Τo «πάγωμα» της εκταμίευσης ύψους 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουγγαρία προτείνει η Κομισιόν στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω των καταγγελιών για διαφθορά και παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου, παρά τις υποσχεθείσες μεταρρυθμίσεις της Βουδαπέστης. Πρόκειται για την πρώτη τέτοια υπόθεση που αντιμετωπίζει η ΕΕ, στο πλαίσιο ενός νέου είδους κυρώσεων που αποσκοπεί στην καλύτερη προστασία του κράτους δικαίου.
Η ΕΕ εισήγαγε τη νέα αυτή οικονομική κύρωση ακριβώς πριν δύο χρόνια, ως απάντηση σε αυτό που υποστηρίζει ότι ισοδυναμεί με «υπονόμευση της δημοκρατίας» στην Πολωνία και την Ουγγαρία, όπου ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν υπέταξε τα δικαστήρια, τα ΜΜΕ, τις ΜΚΟ και τον ακαδημαϊκό κόσμο, καθώς και περιόρισε τα δικαιώματα των μεταναστών, των ομοφυλόφιλων και των γυναικών, κατά τη διάρκεια μιας και πλέον δεκαετίας παραμονής του στην εξουσία.
«Πρόκειται για παραβιάσεις του κράτους δικαίου που θέτουν σε κίνδυνο τη χρήση και τη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ», δήλωσε ο επίτροπος Προϋπολογισμού της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν. «Δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ προστατεύεται επαρκώς».
Έκανε λόγο για συστημικές παρατυπίες στη νομοθεσία της Ουγγαρίας για τις δημόσιες συμβάσεις, ανεπαρκείς διασφαλίσεις έναντι συγκρούσεων συμφερόντων, αδυναμίες στην αποτελεσματική δίωξη και ελλείψεις σε άλλα μέτρα.
Όπως είπε ο Χαν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την αναστολή περίπου του ενός τρίτου των κονδυλίων συνοχής που προβλέπονται για την Ουγγαρία από τον κοινό προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, συνολικής αξίας 1,1 τρισ. ευρώ.
Το ποσό των 7,5 δισ. ευρώ συνιστά το 5% του εκτιμώμενου ουγγρικού ΑΕΠ για το 2022. Οι χώρες της ΕΕ έχουν έως και τρεις μήνες για να αποφασίσουν σχετικά με τη συγκεκριμένη πρόταση.
Σύμφωνα με τον Χαν, η τελευταία υπόσχεση της Ουγγαρίας να αντιμετωπίσει τις επικρίσεις της ΕΕ ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά πρέπει να μεταφραστεί σε νέους νόμους και πράξεις, προκειμένου το μπλοκ να καθησυχαστεί.
Ο υπουργός Ανάπτυξης της Ουγγαρίας και υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, Τίμπορ Νάβρατσιτς, δήλωσε ότι η χώρα του θα εκπληρώσει και τις 17 δεσμεύσεις της προς την Ένωση, προκειμένου να αποτρέψει την απώλεια οποιασδήποτε ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
«Η Ουγγαρία δεν ανέλαβε δεσμεύσεις για να μπερδέψει την Κομισιόν», ανέφερε ο Νάβρατσιτς σε συνέντευξη Τύπου. «Έχουμε αναλάβει δεσμεύσεις που γνωρίζουμε ότι μπορούν να εφαρμοστούν. Επομένως, δεν θα αντιμετωπίσουμε απώλεια κεφαλαίων».
Διαφθορά
Η κυβέρνηση Ορμπάν πρότεινε τη δημιουργία μιας νέας υπηρεσίας κατά της διαφθοράς τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς η Βουδαπέστη έχει δεχθεί πίεση για να εξασφαλίσει χρηματικά ποσά για την προβληματική της οικονομία, με το ουγγρικό φιορίνι, να έχει τις χειρότερες επιδόσεις στις χώρες-μέλη της ΕΕ από την ανατολική Ευρώπη.
Ο Ορμπάν, ο οποίος αυτοαποκαλείται «μαχητής της ελευθερίας» ενάντια στην κοσμοθεωρία της φιλελεύθερης Δύσης, αρνείται ότι η Ουγγαρία -μια πρώην κομμουνιστική χώρα περίπου 10 εκ. κατοίκων- είναι πιο διεφθαρμένη από άλλες χώρες της ΕΕ.
Ο Νάβρατσιτς υποστήριξε πως η κυβέρνηση του Ορμπάν θα υποβάλει νόμους στο Κοινοβούλιο την Παρασκευή για τη σύσταση μιας νέας ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς που θα παρακολουθεί τις δημόσιες προμήθειες από τα κονδύλια της ΕΕ και θα ξεκινήσει τη λειτουργία της στο δεύτερο μισό του Νοεμβρίου.
Η Ουγγαρία έχει επίσης δεσμευτεί να εφαρμόσει πολλές άλλες διασφαλίσεις κατά της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων κανόνων για τη σύγκρουση συμφερόντων, την επέκταση του πεδίου εφαρμογής των οικονομικών καταστάσεων και τη χορήγηση διευρυμένων αξιών στους δικαστές για την πάταξη της διαφθοράς.
Ο Νάβρατσιτς εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καθησυχαστεί από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και θα αποσύρει τις προτεινόμενες κυρώσεις κατά της Ουγγαρίας έως τις 19 Νοεμβρίου.
Λόγω των ίδιων ανησυχιών για τη διαφθορά, η Κομισιόν έχει ήδη μπλοκάρει περίπου 6 δισ. ευρώ για κεφάλαια που προβλέπονται για την Ουγγαρία, που θα δίνονταν για την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Όπως είχε μεταδώσει το Reuters το 2018, ο Ορμπάν διοχετεύει κονδύλια ανάπτυξης της ΕΕ στους φίλους και την οικογένειά του, μια πρακτική που οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι έχει επιτρέψει στον στενό του κύκλο να πλουτίσει και έχει επιτρέψει στον 59χρονο πολιτικό να εδραιωθεί στην εξουσία.
Σύμφωνα με τον οργανισμό καταπολέμησης της απάτης στην ΕΕ (OLAF), η Ουγγαρία είχε παρατυπίες σε σχεδόν το 4% των δαπανών των ευρωπαϊκών κονδυλίων το 2015-2019, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των «27».
Ένας Ορμπάν, που διατηρεί στενούς δεσμούς με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και απειλεί την ενότητα που απαιτείται στην ΕΕ για τη διατήρηση των κυρώσεων και την επιβολή νέων κατά της Μόσχας για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Σε δηλώσεις του την Παρασκευή, κατά την επίσημη επίσκεψή του στο Βελιγράδι, ο Ούγγρος πρωθυπουργός, τάχθηκε, για μια ακόμα φορά, κατά των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. «Ενεργειακοί νάνοι επιβάλουν κυρώσεις σ” έναν γίγαντα και όλοι εμείς που βρισκόμαστε δίπλα του υποφέρουμε περισσότερο», ανέφερε χαρακτηριστικά.