Ενέργεια: Η κρίση εντείνει το σοκ στις ευρωπαϊκές οικονομίες

Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι τιμές στο φυσικό αέριο έχουν φτάσει στα ύψη, καθώς μέσα σε έναν μήνα υπήρξε αύξηση της τάξεως του 30%, ενώ από την αρχή της χρονιάς το ποσοστό της ανόδου είναι κοντά στο 300%.

Όμως το ίδιο συμβαίνει και στο ηλεκτρικό ρεύμα, όπου και εκεί οι τιμές έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό, μιας και βρίσκονται 10 φορές υψηλότερες από τα επίπεδα πριν από την πανδημία του κορωνοϊού και αυτή η κρίση της ενέργειας έχει φέρει μια τεράστια δυσκολία στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Μάλιστα τα μοντέλα της ελβετικής τράπεζας UBS, σύμφωνα με την εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ” να ανεβάζουν πλέον τις πιθανότητες επερχόμενης ύφεσης στην ευρωζώνη στο 96%.

Παρά το γεγονός ότι το think tank Bruegel υπολόγισε πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν ανακοινώσει μέτρα στήριξης 280 δισ. ευρώ, με τις μεγαλύτερες μάλιστα (ως % του ΑΕΠ) να αφορούν την Ελλάδα (6,8 δισ. ευρώ ή 3,7% του ΑΕΠ), σε μία προσπάθεια να μετριάσουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, τα ποσά αυτά θεωρούνται μικρά μπροστά στην έκταση της κρίσης, την ώρα που γενικευμένα μέτρα στήριξης θα μπορούσαν να αυξήσουν τη ζήτηση για ενέργεια.

Φόβοι αναταραχών

Ενώ πολιτικές όπως το σχέδιο της Ελλάδας να καλύψει το 94% της αύξησης του ρεύματος τον Σεπτέμβριο είναι ευπρόσδεκτες από τους ψηφοφόρους, η μείωση της κατανάλωσης απαιτεί επιλογές που δεν είναι δημοφιλείς, ανέφεραν αναλυτές, σημειώνοντας πως με την Ευρώπη να οδεύει σε ύφεση, η αποτυχία αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης απειλεί να πυροδοτήσει κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές εάν τα πράγματα ξεφύγουν.

Καθώς η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου έχει επιταχυνθεί, οδηγώντας σε αύξηση της τιμής χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος, εν μέσω νέων ανησυχιών για πλήρη διακοπή των προμηθειών από τη Ρωσία και η Morgan Stanley,σύμφωνα με την εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ”, αναμένει βαθύτερη ύφεση στην ευρωζώνη τον χειμώνα, που θα δώσει τη θέση της σε μια πιο ρηχή ανάκαμψη το επόμενο έτος, προβλέποντας ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ στο +2,9% εφέτος και -0,3% το 2023.

Οι αγορές προετοιμάζονται τώρα για υψηλότερες τιμές, ταχύτερο ρυθμό αύξησης των επιτοκίων και βαθύτερη ύφεση με τον πληθωρισμό να μην έχει πει την τελευταία του λέξη, την ώρα που η Citigroup σόκαρε τους επενδυτές εκτιμώντας πως ο πληθωρισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο θα εκτοξευθεί σε υψηλό σχεδόν μισού αιώνα, στο 18,6% έως τον Ιανουάριο.

Αυξήσεις επιτοκίων

Αυτό σημαίνει πως τα επιτόκια μπορεί να συνεχίσουν να ανεβαίνουν ταχύτερα. Αγορές και αναλυτές τιμολογούν τώρα συνολική αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης ακόμη από την ΕΚΤ μέχρι τον Δεκέμβριο, εκ των οποίων οι 50 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο. Η ING πάντως εκτιμά πως η ενεργειακή κρίση και ο δύσκολος χειμώνας, ο πόλεμος και η επερχόμενη ύφεση απλώς δεν συνηγορούν σε υπερβολικά επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων.

Ως εκ τούτου, αναμένει από την ΕΚΤ να υιοθετήσει μια λιγότερο επιθετική προσέγγιση σε σχέση με τη Fed και σε σχέση με τις εκτιμήσεις της αγοράς αναμένοντας πως μετά από μία αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε παύση ως την άνοιξη, σύμφωνα με την εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ”.

Ο πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη αναμενόταν να αυξηθεί το τέταρτο τρίμηνο, αλλά η ένταση της ανόδου είναι τώρα κάτι νέο, λόγω της ανανεωμένης αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου, ανέφερε και η Berenberg.

Οι τιμές χονδρικής για το φυσικό αέριο στην Ολλανδία και στη Βρετανία βρέθηκαν σε νέο υψηλό-ρεκόρ, εν αναμονή των διακοπών ενέργειας στη Νορβηγία τον Σεπτέμβριο, της χαμηλότερης γαλλικής πυρηνικής παραγωγής και λόγω της αβεβαιότητας για τις ρωσικές ροές αερίου, ενώ η τιμή αναφοράς στην ευρωπαϊκή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας (German baseload power) διαπραγματεύεται περισσότερο από 1.400% πάνω από τον μέσο όρο της δεκαετίας του 2010, συμπαρασύροντας στον οικονομικό κατήφορο το σύνολο των κρατών-μελών της ΕΕ.

Αναλυτές της Capital εξηγούσαν πως με τον πληθωρισμό στα ύψη τα νοικοκυριά πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για αγαθά και υπηρεσίες, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν λιγότερα να ξοδέψουν, η παραγωγή συνακόλουθα μειώνεται και οι οικονομίες οδηγούνται σε ύφεση.