L’ Express: Η πτώση της τουρκικής λίρας επηρεάζει τις αγορές της Ευρώπης

Αφιέρωμα στη «βουτιά» εθνικού νομίσματος της Τουρκίας έχει το γαλλικό, πολιτικό και οικονομικό, περιοδικό, το οποίο υποστηρίζει ότι η πτώση της επηρεάζει και τις αγορές της Ευρώπης.

Η Τουρκία βρίσκεται στη λαβή του καλπάζοντος πληθωρισμού και της διάβρωσης του νομίσματός της, αλλά ο πρόεδρος της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν έχει καμία πρόθεση να περιορίσει την άνοδο των τιμών. Υποθέτει μια αντισυμβατική νομισματική πολιτική που θα μπορούσε να επηρεάσει τις γαλλικές και ευρωπαϊκές εταιρείες.

79,6% σε ένα χρόνο. Αυτός είναι ο συγκλονιστικός ρυθμός πληθωρισμού στην Τουρκία. Ένας αριθμός που θα ήταν ακόμη και «υποτιμημένος» σύμφωνα με τον Deniz Ünal, οικονομολόγο και αρχισυντάκτη της συλλογής Panorama του Κέντρου Προοπτικών Μελετών και Πληροφοριών (CEPII). Όπως παντού αλλού, οι τιμές έχουν αυξηθεί απότομα λόγω της ανάκαμψης της οικονομίας μετά την Covid και του πολέμου στην Ουκρανία, που σφίγγει τις τιμές του σιταριού, αλλά κυρίως του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, του οποίου η Τουρκία είναι σημαντικός εισαγωγέας. Στη χώρα των σουλτάνων, όλα τα φώτα είναι κόκκινα: η τουρκική λίρα έπεσε από 0,14 δολάρια τον Ιανουάριο του 2021 σε 0,06 δολάρια τον Μάιο του 2022 – πτώση της αξίας της κατά 23% αυτή την περίοδο – το κεφάλαιο φυγαδεύεται και οι άνθρωποι οδηγούνται στη φτώχεια από τον πληθωρισμό.

Αντιμέτωπη με πολύ περίπλοκες οικονομικές συνθήκες, η Κεντρική Τράπεζα της Δημοκρατίας της Τουρκίας (BCRT) θα πρέπει λογικά να αυξήσει τα βασικά της επιτόκια για να περιορίσει τον πληθωρισμό και την υποτίμηση του νομίσματός της. Το αντίθετο όμως συμβαίνει εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο.

«Στην Τουρκία, είναι ο πρόεδρος που αποφασίζει για τη νομισματική πολιτική και πιστεύει ότι η μείωση των επιτοκίων βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα της χώρας», εξηγεί ο Rémi Bourgeot, οικονομολόγος και ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (Iris). Επισήμως,

ο Αρχηγός του Κράτους δικαιολογεί τη θέση του με την τουρκική ανάπτυξη 11% το 2021. Ωστόσο, η οικονομία της γείτονος της Ευρώπης δεν είναι σε καλή κατάσταση καθώς αναμένεται να παρουσιάσει εμπορικό έλλειμμα 4% του ΑΕΠ το 2022 σύμφωνα με την Goldman Sachs και ακόμη και 8% σύμφωνα με το Scope Rating. Οι αποφάσεις του προέδρου φαίνονται παράδοξες αφού προσπάθησε να επιβραδύνει τη διάβρωση της τουρκικής λίρας σε αρκετές περιπτώσεις, αφήνοντας παράλληλα τον πληθωρισμό να ξεφύγει «κάτι που είναι καταστροφικό για τη χώρα», προσθέτει ο οικονομολόγος της Iris. Στην πραγματικότητα, Η Τουρκία αφήνει την οικονομία της να υπερθερμανθεί για να αποφύγει μια οικονομική κρίση. «Είναι μια οικονομία που βασίζεται στις πιστώσεις. Οι εταιρείες και οι τράπεζες είναι συχνά χρεωμένες σε δολάρια και τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν μια φούσκα ακινήτων», αποκρυπτογραφεί ο Rémi Bourgeot. Σε περίπτωση αύξησης των επιτοκίων, θα μπορούσαν να υπάρξουν πολυάριθμες πτωχεύσεις επιχειρήσεων και να προκληθεί μεγάλη οικονομική κρίση.

Αντιμέτωπες με αυτήν την επικίνδυνη νομισματική πολιτική, οι ευρωπαϊκές χώρες, οικονομικά κοντά στην Τουρκία – και ιδιαίτερα η Γαλλία – θα μπορούσαν να επηρεαστούν.

«Η Τουρκία είναι μια εξαιρετικά βιομηχανοποιημένη χώρα με πολλούς υπεργολάβους από ευρωπαϊκούς ομίλους», θυμάται ο Rémi Bourgeot. Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία μας, η Τουρκία, όπως και η Κίνα πριν από μερικά χρόνια, λαμβάνει υλικά για την κατασκευή αγαθών τα οποία στη συνέχεια θα σταλούν σε δυτικές χώρες ή στην Κίνα.

Αντιμέτωποι με τη σημαντική απώλεια αγοραστικής δύναμης των Τούρκων πολιτών, οι ευρωπαϊκές εξαγωγές στη χώρα του προέδρου Ερντογάν θα έπρεπε λογικά να μειωθούν; Μια όχι και τόσο προφανής απάντηση για τον Deniz Ünal αφού «αν η χώρα αντιμετωπίζει έντονες ανισότητες, οι ευκατάστατοι Τούρκοι ανταλλάσσουν τις λίρες τους με νομίσματα ή τις καταναλώνουν [έναντι αγαθών και υπηρεσιών, σημείωση του συντάκτη] πριν χάσουν πάρα πολύ την αξία τους ». Βραχυπρόθεσμα, επομένως, οι εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων δεν θα πρέπει να υποφέρουν πολύ από την οικονομική πολιτική της γειτονικής μας χώρας, αλλά οι εξαγωγές στην Τουρκία γίνονται λιγότερο κερδοφόρες για τις εταιρείες μας λόγω της πτώσης της τουρκικής λίρας. Η Renault εξηγεί σε δελτίο τύπου για τα αποτελέσματά της για το πρώτο τρίμηνο του 2022 ότι «ο τζίρος του αυτοκινήτου ανήλθε σε 8,1 δισ. ευρώ σημειώνοντας πτώση 1,0%. Η μεταβολή αυτή οφείλεται κυρίως στα ακόλουθα στοιχεία: Οι αρνητικές συναλλαγματικές επιδράσεις των -0,9 μονάδων οφείλονται κυρίως στην υποτίμηση της τουρκικής λίρας.