Στο…κέντρο του ενδιαφέροντος

Όσο κι αν κάποιοι απεχθάνονται, αποστρέφονται ή αμφισβητούν,  τις δημοσκοπήσεις, δεν παύουν να αποτελούν και εργαλεία, αλλά κυρίως δεδομένα για σκέψη και πολιτική ανάλυση.

Το πρώτο κύμα των δημοσκοπήσεων είδε το φως της δημοσιότητας, έπονται πολλά άλλα κύματα. Ο τρόπος ανάγνωσης τους, αν θέλει κάποιος να είναι ειλικρινής και να μην αναζητεί μέσω των ευρημάτων επιβεβαίωση των προκατασκευασμένων απόψεών του, είναι δύσκολος.  Διότι, ναι μεν υπάρχουν τα προφανή δεδομένα, αλλά υπάρχουν και τα κρυφά –και κρίσιμα- μηνύματα που πρέπει να αποκωδικοποιηθούν.

Τα δεδομένα

Τα προφανή είναι συγκεκριμένα και οφθαλμοφανή:

• Η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκη προηγούνται και στην πρόθεση ψήφου και στην παράσταση νίκης και στην καταλληλότητα
• Η σειρά των κομμάτων –και οι πολιτικές ισορροπίες- παραμένουν σταθερές.

Από εκεί και πέρα, ακόμη και γι’ αυτά τα προφανή απαιτείται η ανάλυση προκειμένου να φανεί τια αυξομειώσεις έχουν τα ποσοστά κι άρα να εξαχθούν τα κατάλληλα συμπεράσματα: είναι θέμα ανάλυσης, αλλά και προσέγγισης το πόσο είναι μπροστά η ΝΔ, πόσο έπεσε, ή θα έπρεπε να είχε πέσει, πόσο πίσω είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, πόσο ανέβηκε και πόσο θα έπρεπε να είχε ανέβει, πόσο ωφελήθηκε και πόσο θα έπρεπε το ΠΑΣΟΚ κλπ κλπ κλπ….

Οι απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα θα τροφοδοτήσουν το επόμενο διάστημα τόσο την πολιτική όσο και την επικοινωνιακή αντιπαράθεση. Οι δε απαντήσεις, σίγουρα έχουν «επικοινωνιακό» ενδιαφέρον, πλην όμως ελάχιστα ουσιαστικό.

Τα «ψιλά» γράμματα

Το «κλειδί» του προβληματισμού βρίσκεται στην αποκωδικοποίηση άλλων ευρημάτων των δημοσκοπήσεων, που δεν ικανοποιούν, μεν το κομματικό θυμικό, πλην όμως αποτελούν μπούσουλα για την κατανόηση του πολιτικού τοπίου.

Ένα από τα βασικότερα ευρήματα των δημοσκοπήσεων είναι η ιεράρχηση των προβλημάτων από τους Πολίτες που ερωτήθησαν. Το ζήτημα που πυροδοτεί τις εντάσεις το τελευταίο διάστημα, οι υποκλοπές, δεν συγκινεί τους Πολίτες οι οποίοι το αναγνωρίζουν ως πολιτικό πρόβλημα, αλλά όχι ως μείζον κοινωνικό και καθημερινότητας.

Με ποσοστά…πρώην ανατολικών χωρών, οι Πολίτες δηλώνουν ότι ανησυχούν περισσότερο για τις ανατιμήσεις, την ακρίβεια και το δύσκολο χειμώνα που έρχεται (84,2% στη μέτρηση της Marc), ενώ για το θέμα υποκλοπές «ανησυχούν» σε ποσοστό 16%. Θα ήταν λάθος, τόσο η Κυβέρνηση, όσο και οποιοδήποτε άλλος αναλυτής επιχειρήσει να απαξιώσει τη σημασία του θέματος των υποκλοπών πολλώ δε μάλλον όταν αυτό «έσκασε» σε μια περίοδο με έντονη κοινωνική δυσφορία, άρα με αρκετή…ευλεκτη κοινωνική ύλη, που θα πυροδοτούσε «εκρήξεις».

Συσπείρωση

Μια πιθανή απάντηση στο γιατί η αντιπολίτευση επενδύει στο θέμα των υποκλοπών, θα μπορούσε να βρεθεί σε ένα άλλο εύρημα των δημοσκοπήσεων: στην εξαιρετικά χαμηλή συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, που παρά τον οξύτατο και καταγγελτικό λόγο, δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει το 65% συσπείρωσης των ψηφοφόρων του, όταν η ΝΔ –που σύμφωνα με το αφήγημα της Κουμουνδούρου «καταρρέει»- έχει συσπείρωση άνω του 73%!

Παράλληλα, η ιεράρχηση των προβλημάτων δείχνει τόσο στην Κυβέρνηση όσο και στα κόμματα της αντιπολίτευσης, το δρόμο για να απαντήσουν στα ερωτήματα των Πολιτών  και να καταθέσουν τεκμηριωμένε προτάσεις επί συγκεκριμένων ζητημάτων.

Οι μετακινήσεις

Το δεύτερο κρυφό μήνυμα, μετά την ιεράρχηση των προβλημάτων, προέρχεται από τη μελέτη των μετακινήσεων των ψηφοφόρων: τόσο προς τους αναποφασίστους, όσο και μεταξύ των κομμάτων. Ο συνδυασμός δε των δυο μηνυμάτων –ιεράρχηση θεμάτων και μετακινήσεις- αποκαλύπτει το πεδίο στο οποίο αναμένεται να δοθεί η πραγματική μάχη: το μεσαίο χώρο.

Τι βλέπουμε στις μετακινήσεις; Από τη ΝΔ οι διαρροές ψηφοφόρων είναι προς αναποφάσιστους και ΠΑΣΟΚ (αν και παρατηρούνται και μετακινήσεις από ΠΑΣΟΚ σε ΝΔ)…

Στο δε ΣΥΡΙΖΑ οι διαρροές είναι σχεδόν 10% προς αναποφάσιστους και 9% προς ΠΑΣΟΚ.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι παρατηρείται και αναπτύσσεται έντονη κινητικότητα στο χώρο του κέντρου με πολλούς ψηφοφόρους να κινούνται ανάμεσα στο τετράγωνο: ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-αναποφάσιστοι-ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς, όταν έρθει η ώρα της κάλπης, οι αναποφάσιστοι θα πρέπει να αποφασίσουν…και τα κόμματα θα δουν αν η στρατηγική τους να τους πείσουν, αλλά και να ανακόψουν τις διαρροές τους, ήταν εν τέλει αποτελεσματική.

Το τρίπτυχο

Είναι προφανές ότι αυτή η μάχη του κέντρου ορίζει:

• Την τακτική των κομμάτων έναντι των άλλων
• Τη ρητορική, το λόγο και τα μηνύματα των κομμάτων
• Τη στρατηγική και τις επιλογές.

Κατόπιν όλων αυτών, δεν πρέπει να αιφνιδιάζεται κάποιος από την τακτική της ΝΔ, η οποία εμφανώς κρατά πολύ πιο ήπιους τόνους απέναντι στο ΠΑΣΟΚ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και σήμερα. Και τούτο για δυο λόγους: αφενός είναι πιο εύκολο να πάρει η ΝΔ ψηφοφόρους από το ΠΑΣΟΚ, παρά από τον ΣΥΡΙΖΑ, άρα ο λόγος της οφείλει να είναι ήπιος και ορθολογικός.

Από την άλλη, υιοθετώντας παρόμοια προσέγγιση επιδιώκει να υψώσει τείχη τόσο στις διαρροές προς ΠΑΣΟΚ, αλλά κυρίως στις διαρροές και επικοινωνία ΠΑΣΟΚ με ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά όλα τα παραπάνω σε επίπεδο ψηφοφόρων κι όχι κομματικών ηγεσιών. Δεν είναι οι υποκλοπές που βάζουν εμπόδια στην επικοινωνία επί…ανωτατου επιπέδου μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Σίγουρα τη δυσκόλεψε.

Στην κοινωνία

Έτσι κι αλλιώς, όμως, η  ΝΔ είχε αποφασίσει τη μάχη του μεσαίου χώρου να τη δώσει στην κοινωνία κι όχι με κομματικές συμφωνίες και διευθετήσεις. Επομένως η στρατηγική της όχι μόνο δεν αλλάζει, αλλά αντιθέτως οφείλει να αποκτήσει μεγαλύτερη ένταση. Γι αυτό το λόγο μέσα από τη ρητορική που θα αναπτύξουν ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση, λίαν συντόμως θα ξεδιπλωθεί το πλήρες σχέδιο με μέτρα υπέρ ασθενέστερων και ευπαθών ομάδων.

Ασφαλώς η ΝΔ δεν παίζει μόνη της στο χώρο του κέντρου. Τον ίδιο χώρο θεωρεί το ΠΑΣΟΚ ότι τον εκφράζει «μονοπωλιακά», ενώ μερίδιο διεκδικεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως με τη ρητορική του και την τακτική των υποσχέσεων για την υλοποίηση ενός φιλολαϊκού προγράμματος από κυβέρνηση προοδευτικής πλειοψηφίας.

Το πεδίο της μάχης θα είναι αυτό: ο μεσαίος χώρος. Μένει να διαπιστώσουμε για ποιόν (και αν) θα αποδειχθεί Βατερλό, ή διέλευση από την Αψίδα του θριάμβου!