Επανασχεδιασμός του ενεργειακού χάρτη στην Ευρώπη

Σημαντικές ενεργειακές αλλαγές καταγράφονται ήδη στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης μετά την εκκένωση της Χερσώνας από άμαχο πληθυσμό. Οι πολιτικές ηγεσίες και οι οικονομικές ελίτ των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίζονται ιδιαίτερα θορυβημένες από την έναρξη της επιχείρησης εκκένωσης, με διαταγή του δικτάτορα του Κρεμλίνου και άμεση εφαρμογή του στρατηγού και νέου διοικητή των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων Σ. Σουροβίκιν.

Συγκεκριμένα, η Ολλανδία θα ακολουθήσει την έξοδο της Ισπανίας από τη Συνθήκη για τον Ενεργειακό Χάρτη (ECT) που προστατεύει τις επενδύσεις στον τομέα, όπως δήλωσε το ολλανδικό Υπουργείο Ενέργειας.

Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας

Η εν λόγω Συνθήκη είναι μια πολυμερής συμφωνία, η οποία υπεγράφη τον Δεκέμβριο 1994 και άρχισε να τίθεται σε ισχύ στις 16 Απρίλιος 1998. Η Συνθήκη δημιούργησε ένα πολυμερές πλαίσιο ενεργειακής μακροπρόθεσμης συνεργασίας μεταξύ των μελών του.

Πριν από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, είχε προηγηθεί ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Ενέργειας, ο οποίος είχε εγκριθεί τον Δεκέμβριο 1991.

Η πολυμερής συνθήκη επικεντρώνεται σε διάφορους τομείς, όπως η προστασία ξένων επενδύσεων, μη διακριτικές συνθήκες για την εξασφάλιση αξιόπιστης ροής ενέργειας διασυνοριακά, προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, και μηχανισμοί επίλυσης διαφορών μεταξύ συμβαλλομένων μερών, επενδυτές και κράτη υποδοχής.

Έως σήμερα, υπάρχουν 57 υπογράφουσες χώρες και συμβαλλόμενες χώρες μέλη της Συνθήκης για τον Ενεργειακό Χάρτη (ECT).

Ιδιαίτερη σημασία παρουσιάζει το γεγονός ότι η χώρα μας, η Κύπρος αλλά και η Τουρκία συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των χωρών αυτών.

Ολλανδία – Γερμανία

Ο Ολλανδός Υπουργός Κλίματος και Ενέργειας τόνισε στο Κοινοβούλιο ότι η συνθήκη δεν ήταν σύμφωνη με τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και οι προσπάθειες επαναδιαπραγμάτευσης της απέτυχαν.

Ωστόσο, πίσω από την αποχώρηση αυτή κρύβεται και το στοιχείο της δυσαρέσκειας για τις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η Ε.Ε. παρουσιάζει μια σαφή δυστοκία στη λήψη μιας κοινής απόφασης αναφορικά με την τρέχουσα ενεργειακή κρίση, με τις άμεσες και σοβαρές πληθωριστικές – οικονομικές συνέπειες για τις χώρες μέλη.

Θα ήταν βεβιασμένο να αποδοθούν οι ευθύνες της δυστοκίας αυτής στα κοινοτικά όργανα, ιδίως στην Κομισιόν. Η Επιτροπή είναι το όργανο που προτείνει, υπερβαίνοντας πολιτικούς και οικονομικούς «εγωισμούς», ενώ μεταξύ των Επιτρόπων δεν έχει καταγραφεί καμία σοβαρή διαμάχη ως προς το ενεργειακό ζήτημα.

Απεναντίας, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για την Γερμανία και την πολιτική που ακολουθεί έως σήμερα. Ο Γερμανός Καγκελάριος εφαρμόζει μια κρατοκεντική/εθνοκεντρική πολιτική, που τον έχει φέρει απέναντι στη μεγάλη πλειοψηφία των κρατών – μελών, ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει προβεί σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και έχει αρθρογραφήσει υπέρ μιας κοινής πολιτικής με καθορισμό του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Η Γερμανία, ωστόσο, εξακολουθεί να κρατά τη «δημοσιονομική ομπρέλα» των 220 δισεκατομμυρίων ευρώ, που επεφύλαξε αποκλειστικά για τα γερμανικά νοικοκυριά και τις γερμανικές επιχειρήσεις.

Στην ίδια ακριβώς γραμμή κινείται και η Ολλανδία, η οποία, με βάση και την αποχώρηση αυτή, ταυτίζεται καθολικά με την Γερμανία.

Η περίπτωση της Τουρκίας

Η Τουρκία είναι, αναμφίβολα, μια sui generis περίπτωση, από πολλές απόψεις. Η θέση της αναβαθμίστηκε, γεωπολιτικά, από την πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στην Ρωσία και την Τουρκία, γεγονός που επέτεινε τον χαρακτήρα του μεσολαβητή, του συνδετικού κρίκου ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο.

Αυτός ο γεωπολιτικός «μεντεσές» αμφιταλαντευόταν, μέχρι πριν από λίγο, μεταξύ της ρωσικής και της δυτικής λύσης, με δεδομένο ότι είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα στην Ε.Ε. των 27.

Αν ισχύει η συμφωνία ανάμεσα στον Β. Πούτιν και τον Ρ. Τ. Ερντογάν, τότε η Τουρκία απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από τον ευρωπαϊκό και τον δυτικό παράγοντα συνολικά. Αναβαθμίζεται στα ανατολικά της, λειτουργώντας ως κόμβος φυσικού αερίου και ως ενεργειακή πλατφόρμα για χώρες που κινούνται στο εσωτερικό ή κοντά στον υπό διαμόρφωση άξονα της Ανατολής (Κίνα – Ρωσία – Ινδία).

Αν βεβαίως θεωρηθεί ότι η Τουρκία είναι Ευρώπη.