Χρυσάνθη Κουμιανάκη – RSVP: Έκθεση για τους κώδικες της Αθήνας στο Ίδρυμα Τεχνών Θεοχαράκη

Για την 5η διοργάνωση του THF Raw το φθινόπωρο του 2022, η καλλιτέχνις Χρυσάνθη Κουμιανάκη και η επιμελήτρια Δανάη Γιαννόγλου, μετέχουν σε έναν εν εξελίξει διάλογο, σχετικά με τη γλώσσα και τους κώδικες της Αθήνας. Το RSVP είναι μία δράση που επικεντρώνεται στο άμεσο περιβάλλον γύρω από το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, προσεγγίζοντας τον δημόσιο χώρο μέσα από το ίδιο του το λεξιλόγιο και δημιουργώντας αλληγορίες που γεφυρώνουν τον αστικό ιστό και το ανθρώπινο σώμα.

Απέναντι από το Ίδρυμα Θεοχαράκη, στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, μία τελετουργία λαμβάνει χώρα, πολλές φορές, κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το σώμα των Ευζώνων, γνωστοί και ως τσολιάδες, που σήμερα ανήκουν στην Προεδρική Φρουρά, εκτελούν καθημερινά αποστολές συμβολικού χαρακτήρα, όπως η φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη αλλά και του Προεδρικού Μεγάρου. Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα συμβολικά τελετουργικά, ο εξοπλισμός, η στολή, η στάση και η κίνηση είναι συγκεκριμένες και ακριβείς. Η Κουμιανάκη «διυλίζει» αυτά τα σύμβολα που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή στην πόλη, το ελληνικό τουριστικό προϊόν, την εθνική ταυτότητα, αλλά και την ίδια την έννοια του μνημείου και τα μετατρέπει σε πρωτόκολλα κίνησης που αρθρώνουν μια οπτική μετάφραση του αστικού τοπίου.

Με μια γλυπτική εγκατάσταση και ένα σύνολο οδηγιών και κανόνων, οι οποίοι ακολουθούνται από το προσωπικό του Ιδρύματος Θεοχαράκη, δημιουργείται μια καθοδηγούμενη εμπειρία, μέσα και έξω από το κτήριο, η οποία γίνεται υπενθύμιση μιας διαρκούς έκτακτης πραγματικότητας κατά την οποία οφείλουμε να βρισκόμαστε σε μόνιμη επιφυλακή. Τα γλυπτικά στοιχεία στο μπαλκόνι του 5ου ορόφου και στην πρόσοψη του Ιδρύματος αποτελούν μέρη μιας performance που θα εκτελείται καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης. Ο επισκέπτης, καλείται να προσεγγίσει τον χώρο σαν θεατρικό σκηνικό, καθώς κινείται διαρκώς ανάμεσα στη σκηνή και στο παρασκήνιο. Ποιοι είναι οι φρουροί και τι φρουρούν;

Η καλλιτέχνις εξετάζει και φαντάζεται αλφάβητα που μας οδηγούν σε εναλλακτικές μεθόδους επικοινωνίας ανάμεσα στο κοινό και το έργο, το κτήριο και τη θέα από αυτό. Χρησιμοποιεί ως αναλυτικά εργαλεία τη γεωμετρία και την περιοδικότητα και δημιουργεί συστήματα που συμβάλλουν σε μια ιδιοσυγκρασιακή κατανόηση του βιωμένου περιβάλλοντος, η οποία παραμένει ανοιχτή σε ερμηνείες, όπως και η ίδια η πόλη.

Χρυσάνθη Κουμιανάκη

Η Χρυσάνθη Κουμιανάκη (1985, Ηράκλειο Κρήτης) είναι εικαστική καλλιτέχνις που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το κύριο έργο της είναι εγκαταστάσεις που συνδυάζουν διάφορα μέσα όπως μεταλλικές κατασκευές, σχέδιο, εκτυπώσεις, επιτελεστικές δράσεις, βίντεο και ήχο. Η πρακτική της διερευνά την ιδέα της μετάφρασης, δημιουργώντας συμβολικά συστήματα, κωδικοποιήσεις, αλφάβητα και παρτιτούρες που εστιάζουν σε μία μη λεκτική επικοινωνία. Τα έργα της προτείνουν διαλόγους, οι οποίοι προκύπτουν ανάμεσα στα διαφορετικά στοιχεία μιας εγκατάστασης, κατά τη διάρκεια της παραγωγής τους, αλλά και σε διάδραση με το θεατή. Συχνά συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες όπως χορευτές, ηθοποιούς, αρχιτέκτονες και τεχνίτες, οι οποίοι έχουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του έργου. Ο δημόσιος χώρος, η φθορά, η χρήση του και οι προσωπικές παρεμβάσεις σε αυτόν είναι ένα από τα κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα της. Το έργο της έχει παρουσιαστεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε ιδρύματα, μουσεία και γκαλερί, όπως στα: ΝΕΟΝ, Αθήνα (2021)· Netwerk Aalst, Aalst, Βέλγιο (2018)· Fondation Hippocrène, Παρίσι (2018); Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα (2018)· Kadist, Παρίσι (2017)· Danske Grafikeres Hus, Κοπεγχάγη (2017)· PHENOMENON, Ανάφη (2017)· Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016)· ΜΕΝΤΗΣ, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016)· State of Concept, Αθήνα (2016)· Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (2015)· Μπιενάλε της Αθήνας (2013) και ΕΜΣΤ, Αθήνα (2013). To έργο της έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις οργανισμών και μουσείων όπως των: NEON (2021), Fondazione Prada (2017), Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ (2016) και New Museum New York (2016). Έχει συμμετάσχει σε καλλιτεχνικά προγράμματα όπως τα: Studiotopia (BOZAR & Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 2020-22), Onassis Air (Ίδρυμα Ωνάση, 2019) και Artworks (Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 2018). Επίσης, έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις και δράσεις στον δημόσιο χώρο, όπως στον Λόφο και στο Θέατρο Κολωνού (Αθήνα, 2021), στα Ενετικά Τείχη Ηρακλείου (Κρήτη, 2021), σε γήπεδο μπάσκετ στα Κάτω Πατήσια (Αθήνα, 2020), κ.α. Από το 2012, μαζί με τους Κοσμά Νικολάου και Πάκυ Βλασσοπούλου, είναι μία από τους συνιδρυτές του artist-run space 3 137 στην Αθήνα.

Δανάη Γιαννόγλου

Η Δανάη Γιαννόγλου (1992, Αθήνα) είναι επιμελήτρια και συγγραφέας με έδρα την Αθήνα και το Άμστερνταμ. Η Γιαννόγλου είναι συνιδρύτρια και επιμελήτρια του Enterprise Projects, ενός χώρου τέχνης που λειτουργεί ανεξάρτητα και περιοδικά από τον Σεπτέμβριο του 2015 στην Aθήνα, καθώς και εκδότρια του Enterprise Projects Journal, ενός διαδικτυακού περιοδικού, πρωτοβουλίας του Enterprise Projects, που περιλαμβάνει πρωτότυπα θεωρητικά και ερευνητικά κείμενα. Από το 2020 μέχρι το 2022 εργάστηκε ως Βοηθός Επιμελήτρια στο κέντρο τέχνης de Appel στο Άμστερνταμ και ως Συντονίστρια του Αρχείου Εκθέσεων στο Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Αθήνα από το 2018 ως το 2019. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε καταλόγους, περιοδικά τέχνης και εκδοτικές πρωτοβουλίες καλλιτεχνών, ενώ έχει συνεργαστεί και επιμεληθεί εκδόσεις και εκθέσεις σε οργανισμούς και ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Hotel Maria Kapel, Stedelijk Museum Amsterdam, de Appel, Enterprise Projects, Galerie Michel Journiac). Η Γιαννόγλου έχει σπουδάσει Θεωρία και Ιστορία της Τέχνης στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτισμική Διαχείριση και Επιμέλεια στο Université Paris 1 Panthéon–Sorbonne στο Παρίσι. Έχει συμμετάσχει στο de Appel Curatorial Programme 2019/2020 στο Άμστερνταμ καθώς και στο πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας Rupert (Λιθουανία, 2016) και στο 8ο Διεθνές Gwangju Biennale Curator Course (Νότια Κορέα, 2018). Η Δανάη Γιαννόγλου έχει βραβευτεί από το 2ο Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος(Επιμέλεια Εκθέσεων) ενώ υπήρξε fellow του Onassis AiR Emergency Fellowship 19/20.