Ενεργειακή κρίση: Ζοφερά σενάρια για τους Ευρωπαίους καταναλωτές

Η τακτική του Ρώσου προέδρου να λειτουργήσει εκβιαστικά με “όχημα” το φυσικό αέριο και την επιλεκτική παροχή του ή μη προς την Ευρώπη απειλεί τους καταναλωτές, που αντιμετωπίζουν και τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, τις αυξήσεις, αλλά και τις ελλείψεις.

Αρκετοί πλέον Ευρωπαίοι στρέφονται σε λύσεις ανάγκης για να εξασφαλίσουν τη θέρμανσή τους τον χειμώνα, , όπως τα καυσόξυλα.

Θύματα εξαπάτησης οι καταναλωτές

Πολλοί επιτήδειοι εκμεταλλεύονται την κρίση και κλέβουν κομμένους κορμούς δέντρων από φορτηγά, ενώ άλλοι δημιουργούν ψεύτικους ιστότοπους, παριστάνοντας τους πωλητές ξύλου ώστε να εξαπατήσουν τους καταναλωτές. Οι ξυλόφουρνοι και οι φούρνοι σε πολλές χώρες έχουν σχεδόν εξαντληθεί.

Τα ευρωπαϊκά κράτη πασχίζουν να μειώσουν την κατανάλωση ώστε να εξασφαλίσουν αποθέματα, ενώ προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές, οι οποίες θα αντικαταστήσουν το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ωστόσο, αυτά τα βήματα δεν είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν πλήρως την κρίση, με αποτέλεσμα αναλυτές να προειδοποιούν για αύξηση της φτώχειας καθώς και για τεράστιες πιέσεις στη μεσαία τάξη. Επιπλέον, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το αυξανόμενο κόστος στις κυβερνήσεις και για επιβλαβείς συνέπειες στο περιβάλλον.

“Σκαλί” ανόδου για την ακροδεξιά στην Ευρώπη

Η αύξηση των τιμών αποτελεί ζήτημα «κλειδί» για τα κόμματα της Ευρώπης που είναι γνωστό ότι είναι φίλα προσκείμενα στη Μόσχα. Ο ηγέτης της ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, δήλωσε ότι το τίμημα που πληρώνουν οι Ιταλοί παραείναι μεγάλο.

Επιπλέον, η φιλορωσική ακροδεξιά της Γερμανίας, προετοιμάζει έναν «χειμώνα οργής», καλώντας τους καταναλωτές να βγουν στους δρόμους κατά της αύξησης των τιμών ενέργειας.

«Οι εχθροί της δημοκρατίας απλώς περιμένουν να εκμεταλλευτούν την κρίση ώστε να προωθήσουν την καταστροφολογία, τον φόβο και την αβεβαιότητα», δήλωσε η υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Νάνσι Φέζερ.

Μέτρα από το παρελθόν

Κάποιες χώρες είναι προετοιμασμένες ακόμα και για εφιαλτικά μέτρα εν μέσω χειμώνα, μέτρα που θυμίζουν άλλη εποχή. Στο χειρότερο δυνατό σενάριο – αυτό δηλαδή που οι πάροχοι ρεύματος δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση – κόβεται η παροχή σε μεγάλες βιομηχανίες, τα νοικοκυριά πρέπει να κάνουν μείωση της χρήσης ρεύματος και διακόπτεται η ηλεκτροδότηση σε ολόκληρες περιοχές. Γι’ αυτό τουλάχιστον προετοιμάζονται χώρες όπως η Γαλλία και η Φινλανδία, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg, καθώς ο φόβος της διακοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία παραμένει υπαρκτός.

Ο αυξημένος συναγερμός είναι επακόλουθο της κίνησης της Ρωσίας να σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου μέσω του βασικού αγωγού Nord Stream, αυξάνοντας περαιτέρω την προοπτική έλλειψης φυσικού αερίου για τη θέρμανση των σπιτιών και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα μειώσει τις ροές προς την Ευρώπη φέτος, ως αντίποινα για τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή της χώρας του στην Ουκρανία.

«Η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχει αρκετό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Εάν η ζήτηση δεν μειωθεί, τότε οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να αποχωρήσουν από το δίκτυο κάτι που – σε ένα ακραίο σενάριο- θα μπορούσε να γίνει και για τα νοικοκυριά», δήλωσε ο Ed Birkett, επικεφαλής ενέργειας και κλίματος της Onward, μιας think tank με έδρα το Λονδίνο.

Τι ρόλο θα παίξει ο καιρός στην κρίση του χειμώνα

Για την Ευρώπη, πολλά θα εξαρτηθούν από τον καιρό τους επόμενους μήνες. Μικρές αλλαγές στη θερμοκρασία μπορούν να αλλάξουν ριζικά τις ανάγκες σε ενέργεια. Στη Γαλλία, μια πτώση ενός βαθμού Κελσίου συνήθως αυξάνει τη ζήτηση ενέργειας κατά περίπου 2.400 μεγαβάτ, αριθμός που ισοδυναμεί με ισχύ περίπου δύο από τους 56 πυρηνικούς αντιδραστήρες της. Την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη μείωση της συνολικής χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10%, καθώς και την υποχρεωτική μείωση κατά 5% κατά τις ώρες αιχμής.

Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με το Bloomberg, ορισμένα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα αντί να το αποσοβήσουν. Τα ανώτατα όρια τιμών, τα οποία έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες τιμές, μειώνουν τα κίνητρα για χαμηλότερη κατανάλωση.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Η Γαλλία, παραδοσιακά ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, ενδέχεται να χρειαστεί να εισάγει μεγάλες ποσότητες ενέργειας αυτόν τον χειμώνα, καθώς η Electricite de France SA αντιμετωπίζει τη μειωμένη αξιοπιστία του γηρασμένου πυρηνικού στόλου της. Η ξηρασία του φετινού καλοκαιριού έχει επηρεάσει την υδροηλεκτρική ενέργεια σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας, επίσης παραδοσιακά μεγάλου εξαγωγέα.

Σε περίπτωση επιδείνωσης της ενεργειακής κρίσης, οι κυβερνήσεις έχουν διάφορες επιλογές στη «φαρέτρα» τους. Οι πιο εύκολες έχουν ήδη εφαρμοστεί. Οι κυβερνήσεις συνέστησαν στους πολίτες να χαμηλώσουν τους θερμοστάτες και να κάνουν πιο σύντομο ντους, να μειωθεί η θερμοκρασία στις δημόσιες πισίνες και να κλείνει ο εξωτερικός φωτισμός των δημόσιων κτιρίων τη νύχτα. Συνήθως, το επόμενο βήμα είναι οι πολύ ενεργοβόρες εταιρείες, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη προκαθορισμένες συμφωνίες με τις κυβερνήσεις, να μειώσουν τη χρήση ή να κλείσουν.

Μετά από αυτό, οι επιλογές γίνονται ακόμη πιο δυσάρεστες.

^{Με πληροφορίες από Washington Post, Bloomberg}