Πώς αμείβονται οι Έλληνες μάνατζερ;

Διψήφια αύξηση κατέγραψαν το 2021 οι αμοιβές των διευθυνόντων συμβούλων και προέδρων των υψηλής κεφαλαιοποίησης εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιρειών. Το χάσμα όμως, σε σχέση με τις αντίστοιχες απολαβές των μη εκτελεστικών μελών διοικητικού συμβουλίου, που προσφέρουν την ανεξάρτητη γνώμη τους στη διοίκηση των εταιρειών, παραμένει μεγάλο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των δημοσιευμένων εκθέσεων αμοιβών των εισηγμένων εταιρειών για το 2021, που επεξεργάστηκε η εταιρεία συμβούλων Better Future.

Ειδικότερα, ο μέσος όρος του συνολικού πακέτου αποδοχών των CEO ξεπέρασε, πέρυσι, το 1,1 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 17,6%, σε σύγκριση με το 2020 και στο οποίο σημαντική συνεισφορά έχουν τα μπόνους και η διανομή κερδών στους διευθύνοντες συμβούλους με υψηλή απόδοση. Επίσης, η διάμεσος τιμή του πακέτου απολαβών (οι μισοί CEO έχουν υψηλότερες αμοιβές από τους άλλους μισούς των οποίων οι απολαβές είναι χαμηλότερες από τη διάμεσο τιμή) των διευθυνόντων συμβούλων στις υψηλής κεφαλαιοποίησης εταιρείες διαμορφώθηκε πέρυσι σε 453.516 ευρώ, ποσό που έχει υποχωρήσει κατά 20,7%, έναντι του 2020, σηματοδοτώντας ότι τα αποτελέσματα των περισσότερων εταιρειών ήταν χαμηλότερα των αναμενομένων. Επίσης, το ένα τέταρτο (25%) των διευθυνόντων συμβούλων είναι υψηλά αμειβόμενοι λαμβάνοντας συνολικές αποδοχές άνω του 1,3 εκατ. ευρώ. Σε ορισμένες από τις υψηλότερης κεφαλαιοποίησης εταιρείες καταγράφονται ετήσια πακέτα αποδοχών της τάξεως των 5 εκατ. ευρώ.

Σημαντική αύξηση εμφανίζουν και τα πακέτα συνολικών αποδοχών των προέδρων των διοικητικών συμβουλίων στις εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης. Πέρυσι, δηλαδή, συγκριτικά με το 2020, κατά μέσον όρο οι απολαβές των εκτελεστικών προέδρων ενισχύθηκαν κατά 24,2%, σε 818.985 ευρώ, με τη μεταβολή να αποδίδεται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στη διανομή μπόνους και κερδών. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η Better Future, οι μισοί πρόεδροι (διάμεσος) λαμβάνουν 307.500 ευρώ και ένας στους τέσσερις έχει αποδοχές 582.149 ευρώ τον χρόνο.

Στον αντίποδα, στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών όπου οι πρόεδροι είναι μη εκτελεστικοί, και άρα δεν λαμβάνουν τυχόν επιπλέον αμοιβές, οι βασικές αποδοχές παραμένουν στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά.

Σε αντίθεση με την αύξηση των απολαβών των CEO και των εκτελεστικών προέδρων, στα μη εκτελεστικά μέλη των διοικητικών συμβουλίων, ο μέσος όρος των αμοιβών διαμορφώνεται σε 35.049 ευρώ και είναι μειωμένος κατά 13% συγκριτικά με το 2020. Βέβαια και στη συγκεκριμένη κατηγορία υπάρχουν μη εκτελεστικά μέλη με υψηλότερες αποδοχές, ενώ σε κάποιες εταιρείες οι αμοιβές ξεπερνούν τις 50.000 ευρώ. Επίσης, η θέση του προέδρου της Επιτροπής Ελέγχου του διοικητικού συμβουλίου που καταλαμβάνεται από μη εκτελεστικά μέλη έχει πρόσθετες αμοιβές 20.000 ευρώ κατά μέσον όρο. Το απλό μέλος της Επιτροπής Ελέγχου συμπληρώνει με 10.000 ευρώ τις συνολικές αποδοχές του.

Στις εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι αμοιβές των επικεφαλής είναι αισθητά χαμηλότερες, σε σύγκριση με αυτές στα blue chips. Ο μέσος όρος αποδοχών του διευθύνοντος συμβούλου τοποθετείται σε 428.573 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για τον πρόεδρο Δ.Σ. εταιρείας μεσαίας κεφαλαιοποίησης διαμορφώνεται σε 339.013 ευρώ.

Η έρευνα διαπιστώνει μια πρακτική άσκησης «ελέγχου» στο «διοικητικό προσωπικό». Κι αυτό επειδή περίπου οι μισές εταιρείες (48%) υψηλής κεφαλαιοποίησης διαθέτουν κοινή επιτροπή αποδοχών και υποψηφιοτήτων, που επιλέγει τις υποψηφιότητες για συμμετοχή στο διοικητικό συμβούλιο και προτείνει και τις αποδοχές, παρότι η νομοθεσία προβλέπει την ύπαρξη δύο επιτροπών. Η πρακτική αυτή ισχύει πλήρως στις εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, με το σύνολο των εταιρειών της συγκεκριμένης κατηγορίας να έχουν κοινή επιτροπή αποδοχών και υποψηφιοτήτων.

Ελάχιστες γυναίκες

Αξιοσημείωτο είναι ακόμη το γεγονός ότι σε σύνολο 45 εισηγμένων εταιρειών υψηλής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης, μόνο δύο γυναίκες καταλαμβάνουν τη θέση του διευθύνοντος σύμβουλου. Και λαμβάνουν αποδοχές χαμηλότερες σε σύγκριση με τη διάμεσο της αγοράς, δηλαδή λιγότερες από όσα εισπράττει το 50% του συνόλου των CEO. Αντίστοιχα, μόλις τρεις γυναίκες καταλαμβάνουν τη θέση του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου.

«Οι αμοιβές για όσους διοικούν μεγάλες εισηγμένες εταιρείες δεν είναι υψηλές σε σύγκριση με τη διεθνή πρακτική καθώς υπολείπονται από τα δεδομένα των περισσότερων αναπτυγμένων αγορών. Ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις συνδέεται η αμοιβή των ανώτατων στελεχών με τα αποτελέσματα των εταιρειών και την επίτευξη στόχων όσον αφορά την κερδοφορία και άλλων κρίσιμων συντελεστών ανάπτυξης.

Στρεβλώσεις

Προκαλεί εντύπωση ότι ανάμεσα στις υψηλότερες αμοιβές στελεχών περιλαμβάνονται επιχειρήσεις με χαμηλή κερδοφορία ακόμα και ζημίες. Αποδεικνύεται ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο εξορθολογισμού του συστήματος αμοιβών των διοικήσεων, ιδιαίτερα με την υιοθέτηση ESG κριτηρίων, ώστε να επιβραβεύονται αντικειμενικά στελέχη με πετυχημένα αποτελέσματα, έχοντας πάντα κατά νουν τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ανάπτυξη της εταιρείας. Αυτό είναι το ζητούμενο όχι μόνο των μετόχων αλλά και της αγοράς που επιδιώκει ευρύτερη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη», σημειώνει ο επικεφαλής της Better Future Κρις Αμιράλης, σχολιάζοντας τα στοιχεία αμοιβών των διοικούντων μεγάλες εταιρείες.

Ξεπερνούν ακόμη και τα 100 εκατ. δολ. οι αμοιβές στη Wall

Σε δυσθεώρητα ύψη κινούνται οι αμοιβές των CEO μεγάλων εισηγμένων εταιρειών της Wall Street αλλά και κορυφαίων hedge funds, με τα ετήσια ποσά να υπερβαίνουν, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και τα 100 εκατ. δολ., προκαλώντας «ίλλιγο» ακόμη και σε εκπροσώπους της Wall Street.

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι συνολικές αποδοχές του νέου διευθύνοντος συμβούλου της Sculptor Capital Management Τζίμι Λεβίν φθάνουν ετησίως τα 100 εκατομμύρια δολάρια, και σε περίπτωση που τα αποτελέσματα του fund είναι πάνω από τον στόχο, τότε ενδέχεται να ανταμειφθεί με διπλάσιο ποσό. Σημειώνεται ότι η κεφαλαιοποίηση του hedge fund κινείται γύρω στο 1 δισ. δολ.

Βέβαια, αυτή η αμοιβή προκάλεσε «ίλιγγο» σε διευθυντή του hedge fund που αποφάσισε να παραιτηθεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το ποσό που έλαβε ο νεοπροσληφθείς διευθύνων σύμβουλος. Τα ποσά αυτά δεν προκαλούν πλέον έκπληξη, καθώς οι υπέρογκες αποδοχές, που κάποτε ήταν σπάνιες, έχουν αρχίσει να πολλαπλασιάζονται, παρά την κριτική που ασκείται από διαφορές πλευρές.

Σύμφωνα με το Bloomberg, η περυσινή χρονιά ήταν ίσως και η πιο «γενναιόδωρη» όσον αφορά τις αμοιβές υψηλόβαθμων στελεχών που διευθύνουν ορισμένες από τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες στον κόσμο. Τα στελέχη πάνω από 30 εισηγμένων εταιρειών λάμβαναν αμοιβές που ξεπερνούσαν μέχρι το τέλος του 2021 σε αξία τα 100 εκατομμύρια δολάρια, αναφέρει το Bloomberg Pay Index, με τους δέκα πιο υψηλά αμειβόμενους να παίρνουν πάνω από 200 εκατ. δολ. Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά τη μεγάλη διαφορά έκανε ο επικεφαλής της Tesla Ελον Μασκ, ο οποίος μέχρι τώρα έχει λάβει 11 από τις 12 δόσεις των δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών, με αποτέλεσμα να προσθέσει 78 δισεκατομμύρια δολάρια στην προσωπική του περιουσία και να γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η J.P. Morgan και η Goldman Sachs έδωσαν πέρυσι ειδικές αμοιβές αξίας πολλών δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων στους διευθύνοντες συμβούλους καθώς και σε άλλους επικεφαλής των τραπεζών.

Σε έκθεσή του ο αμερικανικός σύνδεσμος AFL-CIO επεσήμανε πως κατά την προηγούμενη χρονιά η αμοιβή ενός διευθύνοντος συμβούλου εταιρείας που είναι στο S&P 500 σημείωσε κατά μέσον όρο άνοδο 18% στα 18,3 εκατ. δολ., δηλαδή 324 φορές πάνω από το ποσό που έλαβε ένας απλός εργαζόμενος σε αυτές τις επιχειρήσεις. Μάλιστα, από το ξέσπασμα της πανδημίας η έρευνα έδειξε ότι αυτό το ποσοστό ενισχύθηκε κατά 23%.

Αναλύσεις συμβούλων επιχειρήσεων έδειξαν πως οι αυξήσεις για τους περισσότερους CEO προήλθαν από τις υψηλότερες τιμές των μετοχών καθώς και τα καλύτερα εταιρικά αποτελέσματα. Βέβαια, η φετινή βουτιά των μετοχών, εάν συνεχισθεί, ενδέχεται να πλήξει τις αποδοχές τους και να λάβουν ένα μικρό ποσοστό από τις αμοιβές που αναφέρουν τα συμβόλαιά τους.

Σπανίως ορισμένες φορές αυτές οι υπερβολικά υψηλές αμοιβές κάνουν ακόμη και κάποιους διευθυντές να αισθανθούν κάπως άβολα. Ενδεικτικά, όπως αναφέρει το Bloomberg, τον περασμένο Νοέμβριο ο Τζ. Μόργκαν Ρούτμαν παραιτήθηκε από το Δ.Σ. του hedge fund Sculptor γράφοντας επιστολή με την οποία ασκούσε κριτική στην ευνοϊκή αντιμετώπιση που είχε ο κ. Λέβιν, καθώς και στο πακέτο αμοιβής που του δόθηκε. Η δε επιστολή περιελάμβανε έκθεση από εξωτερικό σύμβουλο που χαρακτήριζε την αμοιβή του κ. Λέβιν «υπερβολικά σπάνια».