Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα πολλών χωρών μειώνονται λόγω της εκτίναξη του δολαρίου

Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα πολλών χωρών μειώνονται με ταχύτητα-ρεκόρ καθώς οι κεντρικές τράπεζες από την Ινδία μέχρι την Τσεχία παρεμβαίνουν στις αγορές για να στηρίξουν τα νομίσματά τους. Ετσι, στη διάρκεια του έτους έχουν μειωθεί συνολικά κατά περίπου 1 τρισ. δολ. ή κατά 7,8%, στα 12 τρισ. δολ., καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση τους από το 2003 οπότε άρχισε η καταγραφή των σχετικών στοιχείων.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Στίβεν Ενγκλαντερ, επικεφαλής της μονάδας ερευνών για θέματα συναλλάγματος στη Standard Chartered, μέρος της πτώσης των διαθεσίμων και μάλιστα πάνω από το ήμισυ οφείλεται στις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η εκτόξευση του δολαρίου στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο δεκαετιών έναντι άλλων αποθεματικών νομισμάτων όπως το ευρώ και το γιεν μείωσε την αξία που είχαν σε δολάρια όσα συναλλαγματικά διαθέσιμα κρατούσαν οι κεντρικές τράπεζες σε ευρώ και σε γιεν. Παράλληλα, όμως, η συρρίκνωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων αντανακλά τις πιέσεις στις αγορές συναλλάγματος που εξωθούν ολοένα και περισσότερες κεντρικές τράπεζες να αντλήσουν μεγάλα κεφάλαια από τα διαθέσιμά τους για να ανακόψουν την αδιάκοπη υποτίμηση των νομισμάτων τους.

Ενδεικτική περίπτωση είναι η Ινδία, για παράδειγμα, της οποίας τα συναλλαγματικά διαθέσιμα μειώθηκαν φέτος κατά 96 δισ. δολ. στα 538 δισ. δολ. Η κεντρική τράπεζά της δήλωσε πως οι μεταβολές στις αξίες των περιουσιακών στοιχείων της χώρας ευθύνονται σε ποσοστό 67% για τη μείωση των διαθεσίμων στη διάρκεια του δημοσιονομικού έτους. Εν ολίγοις το υπόλοιπο ποσοστό της μείωσης οφείλεται στις παρεμβάσεις για τη στήριξη του νομίσματος. Η ρουπία Ινδίας έχει υποτιμηθεί κατά περίπου 9% έναντι του δολαρίου στη διάρκεια του έτους και τον περασμένο μήνα σημείωσε ιστορικό χαμηλό. Τον Σεπτέμβριο, άλλωστε, η Ιαπωνία δαπάνησε περίπου 20 δισ. δολ. για να επιβραδύνει την υποχώρηση του γιεν και ήταν η πρώτη παρέμβασή της για τη στήριξη του νομίσματος από το 1998. Η παρέμβαση αυτή ευθύνεται για το περίπου 19% της απώλειας των διαθεσίμων της. Και την ίδια στιγμή, η παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας της Τσεχίας είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν κατά 19% τα διαθέσιμά της από τον Φεβρουάριο έως σήμερα.

Εκείνο που εκπλήσσει εν προκειμένω είναι η κλίμακα της μείωσης των διαθεσίμων, αλλά η πρακτική της χρήσης των διαθεσίμων για τη στήριξη των εθνικών νομισμάτων δεν είναι τίποτε το καινούργιο. Οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν δολάρια και συγκεντρώνουν τα διαθέσιμά τους για να αποτρέψουν ανεπιθύμητες ανόδους της αξίας του νομίσματός τους που συνήθως προκαλούν οι μαζικές εισροές καυτού επενδυτικού χρήματος. Στις κακές εποχές, αντιθέτως, αντλούν από τα διαθέσιμά τους για να περιορίσουν τις επώδυνες συνέπειες από τις εκροές κεφαλαίων. Οπως επισημαίνει ο Αλαν Ρούσκιν, στέλεχος της Deutsche Bank, «ορισμένες χώρες κυρίως στην Ασία κινούνται και προς τις δύο κατευθύνσεις». Οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες διαθέτουν ακόμη επαρκή όπλα για να συνεχίσουν τις παρεμβάσεις στην αγορά αν το θελήσουν. Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Ινδίας είναι ακόμη και σήμερα κατά 49% υψηλότερα από τα επίπεδα στα οποία βρίσκονταν στις αρχές του 2017 και αρκούν για να πληρώσει τις εισαγωγές εννέα μηνών. Δεν ισχύει, βέβαια, το ίδιο για όλες, καθώς τα διαθέσιμα ορισμένων χωρών εξανεμίζονται ταχύτατα. Στο Πακιστάν, για παράδειγμα, τα διαθέσιμα μειώθηκαν φέτος κατά 42% και τώρα δεν αρκούν για να πληρώσουν το κόστος των εισαγωγών τριών μηνών.