Πως οι χαμηλές θερμοκρασίες απειλούν την ευρωπαϊκή οικονομία;

Αυτόν το χειμώνα οι οικονομολόγοι κινδυνεύουν να… αλλάξουν δουλειά. Είναι πολύ πιθανό να εξετάζουν περισσότερο τις προβλέψεις για τον καιρό απ’ ότι τους οικονομικούς δείκτες, αφού οι οικονομικοί δείκτες θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τη δριμύτητα του χειμώνα στην Ευρώπη.

Μέχρι και 3 φορές υψηλότερες τιμές από σήμερα (που είναι ήδη 38 φορές υψηλότερες από τα προ κρίσης επίπεδα) μπορεί να πληρώσουμε για το φυσικό αέριο αν κυριαρχήσουν στην Ευρώπη χαμηλά βαρομετρικά.

Αρχικά, οι εκτιμήσεις του Αυγούστου και τα… μερομήνια, ήθελαν τον χειμώνα που έρχεται να είναι ήπιος, με υψηλότερες θερμοκρασίες από τον μέσο όρο. Όμως τελευταία εκφράζονται φόβοι για ακραία καιρικά φαινόμενα και τσουχτερό κρύο σε τέτοιο βαθμό που να χαρακτηρίζεται ο χειμώνας βαρύς.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων (ECMWF), συστήνει υπομονή, υποστηρίζοντας ότι είναι πολύ νωρίς για να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Μαριόλη. Εκτιμά, ωστόσο, ότι είναι πιθανό να χτυπήσει την Ευρώπη ένα κρύο και ξηρό κύμα το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, το οποίο θα επιδεινώσει την οικονομική κρίση, εξαιτίας του φαινομένου Λα Νίνια.

Σύμφωνα με την Citi, διαφαίνονται δύο πολύ σοβαροί κίνδυνοι που σχετίζονται με ακραία καιρικά φαινόμενα και μπορούν να διαλύσουν κάθε οικονομικό… πλάνο επιβίωσης για τον χειμώνα που έρχεται. Ο πρώτος κίνδυνος είναι οι τυφώνες στον Κόλπο του Μεξικού, οι οποίοι θα μπορούσαν να υποχρεώσουν σε μείωση την παραγωγή αμερικανικού αργού πετρελαίου κατά περίπου 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, κατά περίπου 3 εκατ. βαρέλια διυλισμένων προϊόντων και κατά 10 εκατ. κυβικά πόδια εξαγωγών LNG την ημέρα. Όλα αυτά, σε μία συγκυρία που η Ευρώπη εξαρτάται πλήρως από τις αμερικανικές προμήθειες.

Ο δεύτερος κίνδυνος είναι το φαινόμενο της πολικής δίνης. Οι πολύ ψυχρές αέριες μάζες που στροβιλίζονται στο Βόρειο Πόλο επηρεάζουν ολοένα και συχνότερα Ευρώπη και ΗΠΑ, δίνοντας πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπως είδαμε και στην Ελλάδα το 2021 και το 2017. Η Citi εκτιμά ότι στην περίπτωση που χτυπηθεί φέτος η Ευρώπη 1-2 φορές από το φαινόμενο, οι τιμές του φυσικού αερίου (ολλανδικού TTF) θα μπορούσαν να φτάσουν έως και το επίπεδο των 530 ευρώ/μεγαβατώρα.

Πρόκειται για τιμές 240% υψηλότερες από σήμερα και 38 φορές (!) υψηλότερες από τα προ κρίσης επίπεδα. Γίνεται αντιληπτό ότι σε τέτοια επίπεδα τιμών καμία ευρωπαϊκή οικονομία δεν θα μπορεί να λειτουργήσει κανονικά και η Γηραιά Ήπειρος θα αναγκαστεί να… σβήνει τα φώτα και τις μηχανές των εργοστασίων της ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να επιβιώσει.

Ήδη, οι αναλυτές έχουν στρέψει την προσοχή τους στις προβλέψεις των μετεωρολογικών υπηρεσιών στην προσπάθειά τους να αξιολογήσουν τα δεδομένα για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας τους επόμενους μήνες. Το πόσο βαρύς θα είναι ο χειμώνας σε επίπεδο χαμηλών θερμοκρασιών, θα κρίνει και τις τελικές ανάγκες για φυσικό αέριο, επομένως και τις τιμές του. Όσο μεγαλύτερη η ζήτηση, τόσο κινδυνεύουν οι τιμές να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο και πολλές οικονομίες της Ευρώπης να περάσουν βαθιά ύφεση, καθώς δεν θα μπορούν να ελαφρύνουν το βάρος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και για το 2023. Η τροφοδοσία ρωσικού φυσικού αερίου πολύ δύσκολα θα αποκατασταθεί τον επόμενο χρόνο, αν και η σημαντική πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και η μείωση της ζήτησης θα βοηθήσουν την Ευρώπη να τα βγάλει πέρα φέτος, στο σενάριο φυσικά που δεν θα έχουμε τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προαναφέρθηκαν.

Του χρόνου όμως, το θέμα των καιρικών συνθηκών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την ευρωπαϊκή οικονομία. Διότι η Ευρώπη θα δυσκολευτεί πολύ να γεμίσει και πάλι τις αποθήκες της με φυσικό αέριο και οι τιμές του ολλανδικού TTF αναμένεται να εκτιναχθούν στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.

Τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολα στην περίπτωση που ανακάμψει η κινεζική ζήτηση για LNG, που συνεπάγεται ότι η Ευρώπη θα ανταγωνίζεται με την Κίνα για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, εξέλιξη που θα στείλει σε ακόμη μεγαλύτερα ύψη τις τιμές.