Die Zeit: Η Τουρκία επιβάλλει ποινές φυλάκισης για «παραπληροφόρηση»

Εκτενές άρθρο της μεγάλης γερμανικής εφημερίδας για τον νέο νόμο για την «παραπληροφόρηση», που ψηφίσθηκε στην Τουρκία, μα που δεν παύει να δημιουργεί αντιδράσεις.

Όποιος διαδίδει «ψευδείς ειδήσεις» στην Τουρκία αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως και τριών ετών. Αυτό επηρεάζει όχι μόνο τους δημοσιογράφους, αλλά και τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Παρά τη μαζική κριτική, το τουρκικό κοινοβούλιο ψήφισε νέο νόμο κατά της «παραπληροφόρησης». Αποσκοπεί στην αυστηρότερη ρύθμιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των δημοσιογράφων και προβλέπει ποινές φυλάκισης έως και τριών ετών για παραβιάσεις. Το κυβερνών AKP παρουσίασε το προσχέδιο στο κοινοβούλιο τον Μάιο.

Η πλειοψηφία των βουλευτών ψήφισε υπέρ της δυνατότητας των δικαστηρίων να καταδικάσουν διαπιστευμένους δημοσιογράφους και απλούς χρήστες διαδικτυακών δικτύων σε φυλάκιση από ένα έως τρία χρόνια, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο Anadolu.

Εκτός από τις εφημερίδες, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ο νόμος απευθύνεται κυρίως σε διαδικτυακά δίκτυα και διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης. Καλούνται να αναφέρουν τους χρήστες που κατηγορούνται για διάδοση «ψευδών ειδήσεων» στις αρχές και να διαβιβάσουν τα δεδομένα τους. Οι ενώσεις δημοσιογράφων προειδοποίησαν ότι το σχέδιο νόμου θα μπορούσε να γίνει ένας από τους πιο σκληρούς μηχανισμούς λογοκρισίας στην ιστορία της Τουρκίας.

«Ο νόμος κηρύσσει πόλεμο στην αλήθεια»

Σύμφωνα με τον βουλευτή Burak Erbay του κοσμικού CHP, ο νέος νόμος περιορίζει ιδιαίτερα την επικοινωνία μεταξύ των νέων.  «Θα ήθελα να απευθυνθώ στα αδέρφια μου που είναι 15, 16, 17 ετών και που θα αποφασίσουν για την τύχη της Τουρκίας το 2023», είπε ο Ερμπάι στο κοινοβούλιο. «Έχεις μόνο μια ελευθερία – το τηλέφωνο στην τσέπη σου».

Οι υποστηρικτές του νόμου υποστηρίζουν ότι η παραπληροφόρηση έχει γίνει «σοβαρή απειλή» για την πρόσβαση σε «αληθινές» πληροφορίες. Η καταπολέμηση μιας τέτοιας «απειλής» είναι απαραίτητη για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν έχει περιγράψει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως απειλή για τη δημοκρατία στο παρελθόν.

Οι περισσότερες τουρκικές εφημερίδες και τηλεοπτικά κανάλια τέθηκαν υπό κυβερνητικό έλεγχο αμέσως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, από την άλλη πλευρά, παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό δωρεάν. Ωστόσο, υπηρεσίες όπως το Facebook και το Twitter χρειάστηκε αργότερα να αναπτύξουν τοπικούς εκπροσώπους που  εφάρμοσαν γρήγορα δικαστικές εντολές για την αφαίρεση του προσβλητικού περιεχομένου.

Η ΕΕ ανησυχεί για νέο νόμο

Η Ευρωπαϊκή Ένωση  ανησυχεί. «Φοβόμαστε ότι θα μπορούσε να περιορίσει περαιτέρω την ελευθερία της έκφρασης και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία», δήλωσε ο εκπρόσωπος του επικεφαλής της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Josep Borrell. Οι πιθανές ποινές φυλάκισης είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες, πρόσθεσε.

«Προτρέπουμε την Τουρκία να σεβαστεί την αρχή της αναλογικότητας», είπε ο εκπρόσωπος. Η Τουρκία εξακολουθεί να είναι υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ και πρέπει «να τηρήσει τα υψηλότερα δημοκρατικά πρότυπα και πρακτικές». Το ποινικό δίκαιο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να φιμώσει τις επικριτικές φωνές. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο οποίο ανήκει η Τουρκία, είχε προειδοποιήσει για την «αυτολογοκρισία» από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης όσον αφορά το νόμο.