Στο…ντιβάνι των δημοσκοπήσεων

Ηρθανε τα…πρωτοβρόχια, ήρθανε και οι πρώτες (Αυγουστιάτικες) δημοσκοπήσεις. Την πρώτη εβδομάδα (μετά το καλοκαίρι) που «επιτρέπεται» να γίνουν δημοσκοπήσεις, βγήκαν τα στοιχεία για τα οποία σας είχαμε ήδη προϊδεάσει ότι αναμέναμε μετά τις 25 Αυγούστου.

Και η αλήθεια είναι ότι οι δυο πρώτες δημοσκοπήσεις –της GPO στα «Νέα σαββατοκύριακο» και της Marc στο «Πρώτο Θέμα»- έχουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που έκαναν γνωστά (και…καθιέρωσαν στη λαϊκή συνείδηση) τα πρωτοβρόχια:

• Ηρθανε μετά από μια παρατεταμένη περίοδο ανομβρίας…
• «Σπάνε» τη μονοτονία του θέρους και της καλοκαιρίας…
• Θυμίζουν ότι όλα τα ωραία, δεν κρατάνε πολύ…
• Σημαίνουν συναγερμό για το φθινόπωρο (που το φαινόμενα είναι ήπια)…
• Και…βαράνε καμπάνες για το (δυσκολότερο) χειμώνα…

Άλλωστε τα πρωτοβρόχια δεν προκαλούν και κάποια συγκλονιστική ανατροπή-εκτός αν είναι τόσο έντονα που, όντως, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα. Σπανίως, όμως, κι όταν ο μηχανισμός είναι απολύτως απροετοίμαστος…

Μηνύματα

Δεν ξέρω αν οι αναγνώστες θεωρούν όλα τα παραπάνω «αλληγορικά». Αλλά έτσι είναι!

Οι πρώτες δημοσκοπήσεις, οι ψίθυροι της κοινωνίας, ήρθανε για να πουν… ότι:

• η κυβέρνηση είναι τραυματισμένη, αλλά δεν κινδυνεύει με «θάνατο». Εκτός…αν συνεχίσει να τραυματίζεται…
• η κυβέρνηση έχει αρκετό κεφάλαιο ακόμη να χάσει. Το ζήτημα είναι αν θέλει να συνεχίσει να το χάνει…
• η αξιωματική αντιπολίτευση δεν κερδίζει τίποτε…
• η (υπόλοιπη) αντιπολίτευση, «τσιμπάει» αλλά λίγο…
• οι Πολίτες ολοένα και εμφανίζονται περισσότερο προβληματισμένοι…
• τα πραγματικά προβλήματα είναι άλλα και αλλού…

Οι τρείς αλήθειες

Η αλήθεια είναι ότι οι δημοσκοπήσεις είναι ένα απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τα κόμματα. Μια άλλη αλήθεια είναι ότι τα κόμματα δεν αναμένουν τις δημοσκοπήσεις που εμείς βλέπουμε να δημοσιοποιούνται για να καταγράφουν τις τάσεις στην κοινωνία: σχεδόν αδιαλείπτως γίνονται μετρήσεις και focus groups που μένουν στο σκοτάδι και προορίζονται μόνο για τα κομματικά επιτελεία…

Σε συνδυασμό με τις πιο πάνω δυο αλήθειες, υπάρχει και μια τρίτη: οι δημόσιες τοποθετήσεις –είτε επίσημες, είτε μέσω διαρροών- των κομμάτων για τις δημοσκοπήσεις είναι αυτό που θέλουν οι παρατάξεις να «πουν» στους ψηφοφόρους τους, αλλά όχι αυτό που πραγματικά πιστεύουν και αναλύουν εντός των κομματικών γραφείων.

Η αποκωδικοποίηση

Έτσι, σύσσωμη η αντιπολίτευση υπερπροβάλει την πτώση της Κυβέρνησης, θεωρώντας ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο δικαιώνεται η άποψή της ότι η Κυβέρνηση είναι σε αποδρομή. Από την άλλη, όταν το ερώτημα που τίθεται στην αντιπολίτευση είναι «ναι, αλλά εσείς γιατί δεν ωφελείστε;», η συνήθης απάντηση είναι η έμμεση αποδοκιμασία των δημοσκοπήσεων, με το επιχείρημα ότι παλαιότερα δεν είχαν «πιάσει» τάσεις της κοινωνίας. Κι έτσι βρισκόμαστε ενώπιον ενός παράδοξου: οι μισές σελίδες και τα μισά ευρήματα να βολεύουν και τα άλλα μισά να αποκηρύσσονται. Της ίδιας δημοσκόπησης…

Η Κυβέρνηση από την άλλη, θεωρεί ότι οι πρώτες δημοσκοπήσεις «επιβεβαιώνουν το παγιωμένο πολιτικό σκηνικό που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια με σαφή υπεροχή της ΝΔ και του Πρωθυπουργού». Στενοί συνεργάτες του Πρωθυπουργού επισημαίνουν το αληθές και οφθαλμοφανές ότι «το αφήγημα των Τσίπρα και ΣΥΡΙΖΑ περί ανατροπής του πολιτικού σκηνικού διαψεύδεται», πλην όμως κρατούν για τον εαυτό τους την, επίσης προφανή, διαπίστωση, πως το ότι δεν κερδίζει ο αντίπαλος δεν σημαίνει ότι κερδίζεις εσύ…

Η καθημερινότητα

Γι αυτό και παρατηρείται, άλλο ένα παράδοξο: η Κυβέρνηση να υπερπροβάλει το στοιχείο των δημοσκοπήσεων που δείχνει ότι οι Πολίτες προβληματίζονται για την ενέργεια και τι αυξήσεις κι όχι για άλλα θέματα (πχ υποκλοπές, στο οποίο επενδύει η αντιπολίτευση). Και είναι παράδοξο να υπερπροβάλει η Κυβέρνηση αυτό το στοιχείο, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες θα μπορούσε να αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα μιας Κυβέρνησης. Όμως αυτό θα συνέβαινε, όπως είπαμε, υπό κανονικές συνθήκες και υπό κανονικές καταστάσεις. Τώρα τα προβλήματα της καθημερινότητας είναι αλλού, είναι μεγάλα και είναι πειστικά. Θα είναι, δε, αυτά τα οποία θα κρίνουν την πορεία προς τις κάλπες, αλλά και τι αποτέλεσμα θα βγει από αυτές.

Η Κυβέρνηση επενδύει το πεδίο της καθημερινότητας, όχι διότι είναι σίγουρη για το αποτέλεσμα, αλλά διότι είναι ένας τομέας στον οποίο θεωρεί ότι:

• έχει να παρουσιάσει έργο
• έχει τη δυνατότητα να κάνει νέες παρεμβάσεις
• σαφώς έχει φθορά, αλλά μπορεί να την αντιστρέψει
• έχει σχέδιο, την ώρα που η αξιωματική αντιπολίτευση αδυνατεί να παρουσιάσει συγκροτημένη αντιπρόταση.

Ραντεβού το…Σεπτέμβρη!

 Τούτων δοθέντων, στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι οι πρώτες δημοσκοπήσεις στέλνουν ένα μήνυμα, το οποίο ήδη είχαν αρχίσει να το επεξεργάζονται και αναμένεται να δώσουν «απάντηση» με κινήσεις και πρωτοβουλίες μέχρι τη ΔΕΘ…

Από την άλλη, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους, τα κυβερνητικά στελέχη θεωρούν αναμενόμενο ότι θα υπάρξουν μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου κι άλλες δημοσκοπήσεις με, πιθανότατα, πιο δυσμενή αποτελέσματα-καθώς οι πρώτες μετρήσεις δεν έχουν προλάβει να καταγράψουν παρά μια «περιρρέουσα» ατμόσφαιρα. Σε συνδυασμό όμως με όσα θα αντιπαρατάξει η Κυβέρνηση μέχρι τη ΔΕΘ, οι μετρήσεις περί τα μέσα/τέλη Σεπτεμβρίου, θα είναι πολύ πιο ενδεικτικές των τάσεων που διαμορφώνονται στην κοινωνία.