Ενεργειακή κρίση: Ο “Γόρδιος Δεσμός” της Ευρώπης

Αντιμέτωπη με σειρά μεγάλων και ιστορικών προκλήσεων βρίσκεται η Ευρώπη ενόψει και ενός ιδιαίτερα δύσκολου ενεργειακά χειμώνα, καθώς ο Ρώσος πρόεδρος εκβιάζει ανοιχτά με “όπλο” την παροχή φυσικού αερίου τους Ευρωπαίους ηγέτες, που πρέπει να λάβουν άμεσες και κρίσιμες αποφάσεις, πριν βρεθούν αντιμέτωποι με την κοινή γνώμη, αλλά και την εσωτερική ευρωπαϊκή συνοχή.

Εδώ και μήνες τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης προσπαθούν να λύσουν τον γόρδιο δεσμό της ενεργειακής επάρκειας, την ώρα που καταγράφεται εκτόξευση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος. Η λύση των οριζόντιων επιδοτήσεων μέχρι στιγμής έχει παράσχει σημαντική στήριξη στους καταναλωτές, αλλά ουδείς γνωρίζει πόσα χρήματα θα πρέπει να ξοδευτούν ακόμη.

Η στάση αναμονής που τήρησαν οι Ευρωπαίοι, άφηναν στο συρτάρι τα όποια μέτρα παρεμβάσεων, ωστόσο το κλείσιμο της στρόφιγγας από τον Ρώσο πρόεδρος, επέσπευσε τις αποφάσεις, οι οποίες δεν εμφανίζουν και ομοφωνία.

Ο Πούτιν ζητά να αρθούν οι κυρώσεις για να ζεσταθούν οι Ευρωπαίοι, αλλά οι 27 έχουν διάσταση απόψεων για τα μέτρα, με αιχμή του δόρατος την επιβολή πλαφόν στις τιμές του αερίου, με την οποία πρώτη και καλύτερη διαφωνεί η Γερμανία.

Η Ουγγαρία, ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην ΕΕ, είναι εναντίον της, όπως και η Σλοβακία και τουλάχιστον δύο άλλες χώρες. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και της Ιταλίας, θέλουν η Επιτροπή να προχωρήσει περισσότερο και να περιορίσει την τιμή όλου του φυσικού αερίου που εισάγεται στην ΕΕ.

Στην Αθήνα, κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι η ελληνική πλευρά θεωρεί πως η επιθυμητή λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει πλαφόν και σε τιμές που αφορούν και τις υπόλοιπες μεγάλες αγορές ενέργειας, όπως των ΗΠΑ και της Ασίας, καθώς το παρόν σύστημα είναι εύκολα χειραγωγήσιμο από τους πιο ισχυρούς παίκτες.

Στο πακέτο των προτάσεων της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στην ΕΕ που ανακοινώθηκε την περασμένη Τετάρτη η πρόταση για επιβολή πλαφόν απουσίαζε και – όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά αναλυτές – η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε να πετάξει το μπαλάκι στους καταναλωτές. Συγκεκριμένα, προτάθηκαν ο περιορισμός της κατανάλωσης, η φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών και η ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.

Το πακέτο των 140 δισ.

Η Κομισιόν σχεδιάζει να συγκεντρώσει ένα γενναίο πακέτο 140 δισ. ευρώ από τη φορολόγηση των «ουρανοκατέβατων κερδών» διυλιστηρίων, χονδρεμπορικών εταιρειών αερίου και ηλεκτροπαραγωγών, όπως ανακοίνωσε η Φον ντερ Λάιεν. Στόχος, οι κυβερνήσεις να επιδοτήσουν πιο μαζικά και αποτελεσματικά τον φετινό χειμώνα τους λογαριασμούς εκατομμυρίων ευρωπαϊκών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

«Σε αυτές τις εποχές είναι λάθος να έχει κανείς ουρανοκατέβατα υπερκέρδη και έσοδα επωφελούμενος από τον πόλεμο στην πλάτη των καταναλωτών. Σε αυτές τις εποχές τα κέρδη πρέπει να μοιράζονται και να διοχετεύονται σε όσους τα έχουν περισσότερο ανάγκη» δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην καθιερωμένη ετήσια ομιλία για την «Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Η Αθήνα φαίνεται να τάσσεται, κατ’ αρχάς, υπέρ των προτάσεων της Κομισιόν, με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, να τονίζει πως «η Ελλάδα στηρίζει τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θεωρεί ότι αυτές είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση της μεγάλης ενεργειακής κρίσης». Μάλιστα, ο έλληνας υπουργός ανέφερε ότι η φορολόγηση των υπερκερδών αποτελεί έμπρακτη επιβεβαίωση της ορθότητας του μηχανισμού που εφαρμόζεται στην Ελλάδα.

Τα βλέμματα πλέον στρέφονται στις αποφάσεις που θα λάβουν οι υπουργοί Ενέργειας στην έκτακτη σύνοδο που είναι προγραμματισμένη για τις 30 Σεπτεμβρίου.