρόμιο είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη Μόσχα. Ξανά και ξανά χρησιμοποιήθηκε για επιθέσεις στο έδαφος της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τις πρώτες υποθέσεις στην τοπική εφημερίδα «Krymskaya Pravda», οι εκρήξεις προκλήθηκαν από πυρκαγιά που προκλήθηκε από ατύχημα σε τανκ. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε αργότερα ότι σημειώθηκε έκρηξη σε αποθήκη πυρομαχικών που δεν μπορούσε να αποδοθεί σε πυρκαγιά.

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW), το Κρεμλίνο δεν θα κατηγορήσει την Ουκρανία για επιθέσεις με ρουκέτες σε στρατιωτική βάση στην Κριμαία. Γιατί αυτό θα έδειχνε μόνο ότι η ρωσική αεράμυνα είχε αποτύχει. Το ίδιο συνέβη και με τη βύθιση του ρωσικού πολεμικού πλοίου Moskva, που βυθίστηκε στη Μαύρη Θάλασσα τον Απρίλιο.

Ο πρώην σύμβουλος του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών, Βίκτορ Αντρούσοφ, συμφωνεί: «Οι Ρώσοι θα προσπαθήσουν να αρνηθούν την επίθεση. Θα μιλήσουν για ατύχημα, πυρκαγιά ή δολιοφθορά». Σύμφωνα με τον Andrusov, οι εκρήξεις στο αεροδρόμιο δείχνουν ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας χρησιμοποιούν ήδη πυραύλους με βεληνεκές 200-300 χιλιόμετρα. «Το να παραδεχτεί κανείς ότι η Ουκρανία μπορεί να χτυπήσει 300 χιλιόμετρα μακριά, όπου βρίσκονται αποθέματα και αποθήκες, θα ήταν να σπείρουμε τον πανικό», έγραψε ο Andrusov στο Telegram.

Ωστόσο, ο Mykhailo Podoliak, σύμβουλος του ουκρανικού προεδρικού γραφείου, αρνείται ότι το Κίεβο εμπλέκεται στις εκρήξεις. «Δεν έχουμε καμία σχέση με αυτό», είπε στο ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι Dozhd, το οποίο μεταδίδεται τώρα από τη Λετονία. Λίγο πριν γίνουν γνωστές οι εκρήξεις, ο Podoliak είχε αναρτήσει στο Twitter: “Η αποστρατιωτικοποίηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της παγκόσμιας ασφάλειας. Η χερσόνησος της Κριμαίας έχει μέλλον ως μαργαριτάρι της Μαύρης Θάλασσας, ένα εθνικό πάρκο με μοναδική φύση και έναν κόσμο -ταξικός τουριστικός προορισμός και όχι ως στρατιωτική βάση τρομοκρατών».

Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι η αιτία της πυρκαγιάς ήταν άγνωστη: «Το γεγονός είναι ότι η φωτιά χρησιμοποιείται από το τρομοκρατικό κράτος [Ρωσία, dR] σε πόλεμο πληροφοριών». Το υπουργείο σημείωσε με σαρκασμό ότι οι Ρώσοι μπορεί «κατά λάθος» να ανακαλύψουν κάποια διακριτικά «κονκάρδες», «επαγγελματικές κάρτες» ή «ίχνη DNA» στο σημείο των εκρήξεων. Στο παραδοσιακό απογευματινό μήνυμά του, ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy τόνισε ότι η παρουσία του ρωσικού στρατού στην Κριμαία αποτελεί απειλή για όλη την Ευρώπη και την παγκόσμια σταθερότητα.

Οι New York Times, επικαλούμενοι ανώνυμο ανώτερο στέλεχος του ουκρανικού στρατού, γράφουν ότι η επίθεση στο αεροδρόμιο έγινε από Ουκρανούς, χρησιμοποιώντας όπλα ουκρανικής κατασκευής. Η Washington Post ανέφερε, επικαλούμενη ανώνυμο κυβερνητικό στέλεχος της Ουκρανίας, ότι πίσω από την επίθεση βρίσκονται οι ουκρανικές ειδικές δυνάμεις.

Ο Gustav Gressel, στρατιωτικός ειδικός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, λέει ότι η Ουκρανία μπορεί να έχει αναπτύξει αντιαεροπορικούς πυραύλους Grom ή Grom-2 δικής της παραγωγής. Ωστόσο, χωρίς τους πυραύλους αντι-ραντάρ που προμήθευσαν οι ΗΠΑ κατά της ρωσικής αεράμυνας, δεν θα μπορούσαν να φτάσουν στο στόχο τους. Αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί ανέβηκε καπνός από τη στρατιωτική βάση ακόμη και πριν από τις δύο πρώτες ισχυρές εκρήξεις, λέει ο Ruslan Leviev από την Conflict Intelligence Team, μια ρωσική ανεξάρτητη ερευνητική οργάνωση που εδρεύει τώρα στη Γεωργία.

Αν στην πραγματικότητα οι εκρήξεις στη Novofedorivka πυροδοτήθηκαν από ουκρανικούς πυραύλους, τότε είναι οι πρώτες επιθέσεις σε ρωσικές εγκαταστάσεις στην Κριμαία, την οποία η Μόσχα θεωρεί έδαφός της.