19 Forty Five: Τα πραξικοπήματα είναι η κοσμοθεωρία του Ερντογάν

Σύμφωνα με τη διάσημη επιθεώρηση διεθνών σχέσεων, γεωπολιτικής και άμυνας, τα πραξικοπήματα αποτελούν ταυτοτικό στοιχείου του Τούρκου Προέδρου. Ακόμα και οι περιπτώσεις του Σουδάν, αλλά και της Σομαλίας, στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, και η στάση, την οποία τήρησε σε σχέση με αυτές, συνηγορούν υπέρ αυτής της θέσης.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επανειλημμένα καταδικάσει τα πραξικοπήματα. Το «ήπιο πραξικόπημα» του 1997 οδήγησε στην πτώση του μέντορά του, Νετζμετίν Ερμπακάν, του πρώτου ισλαμιστή πρωθυπουργού της Τουρκίας και στην αναγκαστική διάλυση των κομμάτων του. Προηγούμενα στρατιωτικά καθεστώτα φυλάκισαν δεκάδες φίλους του Ερντογάν. Το αντι-ισλαμιστικό αίσθημα κόστισε επίσης στον Ερντογάν τη δημαρχία του, εν συντομία, την ελευθερία του.

Ο Ερντογάν εμφύσησε την αρχική του ρητορική για τη δημοκρατία με την επιθυμία να διορθώσει τα ιστορικά λάθη. Το 2014, για παράδειγμα, φυλάκισε ισόβια τους ηγέτες του πραξικοπήματος του 1980.

Η ρητορική κατά του πραξικοπήματος του προέδρου αυξήθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, για το οποίο κατηγόρησε και τους δύο οπαδούς του άλλοτε συμμάχου του, τον θεολόγο Φετουλάχ Γκιουλέν και τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρόλο που πολλά στοιχεία «δείχνουν» τους υποστηρικτές του ίδιου του Ερντογάν. Πράγματι, χρησιμοποίησε τέτοιες κατηγορίες -ενισχύθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης που ελέγχει αυστηρά- για να επιδιώξει μια εκκαθάριση των εγχώριων αντιπάλων και επικριτών που παραμένει σε εξέλιξη.

Ο Ερντογάν προ πολλού απέρριψε κάθε πρόσχημα ότι εκτιμά τη δημοκρατία, παρά τη ρητορική των πρώτων του χρόνων. Όμως, τα γεγονότα στην Αφρική τον δείχνουν ότι είναι υποκριτής όταν πρόκειται για πραξικοπήματα.

Σκεφτείτε τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στο Σουδάν. Κάποτε από τις πιο απορριπτικές από τις αραβικές χώρες, μια επανάσταση λαϊκής εξουσίας το 2019 ανέτρεψε την κυριαρχία ενός τετάρτου αιώνα του Σουδανού δικτάτορα Omar al-Bashir. Το Σουδάν ήρθε στη συνέχεια από το κρύο. Πάγωσε τη μίσθωση του εδάφους του Μπασίρ για μια τουρκική στρατιωτική βάση, αποκήρυξε την τρομοκρατία και δημιούργησε ακόμη και σχέσεις με το Ισραήλ.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, σύμμαχοι του Μπασίρ και υποστηρικτές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας επιχείρησαν πραξικόπημα για να ανατρέψουν τη μεταβατική κυβέρνηση του Σουδάν και να επιστρέψουν στην εξουσία ένα καθεστώς προσανατολισμένο στη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η αντίδραση του Ερντογάν; Σιωπή. Φαίνεται ότι για τον Ερντογάν τα πραξικοπήματα δεν αποτελούν πρόβλημα εφόσον τα αποτελέσματά τους προάγουν την κοσμοθεωρία του.

Το ίδιο ισχύει και στη Σομαλία. Ο Πρόεδρος Mohammad Farmaajo έχει φέρει τη χώρα του στο χείλος του εμφυλίου πολέμου αρχικά επιδιώκοντας παράνομα να παρατείνει την προεδρική του θητεία και στη συνέχεια, τις τελευταίες ημέρες, προσπαθώντας να απολύσει τον εν ενεργεία πρωθυπουργό. Αντί να καταδικάσει τις ενέργειες του Farmaajo, η Τουρκία έσπευσε να επιστρέψει από την Τουρκία στο Μογκαντίσου τον κύριο σύμμαχό του, αρχηγό πληροφοριών και επιθετικό ισλαμιστή Fahad Yasin, με ιδιωτικό τζετ που φέρεται να ανήκε στην τουρκική αεροπορία. Ουσιαστικά, ο Ερντογάν διέταξε την Τουρκία να παρέμβει για να εξουσιοδοτήσει έναν επίδοξο δικτάτορα που τη συμπαθεί για τις ελπίδες όλων των Σομαλών για ένα καλύτερο, ομοσπονδιακό, πιο δημοκρατικό μέλλον.

Ο Ερντογάν μπορεί να συνεχίσει να λέει ότι αντιτίθεται στα πραξικοπήματα, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι δεν το κάνει. Είναι καιρός ο κόσμος να τον εγκαλέσει για την υποκρισία του.