Reuters: Ο Πούτιν αρνήθηκε συμφωνία λίγο πριν την έναρξη του πολέμου με την Ουκρανία

Στο παρά ένα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έπεσε στο τραπέζι ειρηνευτική πρόταση προς τον Πούτιν που ικανοποιούσε το αίτημά του να μείνει η χώρα εκτός ΝΑΤΟ, την οποία ωστόσο ο Ρώσος πρόεδρος απέρριψε και πίεσε να προχωρήσει στη στρατιωτική εκστρατεία.

Τη διάσταση αυτή αποκαλύπτει το πρακτορείο Reuters επικαλούμενο πηγές. Η πρόταση φέρεται να κατατέθηκε από τον ουκρανικής καταγωγής απεσταλμένο, Ντμίτρι Κόζακ, και διαπραγματευτή της ρωσικής αποστολής, ο οποίος είπε στον Πούτιν ότι η συμφωνία αίρει την ανάγκη της Ρωσίας να επιδιώξει μια μεγάλης κλίμακας κατοχή της Ουκρανίας.

Ο Πούτιν είχε δηλώσει επανειλημμένα πριν από τον πόλεμο ότι το ΝΑΤΟ και η στρατιωτική του υποδομή έρχονταν πιο κοντά στα σύνορα της Ρωσίας δεχόμενοι νέα μέλη από την ανατολική Ευρώπη και ότι η συμμαχία ετοιμαζόταν τώρα να φέρει και την Ουκρανία στην τροχιά της. Ο Πούτιν είπε δημόσια ότι αυτό αντιπροσώπευε μια υπαρξιακή απειλή για τη Ρωσία, αναγκάζοντάς τον να αντιδράσει.

Όμως, παρά το γεγονός ότι υποστήριξε νωρίτερα τις διαπραγματεύσεις, ο Πούτιν κατέστησε σαφές όταν του παρουσιάστηκε η συμφωνία του Κόζακ ότι οι παραχωρήσεις που διαπραγματεύτηκε ο βοηθός του δεν προχώρησαν αρκετά και ότι είχε επεκτείνει τους στόχους του ώστε να συμπεριλάβει την προσάρτηση τμημάτων της ουκρανικής επικράτειας, ανέφεραν οι πηγές. Το αποτέλεσμα: η συμφωνία απορρίφθηκε.

Ερωτηθείς για τα ευρήματα του Reuters, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε: “Αυτό δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα. Δεν συνέβη ποτέ κάτι τέτοιο. Είναι απολύτως ανακριβείς πληροφορίες.”

Ο Κόζακ δεν απάντησε στα αιτήματα για σχόλια που εστάλησαν μέσω του Κρεμλίνου.

Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Ποντόλιακ, είπε ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε τις διαπραγματεύσεις ως προπέτασμα καπνού για να προετοιμαστεί για την εισβολή της, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την ουσία των συνομιλιών, ούτε επιβεβαίωσε ότι επετεύχθη μια προκαταρκτική συμφωνία. «Σήμερα καταλαβαίνουμε ξεκάθαρα ότι η ρωσική πλευρά δεν ενδιαφερόταν ποτέ για μια ειρηνική διευθέτηση», είπε ο Ποντόλιακ.

Δύο από τις τρεις πηγές, που επικαλείται το Reuters ανέφεραν ότι η ώθηση για την οριστικοποίηση της συμφωνίας έγινε αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου. Μέσα σε λίγες μέρες, ο Κόζακ πίστεψε ότι είχε τη συμφωνία της Ουκρανίας με τους κύριους όρους που ζητούσε η Ρωσία και συνέστησε στον Πούτιν να την υπογράψει.

“Μετά τις 24 Φεβρουαρίου, στον Κόζακ δόθηκε λευκή κάρτα: του έδωσαν το πράσινο φως, πήρε τη συμφωνία. Το έφερε πίσω και του είπαν να ξεκαθαρίσει. Όλα ακυρώθηκαν. Ο Πούτιν απλά άλλαξε το σχέδιο καθώς προχωρούσε.”, δήλωσε μια από τις πηγές κοντά στη ρωσική ηγεσία.

Η τρίτη πηγή – η οποία ενημερώθηκε για τα γεγονότα από άτομα που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις μεταξύ Κόζακ και Πούτιν – διέφερε ως προς το χρονοδιάγραμμα, λέγοντας ότι ο Κόζακ είχε προτείνει τη συμφωνία στον Πούτιν και την είχε απορρίψει, λίγο πριν την εισβολή.

Ακόμη και αν ο Πούτιν είχε συναινέσει στο σχέδιο του Κόζακ, παραμένει αβέβαιο εάν ο πόλεμος θα είχε τελειώσει. Το Reuters δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskiy ή ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησής του ήταν δεσμευμένοι στη συμφωνία.

Ο Κόζακ, ο οποίος είναι 63 ετών, είναι πιστός υπολοχαγός του Πούτιν από τότε που συνεργάστηκε μαζί του τη δεκαετία του 1990 στο γραφείο του δημάρχου της Αγίας Πετρούπολης.

Ο Κόζακ ήταν σε θέση να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία επειδή από το 2020 ο Πούτιν του είχε αναθέσει τη διεξαγωγή συνομιλιών με Ουκρανούς ομολόγους του σχετικά με την περιοχή του Ντονμπάς, η οποία ελέγχεται από αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία μετά από μια εξέγερση το 2014. Αφού ηγήθηκε της ρωσικής αντιπροσωπείας σε συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους στο Βερολίνο στις 10 Φεβρουαρίου –με τη μεσολάβηση Γαλλίας και Γερμανίας– ο Κόζακ είπε σε συνέντευξη Τύπου αργά το βράδυ ότι ο τελευταίος γύρος αυτών των διαπραγματεύσεων έληξε χωρίς πρόοδο.

Ο Κόζακ ήταν επίσης παρών όταν, τρεις ημέρες πριν από την εισβολή, ο Πούτιν συγκέντρωσε τους αρχηγούς του στρατού και ασφαλείας και βασικούς βοηθούς του στην αίθουσα του Κρεμλίνου για μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας.

Οι κάμερες της κρατικής τηλεόρασης κατέγραψαν μέρος της συνάντησης, όπου ο Πούτιν παρουσίασε σχέδια για επίσημη αναγνώριση των αυτονομιστικών οντοτήτων στην ανατολική Ουκρανία.

Μόλις οι κάμερες βγήκαν από την αίθουσα ο Κόζακ φέρεται σύμφωνα με μαρτυρίες να αντιτάχθηκε σε μέτρα που θα κλιμάκωναν την κατάσταση με την Ουκρανία.

Ένα άλλο άτομο που πήρε συνέντευξη από το Reuters, το οποίο βοήθησε στις συνομιλίες μετά την εισβολή, είπε ότι οι συζητήσεις κατέρρευσαν στις αρχές Μαρτίου όταν Ουκρανοί αξιωματούχοι κατάλαβαν ότι ο Πούτιν είχε δεσμευτεί να προχωρήσει στη μεγάλης κλίμακας εισβολή.

Έξι μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, ο Κόζακ παραμένει στη θέση του ως αναπληρωτής αρχηγός του επιτελείου του Κρεμλίνου. Όμως δεν χειρίζεται πλέον τον φάκελο της Ουκρανίας, σύμφωνα με έξι από τις πηγές που μίλησαν στο Reuters.

«Από ό,τι μπορώ να δω, ο Κόζακ δεν φαίνεται πουθενά», είπε ένας από τους έξι, πηγή προσκείμενη στην ηγεσία των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία.