Φυσικό αέριο: H ενεργειακή κρίση θα επηρεάσει τις σχέσεις χώρων της Ευρώπης

Όσο η ροή του φυσικού αερίου λιγοστεύει, τόσο η Ευρώπη θα είναι μέσα σε μια αρκετά δύσκολη περίοδο, που δε αναμένεται να τελειώσει σύντομα. Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν πως όλη αυτή η συνθήκη θα κρατήσει από 12 έως 24 μήνες και όπως ήταν φυσικό θα δοκιμάσει τις αντοχές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τις σχέσεις μεταξύ τους, προειδοποίησε στο συνέδριο του Economist που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη ο Πάολο Σκαρόνι.

Ακόμα κι αν η ΕΕ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να καλύψει τη ζήτηση, η τιμή του φυσικού αερίου θα είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ασία, και οι χώρες με επαρκή αποθέματα θα πρέπει να πειστούν να περιορίσουν την κατανάλωση ως πράξη αλληλεγγύης, εκτίμησε.

Επιπλέον, η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το ευρωπαϊκό σχέδιο για μηδενισμό των καθαρών εκπομπών άνθρακα έως το 2050, επισήμανε.

Αναλυτικά η ομιλία του Πάολο Σκαρόνι

“Σε αυτή τη φάση, πρέπει να σκεφτούμε με τη μέγιστη ταχύτητα. Όταν άρχισα να ετοιμάζω την ομιλία μου για σήμερα, πριν από περίπου δύο εβδομάδες, το θέμα ήταν το εάν κάποια στιγμή η Ευρώπη θα πρέπει ενδεχομένως πρέπει να ζήσει χωρίς ρωσικό αέριο, και το τι θα πρέπει να κάνει για να προετοιμαστεί γι’ αυτό.

Η διακοπή της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου την ώρα που πλησιάζει ο χειμώνας έδειχνε να είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο. Φυσικά αυτό ακριβώς είναι που συνέβη.

Βρισκόμαστε πλέον σε ένα σενάριο ευρέως οικονομικού πολέμου, κατά τον οποίο θα πρέπει να ζήσουμε χωρίς ρωσικό αέριο για το προσεχές μέλλον.

Το ερώτημα είναι το πώς. Σε έναν κόσμο χωρίς τη Ρωσία, θα έχουμε επαρκή πρόσβαση σε ενέργεια; Σε ποια τιμή; Θα μας αναγκάσει η ενεργειακή κρίση να εγκαταλείψουμε τα σχέδιά μας για τους στόχους απανθρακοποίησης;

Ας εξετάσουμε αυτά τα ερωτήματα ένα προς ένα.

Το πρώτο ερώτημα αφορά το κατά πόσο θα μπορούμε να έχουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Και η απάντηση είναι ότι τους επόμενους 12-24 μήνες τα πράγματα δείχνουν δύσκολα.

Η Ρωσία προσφέρει περίπου 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, από τα 500 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα της ευρωπαϊκής κατανάλωσης (δίνω αριθμούς μόνο για την Ευρωπαϊκή Ένωση). Πώς θα μπορούσαμε να υποκαταστήσουμε όλη αυτή την ποσότητα άμεσα;

Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) είναι ο πρώτος υποψήφιος. Στην ΕΕ έχουμε κάποια δυνατότητα επαναεριοποίησης και πιστεύω πως θα μπορούμε να δεχόμαστε περίπου 40-50 δισ. κυβικά μέτρα.

Δεύτερον, πρέπει να γεμίσουμε υφιστάμενους αγωγούς εισαγωγής όπως της Αλγερίας, της Νορβηγίας και του Αζερμπαϊτζάν, και αυτό υπολογίζεται γύρω στα 20 δισ. κυβικά μέτρα.

Τρίτον, έχουμε την ευκαιρία να αλλάξουμε καύσιμα ώστε να καταναλώνουμε λιγότερο αέριο. Εάν οι μονάδες γαιάνθρακα λειτουργήσουν στο μέγιστο της δυναμικότητάς τους μπορεί να μειώσουμε τη ζήτηση κατά περίπου 40 δισ. κυβικά μέτρα.

Κανένα από αυτά δεν είναι εύκολο να υλοποιηθεί, και ακόμα και αν τα υλοποιήσουμε όλα μαζί, θα μπορούσαμε ίσως να αντικαταστήσουμε 110-120 δισ. κυβικά μέτρα αερίου από τα 150 που εισάγουμε σήμερα από τη Ρωσία.

Και εδώ πρέπει να λάβουμε υπόψη τρία πράγματα. Πρώτον, η ζήτηση για αέριο παρουσιάζει μεγάλες εποχικές διακυμάνσεις, οπότε οι τυχόν ελλείψεις θα επικεντρώνονταν στους ψυχρότερους μήνες. Δεύτερον, θα πρέπει να ελπίζουμε ότι ο επερχόμενος χειμώνας δεν θα είναι πολύ ψυχρός, επειδή ένας πολύ ψυχρός χειμώνας θα σήμαινε 20-30 δισ. κυβικά μέτρα επιπλέον ζήτηση για την Ευρώπη. Και τρίτον θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως, όποια κι αν είναι η έλλειψη, θα έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στις περιοχές που εξαρτώνται περισσότερο από το ρωσικό αέριο – την Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη.

Αυτό θα δοκιμάσει την έννοια της αλληλεγγύης στην ΕΕ. Θα δεχτούν όσοι είναι λιγότερο εξαρτημένοι από το ρωσικό αέριο μια μείωση της προσφοράς για να βοηθήσουν όσους έχουν μεγαλύτερη εξάρτηση; Οπότε τα επόμενα ένα-δύο χρόνια θα είναι δύσκολα, πιστεύω όμως πως θα τα καταφέρουμε, αρκεί να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα με άλλους προμηθευτές. Ας το ελπίσουμε”.